از من بپرس فرهنگی

فیلم سینمایی نبات از جمله ساخته های بلند پگاه ارضی است که در سال های قبل با سختن فیلم های کوتاه توانسته بوده است تا خود را به جامعه سینمایی معرفی کند. اولین فیلم سینمایی بلند وی نبات نام داشته است که در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر اکران شده است و اندکی بعد نیز به اکران عمومی رسیده است .

فیلم سینمایی نبات در مورد پدر و دختری است که سعید (شهاب حسینی ) و نبات نام دارند و با هم زندگی بسیار آرام و پر از شادی را می گذرانند. اما بعدها به دلیل حضور زنی به نام سایه ( نازنین فراهانی ) در زندگی آن ها و نزدکی شد وی به نبات این زندگی دست خوش تحولاتی می شود . با ورود این زن به زندگی ان ها دیگر آرامش قبلی را ندارند و ماجراهایی برای این سه نفر اتفاق می افتد.

تحلیل هایی در مورد فیلم سینمایی نبات

این فیلم را از دو نگاه می توان مورد بررسی قرار داد. تحلیل اول در مورد محتوای این فیلم است که به عنوان اولین فیلم پگاه ارضی مورد بررسی قرار می گیرد . این فیلم در مقایسه با سایر فیلم هایی که توسط کارگردان اولی ها و جوان تر ها ساحته شده است فیلم سالم ترین محسوب  می شود . هم چنین برای این که کارگردان این فیلم پگاه ارضی سال ها در کانادا زندگی کرده است و حتی تحصیلات خود را نیزدر آکادمی فیلم نیویورک تمام کرده است و حال برای این که اولین فیلم بلند خود را بسازد ایرران را برگزیده است .

در مقابل وی فیلم سازان بسیار زیادی هستند که سال های بسیار زیادی را در خارج از کشور زندگی می کنند و بعد از این که برای فیلم سازی به ایران باز می گردند نگرش آن ها دور از واقعیت است و شرایط امروزی جامعه را در ایران بررسی نمی کند به همین دلیل تصویری که از این کشور دارند خلاف واقعیت است و به همین دلیل هم برداشت های نادرستی را به مخاطبان انتقال می دهند. همه این ویژگی هایی که بیان شد در فیلم سینمایی نبات دیده نمی شود و این خود از بهترین ویژگی هایی است که این فیلم ممکن است داشته باشد و باعث ارزشمند شدن آن می شود .

دومین ویژگی بسیار خوب این فیلم این است که پگاه ارضی توانسته است برخلاف بسیاری از زنان ایرانی خود را از نگاه فمنیسمی دور نگه دارد به همین دلیل هم چالش هایی که میان این دو زوج جوان قرار دارد را بدون غرض و بی طرفانه توانسته است به چالش بکشد. این که چنین ویژگی در نگاه یک فیلم ساز جوان وجود دارد با وجود این که هر سو از سینما در رادیکال فمنیسم است بسیار خوب و ارزشمند است .

دومین تحلیل فیلم نبات به بررسی کمیت و کیفیت شکل گیری و توسعه موقعیت های دراماتیک مربوط می شود و فیلم در این بخش از ضعف های دراماتیک وقصه پردازی ها برخوردار است . از ویژگی هایی که در ابتدا می توان به آن ها اشاره کرد ساده بودن فیلم نامه بوده است و هم چنین قسمت های از این فیلم نیز قابل پیش بینی بوده است .

ایده محوری فیلم نامه دارای این ظرفیت بوده است که ظرافت های بسیار زیادی را در روایت فیلم نامه داشته باشد . هم چنین فیلم نامه می توانسته  است دارای پیچیدگی های بیش تری هم باشد و با فراز و فرودها برای مخاطب هیجان بیش تری را به همراه آورد. که از این ظرفیت ها در این فیلم نامه استفاده نشده است .

از طرف دیگر منطق ملودارمی که در فیلم نبات وجود داشته است هم گاهی مبهم شده است برای مثال این مشخص نیست که چرا دختری که ویژگی های نبات را دارد بعد از سپری شدن 12 سال چطور هنوز عکسی را از مادرش مشاهده نکرده است و تصویری را از مادر خود در ذهن ندارد. در پایان فیلم نبات با طرحی مواجه می شود که سعید از چهره سایه کشیده است و این اولین برخورد وی با مادرش بوده است ودرنهایت نیز باعث می شود تا واقعیت کشف شود .

در این فیلم برای این سوال که چرا سایه سعید را ترک کرد است نیز پاسخی یافت نمی شود . البته از شواهدی که در این فیلم پیداست مشخص می شود که این دو در دوران دانشجویی عشق بسیار جنجالی را داشته اند به صورتی که همه در دانشگاه از این موضوع باخبر بوده اند و اما مشخص نیست این عشق چطور به جنگی بین این دو تبدیل شده است . البته در فیلم بارها دلیل این جدایی مطرح شده است و اما پاسخ درستی به این سوال داده نشده است . باید به این سوال پاسخ درستی داده می شد تا بدین طریق بخشی از کنجکاوی تماشاگران نیز از بین می رفت و به این طریق اتفاق هایی که بعدا در این فیلم می افتد نیز باورش برای تماشاگران قابل پذیرش تر می شده است . البته در طول کل قسمت های فیلم پاسخ درستی به این سوال داده نشده است .

البته در این فیلم برخی از سکانس ها نیز وجود داشته اند که وجود آن ها ضروری نبوده است . برای مثال از جمله این سکانس ها می توان به حضور سعید و نبات در رستوران اشاره کرد که آن ها در این زمان با خانواده خوش بختی رو به رو می شود و نبات با دیدن آن ها جای خالی مادر را بیش تر حس می کند و نگاه حسرت باری را روانه آن ها می کند . این سکانس در بسیاری از فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی دیده شده است .

از دیگر سکانس های کلیشه ای که می توان به آن ها اشاره کرد حضور سعید و سایه در کافه بوده است که در این هنگام پسرک فال فروشی جلو می آید و آن ها از وی فالی می خرند که بیانگر احوال خودشان است . کلیشه هایی که بین زوجین وجود دارد هم در این فیلم سینمایی دیده می شود . اگر فیلم نامه نویس با حذف کردن این کلیشه ها می توانست به جذابیت اثر خود بیفزاید.

البته از نقطه های قوت این فیلم بازی جذاب و روان بازیگران فیلم بوده است و پگاه ارضی در اولین تجربه بازیگری خود از بازیگرانی نظیر شهاب حسینی و ستایش محمودی استفاده کرده است . به صورت کلی فیلم نبات آغاز خوبی برای فیلم های پگاه ارضی بوده است و نشان داده است که بازیگر خوب و متعادلی در سینمای ایران ظهور پیدا خواهد کرد.