روماتیسم در کودکان و روش های درمان آن

شکلهای بروز روماتیسم

بیماری روماتیسم به شکلهای مختلف بروز می کند . روماتیسم ، مفصلها، قلب و سایر اعضای بدن را مبتلا می سازد و برخی از خانواده ها و استعداد خاصی برای ابتلای به این بیماری دارند . پزشکان عقیده دارند که روماتیسم واکنشی است که در برخی قسمتهای بدن مثل مفصل با قلب نسبت به یک نوع عفونت استرپتوکوک درگلو به وجود می آید و اگر روماتیسم به سرعت و به طور کامل درمان نشود، ممکن است هفته ها و یا ماهها شخص را گرفتار سازد. به علاوه، روماتیسم نوعی بیماری است که در دوره کودکی، هر چند وقت یک بار عود می کند، یعنی هرگاه طفل به گلو درد استرپتوکوکی مبتلا شود ، حمله روماتیسم نیز شروع می شود .

روماتیسم گاه شکل حادی پیدا می کند و با تب زیاد همراه می شود و در برخی موارد، کودک بیمار تبی مختصرولی طولانی دارد که هفته ها طول می کشد . کانون بیماری از مفصلی به مفصل دیگر حرکت می کند و التهاب شدید آنها را توام با درد زیاد به همراه می آورد وگاه نیز درد و عفونت مقصلها خفیف است . اگر قلب کودک هم دچار عفونت روماتیسم گردد، طفل خسته و رنگ پریده می شود و احساس نفس تنگی می کند . ممکن است حمله روماتیسم به قلب درآ غاز خفیف باشد و به همین علت مدتی بعد به وجود آن پی برده شود . به این ترتیب، روماتیسم به شکلهای مختلف بروز می کند و والدین باید به محض مشاهده هریک از این علایم ، با پزشک: تماس بگیرند. ضمن آن که در معاینه طفل علایم خفیف و مبهمی مثل رنگ پریدگی، خستگی ، تب مختصر و دردهای مفصلی ، با اهمیت به حساب می آید.

امروزه، داروهای مناسبی تولید می شود که می تواند عفونت های استرپتوکوکی کلو را که ریشه بیماری روماتیسم است و نابود سازد و التهاب های مفصلی و قلبی را تسکین دهد، با مصرف این داروها، دریچه های قلب، در معرض حمله روماتیسم قرار نمی گیرد. به علاوه می توان از مشکلات بعدی این بیماری، درکودکی که قبلا مبتلا به حمله روماتیسم شده است و در نتیجه از گسترش عوارض قلبی پیشگیری کرد. کودک بیمار باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشد تا از ابتلای به استرپتوکوکهای کلو جلوگیری شود.

دردهای مفصلی دست و پا

بسیاری از مردم ، درگذشته تصور می کردند که دردهای مفصلی کودکان به ” قد کشیدن” آنها مربوط می شود، اما، پزشکان این گونه دردها را ممکن است روماتیسم به حساب آورند. برخی از دردهای مفصلی، ممکن است به صاف بودن کف پا مربوط باشد . این دردها، به ویژه هنگام غروب که طفل خسته است ، بیشتر احساس می شود.

گاه گرفتگی ماهیچه ها علت دردهای دست و پاست و نباید این گونه دردها را به حساب روماتیسم گذاشت.

دردهای مفصلی دست و پا علتهای گوناگون دارد که با معاینه دقیق پزشک مشخص می شود.

صداهای غیرطبیعی درقلب

برخی والدین از شنیدن مدا مای غیرطبیعی قلب فرزند احساس نگرانی می کنند ، در حالی که بسیاری از این صداها ، بی خطر است. این تپشها سه دسته اند: اکتسابی، مادرزادی و عملکردی ( یا “بی زبان”).

بیشتر بی نظمی های تپش قلب در کودکی به خاطر بیماری روماتیسم به وجود می آید که دریچه های قلب را ملتهب و متورم می سازد و ممکن است عوارضی هم بر روی آنها برجا گذارد . این حالت باعث می شود که دریچه ها تنگ یا بسته شوند و عبور خون را با اشکال روبرو سازند و صداهای غیر طبیعی قلب ممکن است نشانه پیشرفت التهاب روماتیسمی باشد . در این صورت علایم دیگری مشاهده می شود ، مثلا تب ، نبض ، تعداد گلبولهای سفید و میزان ته نشینی خون بالا می رود. پزشک تا برطرف شدن همه علایم ، درمان کودک را ادامه می دهد، حتی اگر معالجه ماهها طول بکشد.

اگر علایمی از عفونت فعال دیده نشود، این صدای غیرطبیعی ممکن است از عوارض حمله قلبی باقی مانده باشد. در گذشته، کودکانی که به صدای غیرطبیعی در قلب دچار بودند، با وجود نداشتن عفونت، نیمه معلول به حساب می آمدند و از فعالیت شدید و حرکتهای ورزشی آنها جلوگیری به عمل می آمد. پزشکان امروز عقیده دارند که با از بین رفتن کامل علایم مرحله شدید روماتیسم ، باید به کودک اجازه داده شود که تا حد امکان زندگی عادی اش را از سر گیرد و حتی در بازیها و ورزشهایی که می تواند شرکت کند ، به شرط آنکه دریچه های قلب مانع از فعالیت این عضو نباشد . این تغییر عقیده نسبت به گذشته دو علت دارد . اول آن که ، ماهیچه های قلب اگر ملتهب و متورم نباشند ، براثر فعالیت و حرکت تقویت می شوند ، دوم آنکه ، روحیه کودک باید نیرومند نگاه داشته شود و تا نسبت به خود احساس تاسف ، نا امیدی و افسردگی نکند . این نکته مهم تر از اول است ، چرا که کودک نباید خود را جدا و متفاوت از سایر افراد بداند و به علاوه ، طغل باید نسبت به نتیجه درمان خوشبین باشد. چنین کودکی ، به هرحال باید همیشه، به طور منظم دارو مصرف کند تا از تجدید عفونت استرپتوکوکی کلو جلوگیری کند.

بی نظمی حاصل از بیماری قلبی مادرزادی ، هنگام تولد یا چند ماه بعد از آن آشکار می شود و گاه نیز تا چند سال مشخص نمی شود. پیدایش این گونه صداهای غیر طبیعی به خاطر التهاب بافت قلب نیست بلکه به دلیل آنست که ساختمان قلب در مرحله نخست به درستی تشکیل نشده است.

مسئله ای که در نارساییهای قلبی اهمیت دارد، خود صدای غیرطبیعی نیست » بلکه مهم آنست که این مشکلات تا چه اندازه از کار اصلی قلب جلوگیری خواهد کرد . اگر این نارساییها مانع از کار قلب باشد، ممکن است نوزاد کبود شود. به سختی نفس بکشد و یا به کندی رشد کند . چنین کودکی باید به وسیله پزشک متخصص قلب . معاینه شود. بعضی از بیماریهای مادرزادی قلب را می توان با عمل جراحی درمان کرد.

اگر کودکی با وجود داشتن صدای غیر طبیعی قلب ، رنگش کبود نمی شود و بدون اشکال تنفسی ورزش می کند و رشدی معمولی دارد، نباید از نظر جسمی و روانی معلول به حساب آید . این کودک ، باید مانند سایر کودکان ، یک زندگی عادی داشته باشد و همچنین این گروه از کودکان ، باید از ابتلای به عفونتهای گوناگون ، دور نگاه داشته شوند و در صورت بیماری مورد توجه و مراقبت دقیق قرار گیرند . کودکانی که دندان فاسد دارند باید تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار گیرند تا از سرایت عفونت به قلب پیشگیری به عمل آید.

صداهای غیر طبیعی و مربوط به عملکرد قلب گاه در سالهای نخست زندگی فراوان و به تدریج که طفل وارد مرحله بلوغ می شود، کاهش پیدا می کند و از بین می رود و داشتن سابقه پیدایش صداهای غیرطبیعی قلب ، برای بررسی مشکلات احتمالی آینده کودک، ضروری است.

کره

کره، نوعی بیماری عصبی است که اعضای بدن دچار لرزش خفیف یا شدید می شود و لرزش یا انقباض ماهیچه های صورت ممکن است حالت شکلک به خود بگیرد. اگر شانه های کودک دچار لقوه باشند ، به این سو و آن سو پرش می کنند، انقباض عضله های تنه ممکن است طفل را ناگهان به سوی پرتاب کند و او را پیچ و تاب دهد و هنگام حرکت به یک طرف مایل کند . دستها و انگشتان کودک نیز ممکن است دچار لغوه شود ، در این صورت و دستخط کودک بد و ناخوانا می شود و ممکن است اشیاء از دستش بیفتند و این حرکتها نامنظم هستند ، ابتدا در یک عضله ایجاد می شوند و سپس در ماهیچه ای دیگر، تکرار می شوند با این حال هیچ شباهتی با هم ندارند.

برخی از کودکانی که دچار لغوه هستند و به عوارض مفصلی و روماتیسم نیز مبتلا هستند. براین اساس بسیاری پزشکان فرض می کنند که لقوه و تنها یکی از شکلهای رومانیسم است ، اما لقوه برخی کودکان با علایم روماتیسم همراه نیست . به همین علت عده ای از پزشکان عقیده دارند ، این دو بیماری در حقیقت دو نوع کرده اند که یکی روماتیسمی است و دیگری غیر روماتیسمی.

بیماری کره، معمولا بین ۷ سالگی تا آستانه بلوغ طاهر می شود و گاه تا چند ماه طول می کشد . در این دوره ، ناراحتیهای عصبی دیگری مانند “تیک” و بیقراری و اضطراب عمومی هم افزایش پیدا می کند که نباید با کره اشتباه گرفته شود و تیک، با عصبانیت همراه است و شامل حرکاتی مانند چشمک زدن، سینه صاف کردن و شانه بالا انداختن است که هربار عینا تکرار می شود درحالی که حرکتهای کره ، حالت پرش ولغزش دارد و همواره با یکدیگر متفاوت است . بیقراری عمومی نیز با بیماری لقوه فرق دارد و کودک بیقرار و نگران. مثلا دایم روی صندلی اش رول می خورد و جا به جا می شود ، پاهایش را به جهت حرکت می دهد و انگشتانش را می جنباند.

در طول بیماری کره، کودک استعداد بی تعادلی دارد و به راحتی گریه می کند و می خندد و با کمترین تحریک عصبانی می شود. این واکنشها ارادی نیست و هنگام پرستاری از کودک مبتلا به کره، باید به آنها توجه کرد ، کودک مبتلا به کره باید تحت معاینه دقیق و منظم پزشک قرار گیرد تا از درمان کامل بیماری و برطرف شدن همه علایم آن در ارتباط با روماتیسم اطمینان حاصل شود.