با شیوه یادگیری زبان و گفتاردر کودکان نوپا بیشتر آشنا شویم

 با شیوه یادگیری زبان و گفتاردر کودکان نوپا بیشتر آشنا شویم

فرزند شما اکنون دائما در حالا یادگیری کلمات جدید است و سعی می کند آنها را کنار هم قرار دهد. تلفظ او هنوز نامشخص است اما دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. وقتی که از واژه ها با مفاهیم آنان استفاده کند و آنها را کنار هم بچیند زبان و گفتارش رشد می کند.

اختلال خفیف گفتار مانند لکنت در کودکان بسیار شایع است و معمولا بدون هیچ درمانی برطرف می شود. سرعت پیشرفت زبان در کودکان با هم تفاوت دارد به همین دلیل نباید فرزندتان را با هم سالان خود مقایسه کنید و از عدم تطابق دقیق او با زمان بندی که در اینجا پیشنهاد شده نگران نباشید. در این بخش به سن میانگین اشاره می کنیم و هیچ کودکی دقیقا مطابق با این میانگین ها دیده نمی شود.

هجده ماهگی تا دو سالگی:

 در این دوره صحبت کردن فرزندتان پیچیده تر از قبل می شود. احتمالا اکنون نزدیک به سی واژه را آموخته است. شروع به ترکیب کردن کلمات می کند تا جمله های ساده ای را در حد(بابا رفت) یا جمله های سؤالی مانند(توپ کو؟) را به زبان می آورد. او این را درک کرده که مکالمه روندی دو طرفه است و باید منتظر نوبت خودش در صحبت کردن بماند. از زبان برای دادن اطلاعات ، سؤال کردن درباره چیزهای مختلف، بیان احساساتش یا ارتباط با دیگر افراد استفاده می کند.

به خاطر داشته باشید که توانایی درک او در رابطه با کلمات بسیار بیشتر از توانایی به زبان آوردن آنهاست. به همین دلیل شما می توانید در آموزش کلمات جدید به او مؤثر باشید. هر زمانی که ممکن باشد اسم و صفت را با هم ترکیب کنید برای مثال از عبارت هایی مثل پسرخوب، آب گرم یا سگ بزرگ استفاده کنید. قیدها را نیز به او یاد بدهید. برای مثال عبارتهایی مانند (سریع بدو) یا (آرام پشت سگ ضربه بزن) را تکرار کنید. وقتی از قیدهایی مانند (رو)، (زیر) یا(پشت) استفاده می کنید حتما مفهوم آن را به کودک نشان دهید.

دو تا سه سالگی:

فرزند نوپای شما احتمالا تاکنون بین دویست تا سیصد کلمه را آموخته است و می تواند با جملات طولانی تری صحبت کند. وی به یادگیری لغات جدید علاقمند است. حوزه توجه او وسیع است و به شما و توضیحاتی که می دهید یا دلایلی که بیان می کنید دقت می کند. هنوز تلفظ درست بسیاری از کلمات را یاد نگرفته است اما اعتماد به نفس و قدرت کلام او به مرور زمان بهتر می شود. کودک می تواند دو جمله جداگانه را به هم ربط بدهد برای مثال بگوید « من خرسی را برمی دارم و در حیاط بازی می کنم » . او استفاده از ضمیرهایی مانند من و تو را به درستی یاد گرفته است.

 با استفاده از کلمات ناآشنا در گفته های خودتان به گونه ای که کودک بتواند معنای آن را حدس بزند می توانید به یادگیری کلمات جدید در کودک کمک کنید. این کلمه ها را بارها تکرار کنید تا روش استفاده از آنها را بیاموزد. برایش زیاد کتاب بخوانید و هر جا به کلمه جدیدی برخورد کردید معنای آن را برای کودک توضیح دهید. او دوست دارد یک داستان را بارها و بارها بشنود و در این صورت قادر خواهد بود معنای داستانهای پیچیده را نیز درک کند.

 فرزند شما از زبان برای اجتماعی تر شدن استفاده می کند و بیشتر ترجیح میدهد با کودکان صحبت کند تا با بزرگسالان. به همین دلیل تماس بیشتر او با کودکان بهترین راه برای تقویت توانایی او خواهد بود.

صحبت کردن با کودک

 صحبت کردن مداوم با یک کودک نوپا از اهمیت خاصی برخوردار است و باید در این گفتگو لغات جدید را به او معرفی کنید و مفهوم گفته های خود را با حرکات بدنی و حالات چهره برای او روشن کنید. اجازه صحبت دادن به کودک نیز به همان اندازه مهم است، در این صورت او یاد خواهد گرفت که مکالمه روندی دو طرفه است. اگر کودک با نشان دادن چیزی یا پرسیدن سؤالی شروع به صحبت با شما کرد باید به او توجه کنید. اگر صبور نباشید یا فقط با یک کلمه (خوبه !) جواب او را بدهید و حتی به صورتش نگاه نکنید دیگر کودک تمایلی به صحبت با شما نخواهد داشت.

درباره کارهایی که انجام می دهید با فرزندتان صحبت کنید. وقتی لباس هایش را به او می پوشانید با او حرف بزنید (حالا دکمه ها را می بندیم، یک، دو، سه). وسایلی را که استفاده می کنید نام ببرید.(بیا سیب ها را در ظرف بلور بگذاریم) یا (آب نبات قرمز میخواهی یا زرد ؟)

با اینکه نباید اشتباهات کودک را اصلاح کنید، دلیلی هم ندارد که بخواهید دقیقا با زبان کودک صحبت کنید. اگر او یک اشتباه دستوری یا تلفظی در گفته هایش دارد برای مثال میگوید (فردا سیب را خوردم) کلمات او را به شکل صحیح آن تکرار کنید (بله، فردا سیب را می خوری).

زبان و درک مفاهیم

به تدریج روش کودک را برای گرفتن مفاهیم در زبان مشاهده خواهید کرد. او معمولا از یک کلمه برای توصیف چیزهای مشابه استفاده می کند برای مثال برای نامیدن سیب، هلو و پرتقال فقط از کلمه (سیب) استفاده می کند زیرا همه میوه هایی گرد هستند. اسب، گاو و گوسفند را فقط اسب صدا میزند زیرا همه حیواناتی بزرگ و چهارپا هستند. اما این حالت در کودک به این معنا نیست که تفاوتهای انها را درک نمی کند. فقط در ذهن خود کلمه کافی برای توصیف همه آنها ندارد و نزدیکترین کلمه به ذهنش را به کار می برد.

در این دوره سؤالاتی که کودک ازشما می پرسد دارای کلماتی ساده هستند زیرا هنوز نمیتواند منظورش را به طور کامل بیان کند. به همین دلیل وقتی می گوید(این چیه ؟) شاید بخواهد نام یا کاربرد وسیله را بداند اما همه این سوالات را به شکل ساده (این چیه ؟) بیان کرده است. برایش درباره سؤالی که کرده است به زبانی قابل درک او توضیح دهید مثلا درباره لباسشویی بگویید: «این پودر لباسشویی است. درست مثل صابون. و من آن را داخل لباسشویی می ریزم تا لباس های ما را تمیز کند». همیشه سعی کنید به سوالات او پاسخ دهید.

زبان در دختران

دقیقا از همان لحظه تولد دخترها بیش از پسرها نسبت به چهره انسان واکنش نشان میدهند و در دوران کودکی نیز در مقایسه با پسران مهارتهای کلامی بهتری به دست می آورند.

 دخترها زودتر از پسرها صحبت می کنند و سریع تر از آنها زنجیره کلمات و ساخت جمله را آغاز می کنند. دختر بچه ها تلفظ و دستور زبان بهتری دارند و استدلال های کلامی در آنها زودتر شکل می گیرد. آنها سریع تر از پسرها خواندن را می آموزند.

ظاهرا علت مهارتهای کلامی بیشتر در دخترها در ساختار مغزی آنان است. مراکز زبان در مغز دخترها از مغز پسرها پیشرفته تر و منظم ترند و ارتباطات بیشتر و بهتری با دیگر بخش های مغز ایجاد می کنند.

زبان در پسرها

پسرها معمولا کند تر از دخترها به رشد مهارت های کلامی می رسند و این تفاوت در تمام طول دوره کودکی ادامه پیدا می کند.

پسرها دیرتر از دخترها زبان باز می کنند و کندتر از آنان کلمات را به شکل جمله کنار هم ردیف می کنند. فراگیری خواندن نیز در آنها به زمان بیشتری نیاز دارد. اختلال های گفتاری مانند لکنت بیشتر در بین پسربچه ها شایع است و نسبت پسرها به دخترها در کلاسهای تقویتی خواندن چهاربه یک است.

با اینکه این تفاوت در توانایی گفتار در حدود دوران نوجوانی بین دختر و پسر به یک اندازه میرسد اما شما می توانید در سالهای پیش دبستانی با خواندن بلند کتاب برای فرزندتان یا بازیهای کلمات با او مهارت زبان او را تقویت کنید.