آثار سیگار بر سلامت

آثار سیگار بر سلامت

مقدمه

سیگار، پرمصرف ترین دخانیات در سراسر جهان است. مطمئنا همه ما بارها در باره مضر بودن سیگار مطالبی شنیده ایم اما هم چنان آمار افرادی که سیگار می کشند، به ویژه در بین جوانان رو به افزایش است. موضوع مصرف سیگار نیز باید در سه سطح آگاهی، نگرش و عملکرد مورد ارزیابی قرار گیرد. در این فصل اطلاعاتی در مورد نحوه بیماری زایی سیگار و عواقب مصرف آن به شما ارایه می شود تا بتوانید با دوستان تان در این زمینه به گفتگو بنشینید.

دود سیگار

گازها، بخارها و ذرات موجود در دود سیگار با گازها و بخارها و ذرات موجود در هوا تفاوت دارند. شخص معتاد به سیگار، علاوه بر گازهای موجود در هوا، مقدار زیادی از گازهای حاصل از سوختن سیگار را نیز به درون ریه خود می کشد. گاز دی اکسید نیتروژن (NO3) و مونو اکسید کربن (CO) دو نمونه از این گازهای بسیار خطرناک هستند.

گاز دی اکسید نیتروژن (N02) در دود خودروها نیز وجود دارد. اگرچه در دود سیگار مقدار اندکی از این گاز وجود دارد اما همین مقدار موجب صدمه دیدن بدن انسان می شود. گاز خطرناک مونواکسید کربن نیز در دود سیگار وجود دارد. مونواکسید کربن تاکنون در تونل های فاقد سیستم تهویه، موجب مرگ و میر بسیار شده است. همین گاز در اثر سوختن سیگار نیز به وجود می آید. تحقیقات نشان می دهد که در خون یک فرد سیگاری، ۵ تا ۱۰ درصد مونواکسید کربن وجود دارد. این گاز بینایی شخص سیگاری را کاهش می دهد و در هوای نیمه روشن مانع می شود که اشياء را خوب ببیند. این یکی از دلایلی است که مصرف سیگار در هنگام رانندگی، به ویژه در شب را خطرناک تر می سازد.

ذرات جامد در دود سیگار همان هایی هستند که از سوختن توتون حاصل می شوند. این ذرات وارد دهان و ریه های شخص سیگاری و افراد مجاور او می شود. محققین به وسیله دستگاه سیگار کش، این ذرات را به همراه گازها و بخارهای دود سیگار جمع می کنند. این دستگاه به طور هم زمان چندین سیگار را کشیده و دود آنها را بیرون می دهد که بلافاصله دود حاصل، سرد شده و ترکیب قهوه ای رنگی به نام «قطران» بر جای می ماند. اکثر افراد سیگاری این ترکیب را خوب می شناسند. قطران همان ماده ای است که رنگ انگشتان و دندان ها را زرد و تیره می کند و زیبایی لبخند افراد سیگاری را از بین می برد. قطران دارای بیش از ۱۰ نوع ماده سرطان زاست. دود سیگار، حاوی مواد شیمیایی دیگری نیز هست که به ایجاد سرطان کمک می کنند. اکنون که می دانید، هوا و دود سیگار از چه ترکیباتی تشکیل شده، خوب است بدانید که هر چیزی که وارد بدن شود، بر آن اثر می گذارد. یعنی آنچه می خورید و می نوشید در سلامت بدن نقش مهمی دارد و آنچه تنفس می کنید نیز بر سلامت بدن اثر می گذارد.

تأثیر سیگار بر سلامت جسمی

وقتی که فرد سیگار می کشد، مواد و ذرات تنباکو به داخل مجرای تنفسی و ریه های او هدایت می شود و به آنها آسیب می رساند. کشیدن تنها یک سیگار توسط نوجوان، باعث می شود حرارت پوستش پایین افتد، جریان قلبش سریع تر شود، فشار خونش بالاتر رود. در صورت کشیدن سیگارهای بعدی، دهانش بدبو شده، دندان هایش به تدریج زرد شود، لطافت و شادابی چهره اش از بین برود و در ادامه دچار چین و چروک اطراف دهان و کاهش درخشندگی چشم ها شده و بسیاری از دستگاههای داخلی بدنش آسیب ببیند.

کشیدن سیگار موجب آسیب رسیدن به حس چشایی و تغییر حس لامسه مسی شود. فرد سیگاری به تدریج دچار سرفه و تنگی نفس به ویژه در هنگام ورزش و افزایش فعالیت می شود. ثابت شده که فرد سیگاری هر قدر بیشتر سیگار بکشد، در معرض خطر حمله قلبی بالاتری قرار می گیرد.

کشیدن سیگار، خطرهای دراز مدت دیگری هم دارد. برای مثال افراد سیگاری بیشتر در خطر ابتلای به سرطان دستگاه تنفسی هستند (تقریبا از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان ریه، ۹ نفر آنها سیگاری هستند).

سرطان های دیگری که خطر آنها در پی استعمال سیگار افزایش می یابد عبارتند از: سرطان های لب و زبان، حنجره، معده، لوزالمعده، کبد، مثانه، کلیه و خون به طوری که افراد سیگاری ۲ تا ۶ برابر سایر افراد در معرض ابتلا به این گونه سرطان ها قرار دارند. مصرف سیگار افزایش بیماری های دیگری در دستگاه گوارش و زخم معده را نیز به دنبال دارد. به طور خلاصه می توان گفت که مهم ترین آثار زیانبار توتون از این قرارند:

• افزایش سرعت ضربان قلب؛
• افزایش فشار خون؛ ، کاهش قابلیت تغذیه و اکسیژن رسانی ماهیچه قلب؛
• کاهش توانایی دستگاه گردش خون در اکسیژن رسانی به بافت های بدن؛
• افراد سیگاری بیشتر از سایر افراد بیمار می شوند و کمتر از سایر افراد عمر می کنند؟
• فرد سیگاری با کشیدن هر نخ سیگار به طور متوسط ۵ دقیقه از عمرش را از دست می دهد؛

شرکت های تولید کننده سیگار، برای تبلیغ فرآورده های خود سالانه میلیونها دلار خرج می کنند اما در تبلیغات خود هیچ اشاره ای به بیماری های ناشی از آن و افزایش احتمال ابتلای افراد سیگاری به این بیماری ها نمی کنند. برخی از کشورها، قوانین خاصی را تهیه کرده اند که امکان تبلیغات وسیع سیگار را از تولیدکنندگان سلب می کند و آنان را ملزم می سازد که ضررهای مصرف سیگار را روی فرآورده خود درج نمایند.

محققین پزشکی به تحقیقات خود در زمینه رابطه سیگار با بیماری ها ادامه داده و هر روز اطلاعات جدیدی را در این زمینه در اختیار مردم قرار می دهند به طوری که امروزه همه مردم، حتی افراد سیگاری می دانند که سیگار برای سلامت فرد سیگاری و اطرافیان او بسیار مضر است.

تأثیر سیگار بر سلامت روانی

وابستگی روانی (اعتیاد) به مصرف دخانیات را می توان از مهم ترین پیامدهای روانی آن دانست. اگر چه استفاده از دخانیات (به دلیل وجود نیکوتین موجب آرامش کاذب می شود ولی این موضوع باعث می شود که فرد، نتواند آن را به راحتی کنار بگذارد. این عادت روانی باعث می شود که شخص تصور کند که مصرف دخانیات عامل محرکی برای انجام کارها و رفع خستگی می باشد. اگر چه خستگی با جوانی هم ساز نیست و نیروی سرشار این مرحله از زندگی باید مانع از تجربه خستگی باشد ولی زمینه های بروز خستگی (از جمله افسردگی و اضطراب می تواند تصور عملکرد خستگی زدایی سیگار را در کودکان و نوجوانان تقویت کند.