آرتروز زانو،از علل تا درمان

آرتروز زانو،از علل تا درمان:

به گزارش از من بپرس آرتروزمفصل زانو، شایعترین بیماری تخریبی ازمیان مفاصل بدن می‌باشد که بیشتر در افراد بالای چهل سال شایع است. همینطور میزان ابتلا در خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر است.

آرتروز یک بیماری تخریبی در مفصل است و با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت می‌کند به آرتریت پیری نیز معروف است. علاوه  برسن، علل ژنتیکی، نوع شغل و حرفه، چاقی، عوامل هورمونی و نژاد نیز می‌تواند در بروزاین بیماری دخیل باشند.

مهمترین نشانه آرتروز زانو:

مهمترین مشخصه آرتروز، تخریب تدریجی غضروف مفصلی است. با شروع بیماری آرتروز زانو، غضروف انتهای تحتانی استخوان ران و غضروف قسمت فوقانی استخوان درشت‌نی به  تدریج دچار تغییرات تخریبی می‌گردد. به همین ترتیب درگیری و آسیب غضروف کشکک به آرتروز این ناحیه منجر می‌شود؛ بنابراین آرتروز مفصل زانو در دو ناحیه یعنی بین مفصلی که بین استخوان ران و ساق ایجاد می‌شود و مفصل کشککی-رانی می‌تواند ایجاد شود.

علت اصلی تخریب غضروف در بیماری آرتروز، عدم وجود عروق خونی جهت تغذیه این ناحیه می‌باشد و ازطرفی غضروف مفصلی فاقد عصب است و به هنگام آسیب دردی  حس نمی‌شود که همین مسئله زمینه تخریب بیشتر را فراهم می‌کند.

علایم آرتروز زانو:

-درد که با پیشرفت بیماری ایجاد می‌شود

-تغییر وضعیت عناصرمفصلی همانند التهاب تاندون‌ها وبورس‌ها، ضخیم شدن غشاء سینوویال و درگیرشدن  استخوان‌های زیرغضروف که از عوامل مهم ایجاد درد مفصل زانو می‌باشند

-خشکی مفصلی

-کاهش دامنه حرکتی مفصل که در مراحل پیشرفته  بیماری ایجاد می‌شود

-ضعف و آتروفی عضلات اطراف مفصل که در موارد  کاهش دامنه حرکتی بوجود می‌آید

-گاهی تجمع مایع در مفصل

-دگرریختی یا تغییرشکل در مفصل که درارتباط با آرتروز زانو بیشتر به صورت پای پرانتزی است.

-احتمال ایجاد کیست در ناحیه پشت مفصل که به کیست بیکر معروف است.

عوامل موثر در پیشرفت آرتروز:

عواملی که روند آرتروز زانو را تسهیل می‌کنند عبارتنداز:

۱- ضربه

۲-پارگی عناصر مفصل زانو (مانند رباط ها و…)

۳-بیماری کندرومالاسی کشکک (نرم شدن غضروف زیر  کشکک) و موارد دررفتگی مکرر آن

۴-شکستگی‌ها ی درون مفصلی و دررفتگی‌ها

۵-وجود بیماری‌های مفصلی (همانند آرتریت روماتوئید یا  بیماری عفونی در مفصل و…)

۶-تغییر شکل‌های مفصل زانو که عبارتنداز:پای ضربدری،پای پرانتزی،خم شدن مفصل زانو،حرکت بیش از اندازه مفصل به سمت عقب یا عقب زدگی زانو.

۷-عدم کنترل فعالیت‌های روزمره :

که منجر به استرس بیش از اندازه به ناحیه زانو می‌گردد (مواردی چون چهارزانو نشستن، دوزانو نشستن، توالت طولانی مدت غیرفرنگی و بالا و پایین رفتن از پله‌ها به دفعات متوالی به خصوص پله‌هایی که شیب تند دارند)

۸-شغل:

شغل و حرفه‌ای که باعث فشار بیش ازحد به زانو می‌شود به ویژه افرادی که در طول فعالیت‌های کاری سخت، هیچگونه استراحتی به مفاصل جهت ترمیم و احیای مجدد نمی‌دهند.

۹-چاقی

۱۰-عوامل ژنتیکی و…….

درمان آرتروز زانو:

۱-درمان دارویی طبق نظر پزشک

۲-کاهش وزن درصورت وجود چاقی

۳-کنترل فعالیت‌های روزمره:

(پرهیزازچهار زانو نشستن، پرهیزاز دو زانو نشستن، کاهش شیب پله‌های منزل، بالا و پایین رفتن از پله‌ها به صورت یک پله-یک پله که مستلزم صبر و حوصله می‌باشد، پرهیزاز وضعیت‌های ثابت که زانو در یک حالت به مدت طولانی قرار می‌گیرد و درنهایت عدم انجام حرکات جهشی-چرخشی و تند)

۴-تقویت عضلات:

تقویت عضلات اطراف مفصل زانو. با تقویت عضلات میزان فشار روی مفاصل کاهش می‌یابد که نوع تمرین و شدت آن ازطریق فیزیوتراپیست تنظیم می‌شود

۵-تحرک مفصل به صورت کنترل شده:

با توجه به اینکه غضروف فاقد عروق خونی است، حرکات طبیعی نقش بسزایی در تغذیه غضروف دارد

۶-حرکات و فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند حتماً ترک شود

۷-تنظیم یک برنامه درمانی:

تنظیم یک برنامه درمانی برای بیمار توسط فیزیوتراپیست به خصوص در مواردی که بیماری شدت یافته و احتمال زمین گیر شدن وجود دارد.

بهتر است در موارد شدید بیماری تنظیم برنامه درمانی در ارتباط با محیط فرد صورت گیرد، مسائلی ازقبیل استفاده از تخت، تنظیم ارتفاع تخت با توجه به قد فرد و به ویژه آموزش استفاده از وسایل کمکی همانند عصا و واکر. مثلاً تنظیم ارتفاع واکر با توجه به قد فرد در بسیاری از موارد، راه رفتن بیمار را تسهیل می‌کند.

۸-استفاده از زانوبند و وسایل کمکی طبق نظر متخصص ارتز و پروتز

۹-آب درمانی (هیدروتراپی)

۱۰-برنامه تمرینات هوازی

۱۱-درمان با عمل جراحی:

زمانیکه درد و مشکلات مفصل خیلی شدید است، عمل جراحی طبق نظر پزشک متخصص جراحی ارتوپد ضرورت می‌یابد.