از من بپرس فرهنگی

گری کوپر؛ مرد ماجرای نیمروز

به مناسبت تولد گری کوپر

به گزارش از من بپرس، با نام اصلی فرانک جیمز گری کوپر در هفتم ماه می سال 1901 در ایالت کالیفرنیای آمریکا به دنیا آمد. بازیگر شماری از معروف ترین وسترن های تاریخ سینما، تربیتی مانند وسترنرها داشت.

پدر او صاحب مزرعه ای بزرگ بود و این امر به گری کوپر جوان این اجازه را می داد که در یکی از مدارس معروف بریتانیا درس بخواند. اما بعدها به آمریکا بازگشت و در کالجی در مونتانا تحصیل را ادامه داد.

کم کم و به سنت دیگر آمریکایی ها تصمیم گرفت مستقل شود، بنابراین سعی کرد کاری برای خود دست و پا کند؛ پس شروع به کشیدن کارتون کرد. اما بعد از مدتی به تشویق یکی از دوستانش وارد عرصه ی بازیگری شد و توانست نقش هایی کوتاه در چند فیلم را به دست بیاورد.

بازی در نقش مکمل در فیلم معروف و تحسین شده ی «بال ها» ساخته ی ویلیام ولمن، فیلم ساز قدرنادیده ی آمریکایی مهم ترین دستاورد گری کوپر در این دوران بود.

وسترنر زاده می شود

در اواخر دهه ی بیست میلادی پایش به وسترن باز شد و توانست با فیلم ویرجینیایی به یک ستاره بزرگ در این ژانر تبدیل شود. ویرجینیایی را ویکتور فلمینگ ساخت؛ کارگردانی که یک دهه بعد با برباد رفته توانست اذهان سینماروها را در سرارسر جهان تسخیر کند.

کوپر که اکنون ستاره ای مطرح شده بود پیشنهاد جوزف فون اشترنبرگ برای بازی در کنار مارلن دیتریش را پذیرفت و به این ترتیب فیلم مراکش تهیه شد. بازی در کنار دیتریش ستاره زن افسانه ای هالیوود به اعتبار کوپر افزود باعث شد نقش هایی مشابه به او پیشنهاد شود.

اقتباس های سینمایی از آثار ارنست همینگوی

این دوران اوج کار ارنست همینگوی نویسنده بزرگ آمریکایی نیز بود. هالیوود نمی توانست از کنار کتاب های همینگوی به سادگی بگذرد، برای همین حقوق اقتباس از آنها را خرید. گری کوپر که از نزدیک ترین دوستان ارنست همینگوی بود در چند فیلم از این دست بازی کرد که به محبوبیت بیشتر او کمک کرد.

وداع با اسلحه یکی از معروف ترین داستان های همینگوی بود که توسط فرانگ بورزیج کارگردانی شد. گری کوپر در نقش اصلی این فیلم بازی کرد. این فیلم با کسب سه جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم به تثبیت موقعیت گری کوپر کمک زیادی کرد.

کوپر در اقتباس سم وود از این ناقوس عزای کیست؟ نیز بازی کرد. این فلیم در ایران با نام زنگ ها برای که به صدا در می آیند به نمایش در آمد. کوپر در این در کنار اینگرید برگمن یکی از عاشقانه ترین فیلم های تاریخ سینما را ارائه می کند. این فیلم در هشت رشته نامزد اسکار شد. کوپر و برگمن جزو این نامزدها بودند، اما نتوانستند آن را به دست بیاورند.

کار با کارگردان‌های شاخص

بازی در فیلم کارگردان های مطرح هالیوود از اقبال بلند گری کوپر بود. فرانک کاپرا کمدی ساز افسانه ای او را در فیلم آقای دیز به واشنگتن می رود و جان دو را ملاقات کن هدایت کرد. ویلیام وایلر نیز او را در فیلم وسترنر در کنار والتر برنان قرار داد. بده بستان بازیگری کوپر و برنان فیلم را واجد ارزش هایی کرده که بعد از گذشت بیش از هفت دهه قابل شناسایی هستند.

وی همچنین در فیلم های کارگردانان بزرگ دیگری چون ارنست لوبیچ، فریتز لانگ، لیو مک کری، کینگ ویدور، بیلی وایلدر، هنری کینگ و هنری هاتاوی نیز بازی کرد.

گری کوپر سپس با هاوارد هاکس، دوست قدیمی اش به همکاری پرداخت. گروهبان یورک اولین اسکار گری کوپر را برای او به همراه آورد. فیلمی بر اساس سرگذشت واقعی خلبانی کاتولیک که بنا به گفته هاکس او گری کوپر را برای بازی در آن ترغیب کرده بود.

در آتیشپاره با باربارا استنویک هم بازی شد. یک کمدی غمناک از زندگی یک نواخت یک پروفسور میانسال که زنی پر شر و شور آن را به هم می ریزد. فیلم نامه را بیلی وایلدر نوشت و هاکس به سبک مخصوص خودش آن را کارگردانی کرد.

ماجرای نیمروز؛ گری کوپر و دومین اسکار

بازی در وسترن درخشان ماجرای نیمروز بود که دوباره کوپر را به صدر آورد. گری کوپر موفق شد در این فیلم اراده، ضعف، احساس مسئولیت و عشق را توأمان به نمایش دربیاورد که به همین خاطر دومین اسکار و جایزه گلدن گلوب را نصیب خود کرد.

بعد از این فیلم بار دیگر سیل پیشنهاد برای بازی در فیلم های وسترن به سوی کوپر روانه شد که وراکروز ساخته رابرت آلدریچ و باغ شیطان کار هنری هاتاوی ار بقیه شاخص تر هستند.

گری کوپر با آنتونی مان، استاد بزرگ ژانر وسترن در فیلم مردی از غرب همکاری کرد که حاصل آن چیزی نبود که از مان انتظار می رفت. وسترنی روان شناسانه با مایه های گذشته تاریک و تأثیر آن بر حال افراد. فیلم برخلاف دیگر وسترن های مان بیشتر بر دیالوگ متمرکز است و تصویر در آن فدا می شود.

گری کوپر، وسترنر متمایز

گری کوپر در بین ستارگان وسترن چهره ای متمایز دارد. اگر جان وین با صلابتش معروف شد و راندولف اسکات با سکوتش، جوئل مک کری با شیطنتش و یا کلینت ایستوود با خونسردی ذاتی اش، او ساده دلی و قابل اعتماد بودن را به ژانر وارد کرد. برای مثال در نیمروز می دانیم که بالاخره موفق می شود فرانک میلر را بکشد، اما بازی کوپر باعث می شود در عین نمایش اراده اش برای به پیروزی، به او شک کنیم. این راز بزرگ کوپر در بازی اش بود.

کوپر در زندگی شخصی آدمی ماجراجو نبود. مانند بوگارت ازدواجش سر و صدا نکرد و یا مثل اسکات اتهام انحراف جنسی متوجه او نبود. بنا به گفته هاوارد هاکس دوست و همکار قدیمی او، گری کوپر عاشق تفنگ بود و سینما برایش در درجه دوم اهمیت قرار داشت.

گری کوپر در سن شصت سالگی به علت بیماری ذات الریه درگذشت. در حالی که هنوز می توانست تماشاگران را مسحور جذابیت مردانه خود کند.