مجله سلامت

بیماری خناق یا سیاه سرفه را بیشتر بشناسیم

وجود باکتری به نام «بوردتلا پر تو سیس» عامل چنین بیماری است. این بیماری و باکتری نیز همانند دیفتری و یا سرخک، راه تنفس را آلوده می سازد. حرف زدن، سرفه کردن، عطسه نمودن باعث می شود که این میکروب سریع تر و آسان تر از بیمار به اشخاص سالم انتقال می یابد. از این رو دوری کردن از چنین بیمارانی برای مصون ماندن امری الزامی است و اگر چنین فردی در خانواده مشاهده شود، باید ارتباط او را با سایر افراد و حتی اگر کودکی به این بیماری مبتلا شده باشد باید از رفتن به مدرسه خودداری کند. به خاطر اینکه چنین بیماری سریعتر انتقال و شیوع می یابد، مدت دوام آن نیز بیشتر است و از ۴تا ۹هفته به طول می انجامد. در چنین مدتی به هیچ وجه نباید با افراد سالم در تماس باشند. به طور کلی این ناراحتی در کودکان ۷ ساله کمتر دیده می شود و در کودکان زیر هفت سال خطرناک است.

نشانه های بیماری

سیاه سرفه با نشانه هایی همچون زکام و آبریزش بینی، سرفه های خشک، تب مختصر متظاهر می گردد. رفته رفته بر میزان سرفه ها افزوده شده و به خصوص شب ها شدت می یابد. در چنین دوره ای سرفه ها حالت اصلی یعنی سیاه سرفه و خناق را به خود می گیرند، در هنگام نفس کشیدن بیمار ۵تا ۱۰بار به طور مداوم سرفه می کند، به طوریکه انسان احساس می کند از سرفه کردن حالت خفگی پدید آمده است. سپس موکوس یا بلغمی از دهان فرد به بیرون می افتد و با فشار یک مرتبه اکسیژن به داخل ریه ها صدایی از سینه شنیده شده و بیمار احساس راحتی می کند. این حالت در دومین یا سومین هفته بیماری ظاهر می شود و تا سه ماه احتمال دارد طول بکشد.

پس از سرفه های ممتد استفراغ یا تهوع پدید می آید و صدایی شبیه صدای خروس از سینه اش شنیده می شود که گاهی در میان عوام به خروسک نیز معروف است. گاهی شدت سرفه ها و دوام آنها به قدری بیشتر می شود که در کودکان کوچکتر به تشنج می افتند.

حرکات زیاد، هیجان، محیط فشرده و دلگیر کننده، عدم عادت به محیط اطراف از عوامل افزاینده این ناراحتیها هستند. به طور عموم شدت این ناراحتی شب هنگام بیشتر است و در میان دو سرفه راحتی مختصری به بیمار حاکم می شود. این بیماری با کاهش میزان سرفه ها، بر طرف شدن استفراغ و تهوع و بیشتر شدن اشتها برای غذا پایان یافتن خود را ظاهر می سازد. این بیماری اگر در کودکان زیر دو سال اتفاق بیفتد خیلی خطرناک است و لذا توصیه می شود که سریعا کودکان خودتان را به چنین بیماری واکسینه کنید.

راه درمان

مصرف آنتی بیوتیک هایی از قبیل اریترومایسین، آمپی سیلین می تواند این بیماری را از بین برد. افراد مبتلا به سیاه سرفه باید از هوای پاک و تمیز استفاده کنند. اما باید توجه کرد که لباس بیمار باید به تناسبی باشد که احساس سرما نکند. اگر از مایعات استفاده شود و راه گلوی بیمار مرطوب باشد، تا حدودی از نوبتهای بروز سرفه کاسته می شود.

در هنگام بروز استفراغ یا حالت تهوع باید سر بیمار به جلو باشد تا محتویات استفراغ راه تنفس او را مسدود نسازد. برای اینکه این ناراحتی نیز کاهش یابد می بایست به جای رعایت سه وعده غذا، گاهگاهی از مایعات و غذاهای مقوی استفاده کرد.  به مانند دیفتری این بیماری نیز با واکسینه کردن از بین رفته و فرد مصون می ماند. کودکان دو ماهه به این بیماری واکسینه می شوند. لذا تا آن زمان مادران باید نهایت دقت را به کودکانشان بنمایند که دچار بیماری نشوند.