آشنایی با علائم و نشانه های بیماری ایدز

علائم بیماری ایدز را بشناسید

ویروس HIV از طریق یک ساختار بخصوص که CD4 نامیده میشود و در سطح برخی از سلولهای ایمنی بدن قرار دارد ، سلولها را آلوده می کند . همانطور که قبلا نیز گفته شد این سلولها شامل یک نوع از سلولهای سفید خون که لنفوسیت نامیده می شوند ، نیز می باشند . اینگونه لنفوسیت ها مسئول مبارزه با عفونت ها هستند . وقتی ویروس داخل این سلولها تکثیر می یابد باعث تخریب آنها می شود . در ابتدا سیستم ایمنی قادر است به صورت طبیعی با این عفونت مبارزه می کند و علایم تا چند سال ظاهر نمی شود . با این وجود تعداد لنفوسیت های دارای CD4 بتدریج کاهش می یابد و موجب حساسیت به سایر عفونت ها و برخی سرطانها می شود .

علایم اولیه عفونت HIV می تواند ۶هفته پس از ورود ویروس به بدن ایجاد گردد. برخی از افراد یک بیماری شبه آنفلوآنزا را بروز می دهند که ممکن است شامل چند و با همه علایم زیر باشد:

* تورم غدد لنفی

*تب : تب منقطع پایین اغلب به همراه بزرگی غدد لنفي مداوم می باشد . . فرد ممکن است عرق شبانه شدید داشته باشد .

*خستگی و درد عضلات

* راش ( دانه های پوستی)

* گلودرد

این علایم معمولا طی چند هفته از بین می روند و بسیاری از افراد مبتلا به عفونت HIV احساس سلامت می کنند . به هر حال در بعضی از بیماران ممکن است علایم و که علائم بزرگی نیز نیستند ، ایجاد شود :

*تورم مداوم غدد لنفي : انتشار و بزرگی مزمن غدد لنفی به مدت ۳ماه یا بیش بوجود می آید. غده هایی که بزرگ می شوند متعدد و پراکنده هستند مثل غدد زیر بغل .

*عفونت قارچی دهان ( برفک ) : این برفک ها به وسیله نوعی قارچ بنام کاندیدا آلبیکانس بوجود می آیند و می تواند فقط علامت زودرس عفونت HIV باشد .

* ایجاد یک لایه سفید در دهان

*بروز بیماری لثه در دهان

* عفونت مداوم با ویروس تبخال

*زگیل دستگاه تناسلی

*خارش و پوسته پوسته شدن پوست

* کاهش وزن : مهمترین معیار عینی برای پیشرفت بیماری کاهش وزن است که در ۹۰ ٪ بیماران گزارش شده است و علت آن سوء جذب می باشد . کاهش بیش از ده درصد وزن بدن به همراه اسهال یا تب به مدت طولانی بیش از یک ماه در فردی که از نظر HIV مثبت است ، با پیشرفت به ایدز مطابقت دارد .

*اسهال : بیش از دو بار دفع غیر معمول در روز به مدت ۳ روز یا بیشتر نشانگر عفونت IIIV است . علل اسهال ممکن است متفاوت باشد و یا اصلا عاملی نداشته باشد .

مراحل پیشرفت بیماری

۱- عفونت اولیه : طي آن سلولهای حساس بدن آلوده به ویروس می شوند . این سلولها همان سلول هایی هستند که مولكون CD4 را دارند .

٢- مرحله وجود ویروس در خون : این مرحله چندین هفته پس از عفونت بوجود می آید . در این مرحله در خون میزان بالایی از ویروس وجود دارد که حاصل تکثیر ویروس در سلولها است . همچنین پادتن ضد ویروس هم بوجود می آید.

۳- دوره نهفتگی : در این مرحله به علت پاسخ ایمنی ، ویروس وارد دوره نهفتگی می شود . این دوره چند سال طول می کشد. با وجودی که طی این دوره تعداد سلولهای سیستم ایمنی بتدریج کاهش می یابد اما بدن مقداری از آن را با تولید خود جبران می کند . این دوره در افراد متفاوت متغیر است اما به صورت تقریبی ۱۰ سال طول می کشد . عوارضی از ایدز که در این دوره بوجود می آید شامل التهاب غدد لنفي ، اسهال ، تب مداوم، عرق شبانه و کاهش وزن است. عفونت های فرصت طلب مثل زونا و عفونت قارچی نیز بوجود می آید . هنوز در این مرحله عفونت بدون علامت ، به ایدز پیشرفت نکرده است .

۴- پیشرفت به ایدز : وقتی یک تعداد تغییرات ویروس شناسی و ایمنی شناسی رخ میدهد نشانگر پیشرفت عفونت به ایدز است . برای مثال افزایش تکثیر ویروس در این مرحله شدید می شود یا اینکه تعداد سلولهای TCD4 به کمتر از ۲۰۰ عدد در هر میلی لیتر مکعب خون می رسد که نشان از تخریب کامل ایمنی بدن می باشد .

۵-مراحل انتهایی ایدز : در مراحل نهایی عفونت ایدز تقریبا تمامی اندامهای بدن چه به صورت مستقیم از طریق ویروس و چه از طریق عفونت های فرصت طلب تحت تأثیر قرار می گیرند :

الف) ورود ویروس به مغز و التهاب مغز و تخريب سلول های مغزی که نتيجه آن جنون است.

ب) لاغری مفرط

ج) کم خونی که نتيجه عفونت سلولهای مغز استخوان با ويروس HIV است .

د) درگیر شدن چشم به دليل آسيب به شبكيه چشم

ه) درگير شدن دستگاه گوارش ، کبد و مجاری صفراوی

و) درگیر شدن کليه ها و آسيب به کليه ها

ز) عفونت های فرصت طلب : انواع مختلفی از قارچها ، باکتریها و ویروس ها در نتیجه کاهش تعداد سلولهای CD4 توانایی ایجاد بیماری را پیدا می کنند . برای مثال سیستم عصبی محلی برای میکروبهایی مثل توکسوپلاسما ، کریپتوکوکوس و مایکوباکتریم می شود . چشم نه تنها به وسیله خود ویروس  HIV تخریب می شود ، بلکه یک ویروس به نام سایتومگالوویروس آن را تخریب می کند . ربه به وسیله نوعی انگل به نام پنوموسیستیس کارینی مورد تهاجم قرار می گیرد . از طرفی عفونتهای مایکوباکتریمی ( مثل سل ) هم به ریه حمله می کنند .

ح) بروز سرطان ها : تعدادی از سرطانها در افراد آلوده به HIV دیده می شود . شاخص ترین سرطان در این افراد نوعی سرطان به نام سارکوم کاپوسی است . این نوع سرطان موجب درگیر شدن پوست ، غشاهای مخاطی ( مثل داخل دهان ) و احشاء داخلی می شود .

عفونت های فرصت طلب ناشی از HIV

عفونت های فرصت طلب می تواند توسط باکتریها ، قارچها ، تک یاخته ها و ویروس ها ایجاد شود . یکی از شایع ترین بیماریهای افراد ایدزی عفونت شدید ریه میباشد که به وسیله پنوموسیستیس کارینی ایجاد می شود . بیماری های شایع دیگر   شامل عفونت پروتوزایی کریپتوسپوریدیوزیس ( که منجر به اسهال طولانی ) و توکسوپلاسموزیس ( که منجر به بیماری مغزی می شود ) می باشند .

کاندیدا آلبيكانس قارچی است که می تواند موجب عفونت های سطحی خفیف در افراد سالم شود اما در افراد مبتلا به ایدز بیماری شدیدی ایجاد می کند. قارچ کریپتوکوکوس ممکن است باعث تب، سردرد و عفونت ریوی شود .

افراد مبتلا به ایدز از عفونت های باکتریایی و ویروسی شدید رنج می برند . عفونت های باکتریایی شامل سل و لیستریوزیس می باشد که ممکن است منجر به عفونت خون شود . عفونتهای ویروسی شامل آنهایی هستند که توسط هرپس ویروس ها ایجاد می شوند . عفونت هرپس سیمپلکس که موجب تبخال میشود می تواند مغز را  گرفتار کرده و موجب مننژیت و التهاب مغز شود . ویروس سایتومگالوویروس می تواند تعدادی بیماری شامل ذات الریه ، التهاب مغز و التهاب۔ چشم ( که منجر به کوری می شود ) را بوجود آورد . با این وجود افراد مبتلا به ایدز حساس به عفونت های شایع مثل سرماخوردگی نیستند.

سرطان ها

انواعی از سرطان ها از قبیل سارکوم کاپوسی ، لنفوم و سرطان گردن رحم ( در زنان ) در اینگونه افراد به وجود می آید .

سرطان گردن رحم :

یکی از شایع ترین سرطان ها در خانم ها می باشد . این نوع سرطان یکی از معدود سرطانهایی است که می توان با انجام آزمایشات دوره ای ، قبل از بروز علایم آن را تشخیص داد . سرطان گردن رحم همیشه دارای علامت نمی باشد ، با این حال در برخی خانم ها ممکن است خونریزی از واژن دیده شود. با پیشرفت سرطان علایم دیگری مانند ترشح آبکی قرمز رنگ با بوی زننده از مهبل ، دردهای لگنی و ایجاد درد در هنگام مقاربت ممکن است بروز کند . در صورت عدم درمان ، سرطان گردن رحم می تواند به سایر بخش های بدن گسترش یابد .

سرطان سارکوم کاپوسی :

ضایعات پوستی در این سرطان به صورت مشخص و به رنگ صورتی مایل به قهوه ای ایجاد می شوند که ممکن است در هر جایی از پوست بروز کنند . این ضایعات در بیماران مبتلا به ایدز سریعا گسترش می یابند . در موارد شدید ممکن است غشاهای مخاطی مثل دهان نیز گرفتار شوند . این ضایعات می توانند خونریزی هم داشته باشند .

لنفوم ها :

لنفوم ها گروهی از بیماریها هستند که در آنها سلولهای ایمنی سرطانی شده و به صورت غیر قابل کنترل در یک غده لنفاوی تکثیر می یابند . در ابتدا فقط یک غده لنفاوی ممکن است درگیر شده باشد اما این لنفوم به سایر غدد لنفاوی و حتی سایر بافت ها مثل مغز استخوان گسترش یابد .

علایم بیماری لنفوم در انواع مختلف آن مشترک می باشد و عبارت است از :

* وجود یک یا چند توده بدون درد در گردن ، زیربغل یا کشاله ران که در اثر بزرگ شدن غدد النفاوی ایجاد می شود

* تب و عرق شبانه

* کاهش وزن

* تورم شکم به علت بزرگ شدن طحال