همه چیز درباره رشد کودکان

همه چیز درباره رشد کودکان

رشد دارای روندی مداوم است، هر چند که گاهی این روند کند می شود. مهارت ها مسئله ای کاملا انفرادی است و دلیلی ندارد که با مشاهده کندی روند رشد فرزندتان در برخی موارد در مقایسه با همسالان او، احساس نگرانی کنید.

با اینکه می توانید گام های رشد فرزند خود را با تحریک وی در زمان مناسبب افزایش دهید اما در حقیقت الگوی رشد با توالی غیرقابل تغییر روی می دهد.

رشد جسمانی

چند اصل کلی در مورد رشد جسمانی نوزادان وجود دارد. مراحل یا نقاط عطف مهم رشد همیشه از یک دستور خاص پیروی می کند به طوری که هر کدام از آنها وابسته به مرحله قبل می باشند. برای ارائه یک نمونه آشکار، فرزند شما هرگز نمی تواند پیش از اینکه توانایی ایستادن پیدا کند شروع به راه رفتن نماید. گاهی ممکن است کودک در هنگامی که روی یادگیری یک مهارت جدید تمرکز دارد مهارتی را که قبلا فراگرفته است فراموش کند. اما وقتی مهارت جدید را به خوبی فرا گرفت بار دیگر مهارت پیشین را نیز مورد استفاده قرار خواهد داد.

گاهی یک فعالیت عمومی راه را برای انجام فعالیت خاصی باز می کند، برای مثال فرزند شما در شش ماهگی شاید به طور اتفاقی حرکات پا شبیه به راه رفتن داشته باشد، اما این حرکت کاملا با حرکتی که در زمان واقعی راه رفتن در حدود یک سالگی انجام می دهد متفاوت است. یکی از نقاط عطف جسمانی مهم زمانی است که اولین دندان کودک از لثه او بیرون می زند. با اینکه رشد دندان ها به نظر مرحله ای از رشد نمی باشند اما وجود دندان برای یادگیری جویدن غذاهای جامد و همچنین سخن گفتن به نحوه صحیح کاملا ضروری می باشد.

جنبش و حرکت

شاید برایتان عجیب باشد که تمام فعالیتهایی که تحت واژه جنبش و حرکت قرار می گیرند – از جمله راه رفتن و دویدن – همگی با توانایی کنترل سر آغاز می شوند. فرزند شما اگر توانایی کنترل سر خود را نداشته باشد نمی تواند بنشیند بایستد یا سینه خیز برود. همه مراحل رشد روندی از سمت سر به انگشتان پا دارند.

در ابتدا حرکات نوزاد به نظر اتفاقی، منقطع و کاملا بی هدف به نظر می رسد. یک نوزاد ممکن است بازو، پا، دست یا سر خود را حرکت بدهد، اما تنها منظور وی از این حرکات زدن یک لبخند است. در طول سه سال آینده زندگی حرکات او تنظیم می شوند و برای اینکه کودک کاری را با دست خود انجام بدهد حرکاتی کاملا خاص خواهد داشت.

خزیدن نوعی حرکت غیرکارآمد و سردرگم برای گردش در اطراف است، اما فرزند شما مجبور است برای انجام آن تعادل و هماهنگی اعضای خود را بیاموزد و قبل از به راه افتادن از این طریق اعتماد به نفس خوبی به دست بیاورد.

حرکات دست:

بستن دست به حالت گرفتن چیزی یک رفلکس ابتدایی در نوزاد است و به محض اینکه نوزاد توانایی گرفتن ارادی اشیا در دست را کسب کند از بین خواهد رفت. در ابتدا او از دهانش به عنوان اولین عضو برای لمس استفاده می کند و فقط زمانی که روش استفاده از دست خود را بیاموزد برای لمس از نوک انگشتانش استفاده خواهد کرد. او مهارت گرفتن اشیا در دست را به تدریج بهبود می دهد و در ابتدا همه چیز را با کف دست خود می گیرد و به تدریج می آموزد که از انگشتان و شست خود برای گرفتن اشیا استفاده کند. او هم زمان با فراگیری گرفتن اشیا نحوه رها کردن آنها را نیز یاد می گیرد.

رشد در دختران

جنسیت عامل بسیار مهم و تأثیرگذاری در روند رشد است. پسرها ودخترها دارای توانایی های متفاوتی هستند و روند رشد آنها نیز از نظر جسمانی، عقلانی و اجتماعی متفاوت است. دختران به طور کلی:

* بهتر از پسرها مهارت های زبان مانند سخن گفتن، خواندن و نوشتن را می اموزند.

* بیش از پسران تمایل به روابط اجتماعی دارند و به انسانها بیش از چیزهای دیگر علاقه نشان می دهند

 * معمولا زودتر از پسرها راه رفتن را یاد می گیرند.

* سریع تر رشد می کنند و الگوی رشد آنان از پسرها قابل پیش بینی تر و منظم تر است.

* در پریدن، لی لی کردن و حفظ تعادل در سال های پیش دبستان بهتر از پسرها عمل می کنند.

* بهتر می شود با آنها کنار آمد.

* با استرس بهتر از پسرها کنار می ایند.

پریدن

برخلاف انتظار دختران خردسال بهتر از پسرها می توانند بپرند یا لی لی بازی کنند.

شنوایی و بینایی:

حس شنوایی کودک برای رشد مهارت سخن گفتن او ضروری است و شما می توانید با کنترل برخی نشانه ها طبیعی بودن وضعیت شنوایی او را از همان روزهای اول مورد سنجش قرار دهید: برای مثال آیا او سرش را به سمت صدا بر می گرداند، یا با گرداندن سر و لبخند به صدای شما واکنش نشان می دهد ؟

بینایی نوزاد در طول چند هفته اول زندگی به سرعت رشد می کند و با اینکه توانایی دیدن اشیای دور را ندارد اما اگر صورت خود را در فاصله بیست تا بیست و پنج سانتی متری او نگهدارید می تواند چشمانش را روی صورت شما متمرکز کند.

رشد ذهنی

وزن مغز کودک در سال اول زندگی دو برابر می شود و علت این افزایش وزن بیشتر شدن سلولهای مغزی نیست، بلکه به دلیل ایجاد ارتباط بین آنها می باشد. این ارتباط ها فقط زمانی شروع به شکل گیری می کنند که کودک درباره چیزی فکر کند. تماس با تصاویر یا مناظر ، صداها، بوها، مزه ها و لمس چیزهای جدید کودک را به فکر وامی دارد و به همین دلیل تحریک ذهن کودک یک مسئله کاملا ضروری برای رشد او می باشد.

برای این که نوزاد درک کند در اطرافش چه می گذرد او باید از حواس، عقل و بدنش استفاده کند تا ارتباطات مذکور در مغز او شکل بگیرد و بتواند رابطه علت و معلول را درک کند. برای مثال برای برداشتن اسیاب بازی مورد علاقه اش باید بتواند ان را ببیند، به یاد بیاورد که ان را دوست دارد، خود را به ان برساند و سپس برای برداشتن آن تلاش کند.

رشد مهارت های عقلانی در کودک با تحریک و آموزش پیشرفت می کند، به همین خاطر حضور شما در کنار او اهمیت بسیاری دارد به خصوص وقتی مغز او وارد دوره های رشد سال اول و سوم زندگی می شود. شما اولین و مهمترین آموزگار فرزند خود هستید.

ارتباط اجتماعی

شما مسئول هستید که به فرزند خود اراده و توانایی ایجاد عشق و روابط باز با دیگران را بدهید. نوزادان با غریزه تمایل به دوست داشتن و دوست داشته شدن قدم به این جهان می گذارند و ما باید به تقاضاهای آنان برای محبت و نیازهایشان پاسخ بدهیم.

نوزادان رفتار اجتماعی را با تقلید از ما می آموزند و از همان بدو تولد به صدای انسان واکنش نشان میدهند بنابراین، شما باید از همان روز اول با فرزندتان صحبت کنید. شخصیت و مهارتهای اجتماعی کودک می تواند موفقیت او در دستیابی به نقاط عطف رشد را تحت تأثیر قرار دهد. یک کودک مستقل و مصمم حرکات جدید را زودتر از کودکان خجالتی آغاز می کند و یک کودک اجتماعی و خون گرم بیش از دیگر کودکان به دنبال تماس با دیگران و برقراری ارتباط می باشد و زودتر از آنان مهارت سخن گفتن را می اموزد.

شخصیت کودک سه جزء مهم دارد: رفتارهای اجتماعی (میزان برقراری تماسی که کودک را راضی و شاد می کند)، فعالیت (چالاکی و لذت بردن از حرکت و انرژی) و احساسات (تمایل او به تغییر روحیه)، اگر هر کدام از این ویژگی ها در فرزند شما بارز باشد، باید تلاش کنید تا این صفت در او نهادینه شود و همزمان سعی کنید تا دو خصلت دیگر را نیز در او تقویت کنید.

رشد در پسربچه ها

روند رشد از عوامل بسیاری تأثیر می پذیرد و جنسیت یکی از این عوامل است. جدول زمانی رشد پسر بچه ها و دختر بچه ها از الگوی متفاوتی تبعیت می کند. پسربچه ها به طور کلی:

* دیرتر از دخترها شروع به صحبت می کنند و بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات گفتاری می باشند.

* کمتر از دخترها به روابط اجتماعی توجه می کنند و بیشتر از انسان ها به اشیا علاقه مند هستند.

* معمولا دیرتر از دخترها شروع به راه رفتن می کنند.

* احتمال رشد ناگهانی در آنها بیش از دختران است.

* بعد از سال های پیش دبستان مهارتهای پریدن، دویدن و پرتاب را تقویت می کنند

* بیش از دخترها حالت تهاجمی، رقابتی و عصیانگر دارند.

* بیشتر از دخترها مستعد استرس هستند و مشکلات رفتاری در آنان بیشتر دیده می شود.

بازی های فعال

اسباب بازی های ساختنی (خانه سازی) رشد مهارت های ظریف دست کودک را تسریع می کند.