چگونگی عملکرد روده و مثانه نوزاد تازه متولد شده

چگونگی عملکرد روده و مثانه نوزاد تازه متولد شده

نوزاد روزانه ده بار نیاز به تعویض پوشک دارد و با اینکه به مرور تعداد دفعات عوض کردن پوشک او کاهش می یابد اغلب کودکان تا سن دو سالگی توانایی کنترل دفع ادرار و مدفوع خود را به دست نمی آورند. با اینکه شما نمیتوانید این روند را سرعت بدهید اما کمک و حمایت های شما برای فرزندتان اهمیت بسیاری دارد.

دفع ادرار

مثانه نوزاد به طور خودکار تخلیه می شود و در طول شب و روز مرتبا ادرار از مثانه دفع می شود. به محض اینکه مقداری ادرار در مثانه جمع شود، دیواره آن کشش پیدا کرده و روند تخلیه مثانه تحریک می شود. این حالت کاملا طبیعی است و نمی توان انتظار رفتار متفاوتی را از نوزاد داشت. دست کم تا زمانی که مثانه به اندازه کافی رشد کند و توانایی نگهداری ادرار برای زمانهای طولانی تر را داشته باشد.

دفع مدفوع

وقتی جنین درون رحم مادر قرار دارد روده هایش با ماده ای غلیظ و چسبناک و سیاهرنگ به نام مکونیوم پر شده است. مکونیوم در طول بیست و چهار ساعت اول بعد از تولد دفع می شود و بعد از دفع کامل مکونیوم حرکات طبیعی روده آغاز می شود.

زمانی که نوزاد برنامه منظم خود را پیدا کند مدفوع او سفت تر و روشنتر می شود. لزومی ندارد که توجه دقیق به مدفوع نوزاد داشته باشید و تا وقتی نوزاد راضی به نظر میرسد و روند رشد طبیعی دارد دلیلی برای وسواس یا نگرانی بیش از حد وجود ندارد. تعداد دفعات مدفوع در نوزاد شدیدا متغیر است و معمولا نوزادانی که با بطری تغذیه می شوند بعد از هر بار شیر خوردن مدفوع دفع می کنند.

از سوی دیگر نوزادانی که شیر مادر میخورند ممکن است فقط روزی یک بار یا کمتر دفع مدفوع داشته باشند. دلیل کم بودن مدفوع این نوزادان میزان اندک مواد زاید شیر مادر می باشد. با بزرگتر شدن کودک حرکات روده و دفع مدفوع او به تدریج کاهش پیدا می کند.

در روزهای اول ممکن است نوزاد در روز پنج یا شش بار مدفوع کند اما بعد از گذشت سه یا چهار هفته از تولد دفع مدفوع ممکن است به دو بار در روز کاهش پیدا کند. این مسئله کاملا طبیعی است و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. مدفوع شل و مایع یا کاملا سبز رنگ نیز کاملا برای نوزاد طبیعی است و دلیل موجهی  برای نگرانی شما نیست مگر اینکه شلی مدفوع برای بیش از بیست و چهار ساعت ادامه پیدا کند. در این صورت باید با پزشک مشورت کنید.

تغییر در مدفوع

اگر ظاهر مدفوع نوزاد از یک روز تا روز دیگر تغییر می کند نباید نگران شوید. تغییر رنگ مدفوع زمانی که در معرض هوا قرار میگیرد نیز کاملا طبیعی است. اگر این مسئله شما را نگران کرده است می توانید با پزشک مشورت کنید. پزشک در صورت لزوم توصیه های لازم را به شما خواهد داد و یا نگرانی بی مورد شما را برطرف خواهد کرد.

مدفوع نرم و شل نشانه قطعی وجود عفونت نمی باشد. اگر مدفوع آبکی با تغییر ناگهانی در رنگ، بویا دفعات دفع همراه شود، باید با پزشک مشورت کنید مخصوصا در صورتی که نوزاد رنگ پریده باشد.

وجود رگه های خون در مدفوع به هیچ وجه طبیعی نیست. دلیل آن ممکن است مسئله ای کاملا کوچک مانند وجود یک خراش در پوست اطراف مقعد باشد اما باید حتما در این باره با پزشک مشورت کنید. مقادیر زیاد خون در مدفوع یا وجود چرک یا موکوس در آن می تواند نشانه ای از یک عفونت رودهای باشد به همین دلیل باید فورا با پزشک تماس بگیرید.

نوزادانی که شیر مادر می خورند:

از روز دوم مدفوع زرد روشن در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند دیده خواهد شد. مدفوع این کودکان به ندرت سخت یابدبو می شود و معمولا غلظت آن شبیه به سوپ شیر می باشد. به خاطر داشته باشید که غذایی که میخورید روی کودک تأثیر خواهد گذاشت و خوراکی های تند و پرادویه دستگاه گوارش او را آزرده خواهد کرد.

نوزادانی که شیر خشک می خورند:

نوزادانی که با بطری تغذیه می شوند دفعات بیشتری مدفوع دفع میکنند و مدفوع آنان سخت تر و تیره رنگ تر است. مدفوع این نوزادان در مقایسه با نوزادانی که شیر مادر می خورند بوی تندتری دارد. شایع ترین مشکل در این نوزادان سختی مدفوع است. برای برطرف کردن این مشکل می توانید مقدار کمی آب جوشیده سرد شده بین دفعات تغذیه به نوزاد بدهید.

اسهال

اسهال نشانه ای از یک اختلال روده ای است که سبب دفع مکرر مدفوع شل و آبکی می شود. در نوزادان کوچک اسهال همیشه می تواند خطرناک باشد زیرا سبب کم آبی بدن نوزاد می شود که به سرعت پیشرفت می کند. اگر نوزاد میلی به خوردن شیر نداشته و یا هریک از نشانه های زیر را داشت فورا با پزشک تماس بگیرید.

* دفع مکرر مدفوع آبکی

* مدفوع سبزرنگ و بدبو

* تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر

* وجود چرک یا خون در مدفوع

* بی حالی و حلقه کبود دور چشم ها

اگر فکر می کنید نوزاد دچار کم آبی شده است به فونتانل های او توجه کنید. یکی از علامت های مشخصه کم آبی بدن گودرفتگی فوتانل ها میباشد در این صورت باید فورا با پزشک تماس بگیرید. اگر به سرعت به درمان اسهال بپردازید سریعا بهبود پیدا خواهد کرد.

در صورتی که اسهال نوزاد خفیف باشد و هیچ نشانه دیگری نیز در او وجود نداشته باشد خودتان می توانید سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنید. اگر نوزاد از شیر خودتان تغذیه میکند می توانید به شیردهی او ادامه بدهید. معمولا اسهال نوزاد با خوردن شیر مادر بهبود پیدا می کند. اما اگر نوزاد از شیرخشک استفاده می کند باید غلظت شیر او را به نصف کاهش دهید یعنی مقدار معمول آب را با نصف مقدار توصیه شده شیرخشک مخلوط نمایید. ممکن است میزان تغذیه نوزاد در هر نوبت کاهش پیدا کند و در نتیجه بیشتر گرسنه شود. اگر اسهال خفیف نوزاد بیش از دو روز ادامه پیدا کرد باید با پزشک مشورت کنید.

هنگامی که بعد از چند مرتبه اسهال میخواهید دادن غذا به نوزاد را دوباره از سر بگیرید بهتر است ابتدا با شیر، پوره سیب زمینی، گوشت سفید یا تخم مرغ به او بدهید. روز اول با کمتر از نصف مقدار معمول شروع کنید و روز دوم به اندازه نصف یا دوسوم مقدار خوراک معمول نوزاد به او بدهید. نوشیدنی های جایگزین کننده نمکهای معدنی که مخصوص نوزادان تولید شده اند در این مرحله قابل استفاده میباشند. اگر همه چیز به خوبی پیش می رود می توانید مقدار معمول غذای نوزاد را به او بدهید.