آشنایی با عللی که موجب ابتلا به بیماری سل می شوند

آیا علل ابتلا به بیماری توبرکولوز یا سل را می شناسید؟

دلیل بروز چنین بیماری وجود باسیلی به نام «کخ» است. بیماری توبرکولوز که سالیان طولانی راه درمان آن وجود نداشت و بسیاری از انسانهای بی گناه قربانی چنین بیماری می شدند و چه بسا خسارت های جانی و مالی بر جوامع از این رهگذر وارد شد ، سرانجام با مبارزه بی امان دانش پژوهان و دانشمندان و پزشکان، واکسن و درمان چنین بیماری ایجاد و تولید گشت و امروزه بسیاری از کشورهای جهان و حتی عقب مانده ترین آنها نیز با کمک نهادها و سازمان های بهداشت جهانی از این بیماری در مصونیت مانده اند.

آلودگی به این بیماری نیز از راه دستگاه تنفسی است و ریه ها را شدیدتر از هر جای دیگر آلوده می سازد. بیمار مبتلا به سل در هنگام تنفس و با حرف زدن سرفه میکند و با عطسه کردن مقدار متنابهی از باسیل را به اطراف پراکنده کرده و سایرین را نیز آلوده می سازد. با اینحال رعایت مواردی چند از نکات ایمنی الزامی است. دوری جستن از بیماران توبرکولوز پا سل امری واجب و استفاده نکردن از وسایل خوراک و نوشیدنی آنها نیز بر هر کس فرض است. زیرا فرد مبتلا به سل با سرفه کردنش مقدار زیادی از میکروب را با بلغم بیرون آمده از ریه هایش به بیرون انتقال می دهد. متأسفانه علیرغم اتخاذ و تدابیر بیشتر از جانب برخی خانواده ها، هنوز هم در برخی از جوامع بروز چنین عارضه ای مشاهده می شود. این بیماری از راه شیر و حتی زخم نیز به بدن وارد می شود. غالبا اشخاص ۱۵تا ۳۵سال به این بیماری مبتلا می شوند. فقر غذایی و ضعف جسمانی در شیوع و ریشه یابی و با شدت این بیماری دخیل هستند.

علائم بیماری سل

نشانه های ساده بیماری سل بسیار مبهم هستند. بنابراین با شدت یافتن هر گونه سرفه ای باید به ی بروز و وجود سل مشکوک شد و به پزشک مراجعه کرد. سل ابتدای امر پس از اینکه جهاز تنفسی را به  خوبی آلوده ساخت با بروز تب خفیف، عرق کردن های شبانه، بیحالی، کاهش مداوم وزن بدن، سرفه های ناقص و متناوب و گاهی ظاهر شدن خون در بلغم بیرون زده از ریه، خودش را مشخص می سازد. به خاطر اینکه کودکان زیر ۵سال حالت دفاعی کاملی در برابر چنین میکروبی را ندارند. سريعا حالات مبتلا به سل در آنها مشخص میشود. در چنین ایامی ابتلاء و حتی پخش بیماری نیز بیشتر است. در کودکان بروز سل با ابتلا به مننژیت شروع می شود و کودکان را تحت شرایط بسیار خطرناکی قرار می دهد. باید توجه کرد که نباید با افراد مبتلا به سل تماس گرفت و با کودکان و افراد سالم را در معرض آنها قرار داد. البته سن هیچ فرقی نمی کند و احتمال آلودگی وجود دارد. برای اینکه فرد مبتلا نیز خودش را کنترل نماید. باید در سرفه هایش دستمال بر دهانش بگذارد، ظروف غذا و محیط اتاق او فرق کرده و جدای از افراد سالم باشد.

برای اینکه از بروز بیماری سل مطمئن شویم، انجام آزمایشات و پارادیوگرافی های رایج از سینه و ترشحات سینه توصیه می شود. بهترین راه پیشگیری از این بیماری و تشخیص آن انجام تست و آزمایش توبرکولین و PPD می باشد. این آزمایش علیرغم اینکه نتیجه قطعی نمی تواند پیش روی ما بگذارد، ولی از نظر شناخت و ادامه بررسی ها مهم هستند.

روش های درمانی بیماری سل

بیماری سل امروزه از آن دسته بیماری هایی به شمار می رود که راه درمان آن بسیار ساده و قابل امکان است. اما درمان بیماری اگر با نهایت دقت و توجه همراه نباشد نتیجه ای به دست نخواهد داد. درمان چنین بیماری حدود یک سال طول می کشد و با بروز نشانه های اولیه بهبودی نباید طول درمان را ناقص گذاشت و از مصرف دارو دست کشید. بلکه تا پایان درمان به توصیه های پزشک جامه عمل پوشید. با بر طرف شدن ناراحتی های ناشی از سل نمی توان اطمینان حاصل کرد که فرد کاملا بهبودی خودش را باز یافته است. زیرا که این بیماری به طور پنهان در بدن باقی می ماند و اگر ریشه کن نشود در زمان های دیگر خودش را ظاهر می سازد.

پیشگیری و مصونیت از بیماری سل

در کودکان تازه به دنیا آمده با گذشت ۴۵روز از تولدشان واکسن مربوطه تزریق می شود. واکسن ب.ث. ژ BCG بر روی شانه چپ کوبیده می شود. اگر در این مدت چنین واکسنی به کودک تزریق نشود، باید پس از آن مدت به مبتلا شدن کودک مشکوک شد و تست PPD را بر روی آن انجام داد. گاه گاهی برخی از ممالک که هنوز اطمینان کافی از ریشه کنی بیماری توبرکولوز نیافته اند، به انجام تست های رایج در دانش آموزان مدارس و افراد جامعه همت می گمارند.