با برجسته کردن رفتار خوب کودک خود، تربیتی موفقیت آمیز داشته باشید

رفتار خوب کودک خود را برجسته سازید

جو، تصمیم می گیرد که همکاری با تیم را متوقف سازد. او تصمیم گرفته است تا تیم را به دردسر بی اندازد. والدین جو، تصمیم او را تحسین میکنند و به او می گویند: تصمیم شجاعانه ای است، نشان میدهد که به فکر خودت هستی. بزرگ شدن، همیشه کار راحتی نیست. به نظر میرسد با موفقیت از عهده این کار برآمدهای ما به تو افتخار می کنیم و امیدوارم تو نیز به خودت افتخار کنی.

تیفنی به طرف مادرش می دودو به او می گوید: مامان، اتاقم تمیز و مرتب است، بیا و ببین. مادر، اتاق او را می بیند و می گوید: عالیه، تیفنی. باید به خودت، افتخار کنی. اتاقت خیلی تمیز و مرتب به نظر می رسه.

برجسته کردن رفتار خوب کودک

والدین جو و مادر تیفنی از بازخورد مثبت استفاده می کنند. آنها به دنبال تصمیم گیری های خوب کودکان خود، در پی اشاره به کارهایی هستند که کودکانشان به طور مطلوب انجام می دهند. این رفتار والدین، برجسته سازی رفتار خوب کودکان، محسوب می شود.

بازخورد مثبت، قوی ترین ابزاری است که والدین میتوانند از طریق آن، عزت نفس و رفتار خوب کودکان خود را بهبود بخشند. بازخورد مثبت، پاداشی برای رفتار خوب است. بازخورد مثبت به معنای استفاده از تحسین و تشویق برای واداشتن کودکان به چیز جدیدی نیست اما اغلب، استفاده از آن را فراموشی می کنیم. اگر از کودکان خود، رفتار خوب انتظار دارید. افزایش دادن اگاهی خود و استفاده از بازخورد مثبت، امری بسیار ضروری است.

شیوه استفاده از بازخورد مثبت

به دو طریق می توانید از بازخورد مثبت استفاده کنید. یکی برای افزایش رفتار مطلوب و دیگری برای کاهش رفتار نامطلوب استفاده از بازخورد مثبت برای تقویت رفتار مطلوب، کار راحتی است. برای این کار می توانید صرفا به دنبال رفتار مثبت شخصی بگردید و وقتی رفتار مثبتی از او سر زد آن را تقویت کنید. وقتی کودکان تان، رفتار مطلوبی دارند به آنها پاداش بدهید. این کار را میتوانید از طریق تحسین یا تشویق، در آغوش کشیدن یا امتیاز دادن، انجام دهید.

اگر دوست دارید کودکان شما با یکدیگر مشارکت داشته باشند، وقتی این کار را انجام دادند، آن را تقویت کنید. میتوانید به آنها بگوید: من این رفتارتان را خیلی دوست دارم. میبینم که تصمیم گرفته اید امروز صبح از اسباب بازی خود به طور مشترک استفاده کنید. . این تصمیم خوبیه، از این که میبینم با هم تلویزیون میبینید به شماها افتخار می کنم. این نشون میده که بزرگ شدین. آفرین!

برجسته کردن رفتار خوب کودک

استفاده از بازخورد مثبت، کار آسانی است. قسمت دشوار آن، پیدا کردن رفتار مطلوب است. ما اغلب در کودکان خود به دنبال پیدا کردن بدرفتاری هستیم و رفتار خوب کودکان را امر مسلم می دانیم. مبتکر باشید. با تحسین رفتار مطلوب کودک خود، آن را تقویت کنید. انجام چنین کاری به تمرین نیاز دارد. اگر استفاده از بازخورد مثبت را افزایش دهید و تغییرات دیگری در شیوه های فرزند پروری خود ایجاد نکنید، کودکان شما به تصمیم گیری های بهتر خواهند پرداخت.

جایگزینی

هم چنین می توانید از بازخورد مثبت برای حذف یا تضعیف سوء رفتار فرزند خود، استفاده کنید. این روش، نه تنها برای سوء رفتاری که جلوی چشم شما در حال انجام شدن است بلکه در مورد الگوهای گوناگون بدرفتاری هم مؤثر است. برای استفاده از این روش ابتدا سوء رفتارهای کودک خود را معین کنید. بعد، رفتار جایگزین را مشخص نمایید. ناتان شش ساله با خواهر چهارساله خود، اشلی به جر و بحث و دعوا می پردازد.

عکس این با رفتار، زمانی اتفاق می افتد که ناتان به خوبی و خوشی و همکارانه با خواهر خود، آشلی بازی می کند. در این جور مواقع، ناتان را به خاطر این رفتار خویش، تحسین کنید. مثلاً به دید که این رفتار، جایگزین دعوا با یکدیگر خواهد شد. اگر چنین ر را کنید خواهید دید که کودکان شما شیوهٔ بهتر و مطلوبی را برای بازی پیدا میکنند و اغلب جر و بحث و دعوا و را کاهش خواهند داد. چنین راهبردی، ساده، اما کارامد است. بازخورد مثبت برای تقویت رفتار مطلوب کودکا استفاده کنید. خواهید دهید که سوء رفتار اصلی کودک کاهش خواهد یافت.

در بخش عظیمی از زندگی شغلی خودم، تأثیر شدید بازخورد مثبت را شاهد بوده ام. در بیست سال گذشته، منحصرا در مدارس با کودکانی کار می کردم که اختلال رفتار داشتند. برنامه ثبت نامی این مدارسی به گونه ای بود که اغلب، کودکانی ثبت نام می کردند که بکه خاطر اختلال رفتار، قادر به تحصیل در مدارس عادی نبودند. بسیاری از این قبیل کودکان از لحاظ روانی نیز به شدت اختلال داشتند.

بسیاری از آن ها، بزهکار و بسیاری دیگر، بی تربیت بودند. صرف نظر از شدت مشکلی که داشتند تقریباً هر کدام از آنها، در طول هفته اول درمان، بهبود یافتند. کسانی که سابقهٔ این کودکان را میدانستند از این کار، متحیر شدند. کودکان، چگونه توانسته بودند رفتار خود را چنان با سرعت، بهبود بخشند؟ پاسخ این است که کارکنان، رفتار مثبت کودکان را تقویت و از رفتن به سراغ رفتار منفی کودکان، خودداری کرده بودند.

برجسته کردن رفتار خوب کودک

اغلب والدین، به کار بردن بازخورد مثبت را ارزش میدانند که چنین چیزی، طبیعی است اما هستند والدینی که در برابر استفاده از تشویق و پاداش ایستادگی می کنند! هر وقت با چنین مسالهای مواجه می شوم به والدین توضیح می دهم که چه طور می توانند کودکان خود را مورد تشویق قرار دهند. بسیاری از کودکان برای خوش رفتاری و همکاری، خودانگیخته هستند اما این موضوع در مورد همه کودکان، صادق نیست. بازخورد مثبت، تقویت انگیزه را برای کودکان به ارمغان میآورد. عزت نفس آن ها را تقویت و به کودکان، کمک می کند تا هرچه بیشتر، خودانگیخته باشند.

بزرگسالان نیز به بازخورد مثبت نیاز دارند. فیش حقوق، نمونهای از بازخورد مثبت به حساب می آید. به عبارتی، اگر حقوقی دریافت نکنید، خودانگیختگی نمی تواند برای آوردن شما به سر کار، کاری از پیش ببرد. طرز رفتار جامعه ما، چنین است. هر قدر کودکان زودتر و این موضوع را یاد بگیرند، بیشتر به نفعشان خواهد بود. والدینی که نسبت به استفاده از پاداش برای تقویت رفتار مطلوب کودک، معترضی هستند باید به خاطر داشته باشند که هدف آنها، داشتن کودکانی است که قرار است تصمیم های بهتری در زندگی اتخاذ کنند و همه کودکان برای دستیابی به این هدف، لزوما خودانگیخته نیستند. استفاده از بازخورد مثبت، تربیت فرزند را در مسیر درست، هدایت میکند و خودانگیختگی را برای کودکان به ارمغان میآورد.

هدف از خودانگیختگی

استفاده از بازخورد مثبت، به کودکان تان، خود ارزشمندی را یاد میدهد. برای این منظور مثلا به کودک خود بگویید: انتخاب درستی کردی چون میدانستی که درست است. سختکوشی کودکان برای خشنودسازی والدین خود، کار درستی است و درست تر، زمانی است که این کار برای خودشان انجام میدهند.

برجسته کردن رفتار خوب کودک

خوب: رفتارتان برایم، مطلوب بود.

بهتر: آفرین، باید به خودت افتخار کنی.

جمله دوم، حس موفقیت و خود ارزشمندی را در کودک به وجود می آورد و هدفش افزایش عزت نفسی کودک شماست. هر وقت که می خواهید به کودک خود به خاطر رفتار مطلوبش، پاداشی مثل پول توجیبی بدهید اطمینان حاصل کنید که در آن لحظه به طوری رفتار می کنید که باعث میشود کودک شما در مورد دریافت پول توجیبی درست، به تفکر می پردازد. مثلا به او بگویید: در کار دسته جمعی که داشتید رفتارت بسیار خوب بود. بفرما، این هم پول توجیبی که می خواستی. امیدوارم احساس خوبی در مورد خودت داشته باشی.

کودکان طبق گفته شما عمل می کنند:

کودکان، طوری رفتار می کنند که شما از آن ها انتظار دارید. اگر به پسرتان بگویید که خیلی شلوغ می کند، خیلی شلوغ خواهد کرد و اگر به او بگویید که افرین، داری ساکت و آرام، بازی می کنی. ساکت و آرام بازی خواهد کرد، وقتی تی شرتی به بچه می پوشانید روی آن نوشته شده و این بچه  دردسرساز است. در واقع، دارید کودک خود را تشویق می کنید که خودش را دردسرساز تلفى کند. در اینجا به مطالبی اشاره میشود که والدین به نوجوانانی می گویند که اتاق خواہشان تمیز و مرتب نمی کنند:

نمی دانم چرا این قدر شلخته هستی؟ ببین چه قدر اتاقات نامرتبه، اخه، چه مرگته؟ حتی کمد خود تا رو نمی توانی تمیز و مرتب نگه داری، خجالت نمی کشی؟ آخرین باری که رختخولب مرتب کردی کی بود؟ تو ھرگز عوض نمی شی!

ببینید که این والد به کودک خود، چه می گوید، به او میگوید که تو یک شلخته ای، به همین خاطره که اتافت، تمیز و مرتب نیست. همیشه هم شلخته باقی خواهی ماند و این چیز به که من از تا میخوام، از هر بهبودی، ناامیدم. در اینجا، همان نوجوان، همان اتاق خواب اما با پیام متفاوت، مشاهده میشود، توجه فرمایید.

زک، می دونی که این رفتار، شایسته تو نیست. تو، مرتب تر از اینی هستی که الان نشون میدی، می دولم که می تولی تمیز و مرتب باشی، میدونم که به خودت افتخار میکنی. می دولم که در اینده می تولی خوب رفتار کنی، تو، این جوری فکر نمی کنی؟

با چنین رفتاری، پیغامی که این والد به فرزند خود می دهد این است: «من به تو اعتماد دارم، می تونی بهتر از این هم رفتار کنی، به خاطر خودت، خوب، رفتار کن». با چنین برخوردی، کود ک تان یک شبه، تغییرات بنیادی در رفتار خود ایجاد نخواهد کرد اما با این کار تخم سلامتی را در ذهن خواهید کاشت.

وقتی کودک خود را تحسین می کنید، دقیق تر عمل کنید، سعی کنید در این جور مواقع، رفتار کودک تان را تحسین کنید و نه خود او را مثلاً به او بگوید: اتاقت، تمیز و مرتبه، آفرین. به نظر می رسه خیلى کار کردی، امیدوارم به خودت افتخار کنی، اما هرگز به او نگویید: چون اتاقت را تمیز و مرتب کردی پس، پسر خوبی هستی، چون این رفتار، پیام دوگانه ای در بر دارد، آیا، فرزند شما وقتی اتاقش را تمیز و مرتب نمی کند استفاده از تشویق و تحسین، سخاوت به خرج بدهید اما سعی کنید عاقلانه و هوشمندانه از آن استفاده نمایید، تحسین بی جا می تواند به اعتماد به نفس کاذب منجر شود. پس اگر می بینید که کودک تان، سخت کوشی نکرده است بی جهت او را به خاطر این کار، تحسین نکنید.

با تحسین رفتار مشخص کودک خود، در واقع، تصمیم گیری صحیح را به او می آموزید. با این کار، توجه او را به نقاط قوتش جلب می کنید که این رفتار به نوبه خود، اعتماد به نفس را برای کودک به ارمغان می آورد و باعث میشود که او خود را برای تصمیم گیریهای بهتر، توانمند ببیند.

کودکان نیاز به تشویق دارند، به ویژه کودکانی که عزت نفس پایین دارند و یا کودکانی که فاقد اراده و پشتکار هستند. تشویق، انگیزه آنها را تقویت و در موفقیتهای دشوار به : آنها کمک میکند. به آنها کمک میکند تا با ترسی و استرسی مقابله کنند و به حل آنها بپردازند و احساس آرامش نمایند. تشویق، هم چنین اعتماد، حمایت و باور کودک را به همراه دارد.

به کودک بگویید که او را دوست دارید و به او احترام می گذارید. کودک خود را همان طوری که هست، بپذیرید نه به خاطر کاری که انجام میدهد. به توانایی ها و تصمیمات کودک خود، اعتماد و اطمینان داشته باشید. بر تلاش و بهبود رفتار او ارج بنهید.

چگونه از تشویق استفاده کنیم؟

چگونه اعتماد خود را به فرزندمان نشان دهیم

* از رفتارت خوشم آمد.

* تو را می شناسم، مطمئن هستم می توانی آن را خوب انجام دهی.

* فکر می کنم می توانی آن را انجام دهی.

* مطمئنم می توانی خودت به تنهایی تصمیم بگیری اما اگر کمک لازم داشتی، من حاضرم به تو کمک کنم.

* مایلم نظر تو را در مورد … بدانم.

چگونه اهمیت سختکوشی را به فرزندمان نشان دهیم:

*اگر همجنان به کارت ادامه دهی ، به احتمال زیاد، موفق خواهی شد.

* سخت گوشی، پاداشی در پی دارد.

* سخت گوشی ، ہمیشہ کار آسانی نیست اما ارزش ان را دارد.

چگونه نقاط قوت فرزندمان را به او نشان دهیم:

* به نظر میرسد در این کار، خیلی سختکوشی کردهای،

* ببین چه قدر پیشرفت کرده ای.

* واقعاً در …. پیشرفت کرده ای.

چگونه به کودکمان بیاموزیم که از اشتباهات خود، درس بگیرد:

• می بینیم که اشتباه کردهای، چه کاری می توانی برای رفع آن انجام دهی؟
• اگر راضی نیستی، چه کاری میتوانی انجام دهی؟

چگونه مسئولیت پذیری را در کودک خود به وجود بیاوریم:

* بسته به میلی تو است.

* اگر مایل باشی.

* می توانی خودت تصمیم بگیری.

* مطمئن هستم در مورد من، تصمیم بهتری خواهی گرفت.

نوبت گیری

پتی معمولا انجام تکالیف درسی خود را تا آخرین لحظه ممکن به تعویق می اندازد. از مدرسه به خانه می آید و می گوید: تکلیف زیادی دارم که باید انجام بدهم. قصد دارم قبل  از شام۹ شروع کنم، در اینجا، مادر پتی چه چیز تصمیم خود رابگیرد؟

داستان کیل و دبی را به خاطر بیاورید. کیل در مورد هرآنچه که مادرش از او می خواهد به جر و بحث می کند. در مقابل، دبی هم جر و بحث می کند. اما اغلب موارد کوتاه می یابد. کیل  برنده می شود. در اینجا، دبی چگونه می تواند از بازخورد مثبت برای خنثی سازی رفتار کیل، استفاده کند؟

برجسته کردن رفتار خوب کودک

بازخورد مثبت، کودکان را تشویق میکند تا تصمیم بهتری بگیرند. وقتی پتی شروع به انجام تکالیف درسی خود می کند، در واقع تصمیم بالغانهای میگیرد. پس، نادیده گرفتن رفتار قبلی او و گفتن این که پتی داره بزرگ می شه، کار آسانی است.

سعی نکنید تلاش فرزندتان رانادیده بگیرید. بلکه به او بگویید که اگر تکالیف خود را تمام کند از خودش راخی خواهد بود و بقیه روز را میتواندراحت باشد. به نظرم این رفتار، رفتاردرستی باشد. برای کاهش بدرفتاری کودک از بازخورد مثبت استفاده کنید. حتی کودکانی مانند کیل، به خسی وقتها، کار خواسته شده را بدون جر و بحث انجام میدهند. دبی باید به دنبال همکاری با کودک باشد. مثلاً به او بگوید: کیل از این که در شستن لباس به من کمک کردی واقعاً ازت ممنونم. از این که بدون جر و بحث در شستن لباس ها به من کمک کردی واقعا سپاسگزارم. با معطوف کردن توجه به زمان هایی که کیلی بدون جر و بحث، نگار خواسته شده را انجام میداد، دبی می تواند رفتار خوب فرزند خود را تقویت کند. چنین و با رفتاری، میتواند به همکاری هرچه بیشتر کیلی در آینده، منجر شود.

هرچه به کودکان خود بگویید، کودکان تان آن را قبول و طبق آن رفتار می کنند. چنانچه بر رفتارهای مثبت کودک تأکید کنید، کودک، آنها را تقویت خواهد کرد. پس، از تحسین و تشویق استفاده کنید تا کودکان به خودشان احترام بگذارند.

روزی پوستری از کودکی دیدم که نامید به نظر می رسید. عنوان این پوستر چنین بود: وقتی اشتباه می کنم، هیچ کسی آن را فراموش نمی کند. وقتی کار خوبی انجام می دهم کسی به آن توجه نمیکند. استفاده از بازخورد مثبت، آسان است اما اغلب، این موضوع را فراموشی می کنیم. در تقویت رفتار مثبت کودکان خود، متعهد باشید.