طرز دادن بطری به طفل

چگونه به کودک خود بطری بدهیم؟

معمولا اولین بطری دوازده ساعت بعد از تولد ، بنوزاد داده میشود. اگر نوزاد خیلی گرسنه باشد، ممکن است بطری را زودتر هم داد. معمولا نوزاد در چند وعده اول بمقدار کمی شیر احتیاج دارد. اگر هربار حتی کمتر از پانزده سانتیمتر مکعب هم شیر بخورد کافی است و هرگز بزور بیشتر از آنچه خودش مایل است نخورانید . غالبا سه چهار روز حتی یک هفته طول میکشد تا نوزاد مقدار شیری را که در هر وعده میخورد افزایش دهد از این مطلب هرگز نگران نشوید زیرا ازدیاد تدریجی مقدار شیر برای دستگاه هاضمه نوزاد بهتر و قابل تحمل تر است . خود نوزاد بعداز چند روز ، بر حسب احتیاجش مقدار شیر را بیشتر خواهد کرد.

گرم کردن و طرز دادن بتلری وقتی بطری را از یخچال خارج میکنید آنرا خوب تکان دهید تا چربی شیر بدرستی با بقیه شیر مخلوط گردد . بطری را در یک قابلمه یا پارچ و یا لگنی که محتوی آب داغ باشد ، گرم کنید . اگر آب داغ در دسترس ندارید ، بکار بردن بطری گرم کن الکتریکی یا شیمیائی راحت تر است . غالب نوزادان دوست دارند گرمای شیر بقدر حرارت بدن باشد . بهترین وسیله برای دانستن درجه گرمای شیر ، چکاندن چند قطره شیر از بطری روی سطح درونی مچ دست (یا پشت دست ۔ مترجم) است . در موقع دادن بطری شیر ، روی صندلی کاملا راحتی بنشینید و طفل را ، عینه مانند شیر دادن با پستان ، ببغل بگیرید . بعضی از مادران نشستن روی صندلی چرخان را ترجیح میدهند.

هنگام شیردادن ته بطری را بطرف بالا کج نگاهدارید بطوریکه سرپستانک و گلوی بطری کاملا از شیر پرشود. بسیاری از نوزادان دوست دارند بطری شیر را بدون توقف تا آخر بمکند تا تمام شود. بعضی از نوزادان ، در موقع شیر خوردن مقدار زیادی هوا می بلعند که اگر حباب هوائی که بدین ترتیب در معده تشکیل میشود خیلی بزرگ باشد، طفل را ناراحت میکند و بالاجبار شیر خوردن را در وسط کار متوقف میسازد. اگر چنین چیزی اتفاق افتاد ، باید حباب هوا را، بشکل آروغ زدن، ار معده طفل خارج کنید  تا طفل بتواند شیر خوردن را ادامه دهد. در بعضی از نوزادان ، درطی شیر خوردن ، باید حباب هوا را دوسه بار خارج کرد ولی در بعضی دیگر اخراج حباب هوا اصولا لزومی ندارد. بعد از مدتی، طفل خود را خواهید شناخت از کدام نوع است .

او بمحض اینکه نوزاد شیر خوردن را رها کرد و بنظر میرسد که سیر وارضاء شده است، شیر دادن را متوقف سازید. خود طفل بهتر از هر کس دیگری میداند چقدر شیر احتیاج دارد.

آیا میتوانید زیر بطری بالش یا متکائی بگذارید؟

برای مادر بسیار نیکو و پسندیده است که طفل خود را در موقع شیر دادن به بغل گیرد زیرا این نظر وقصد طبیعت است : مادر و فرزند فوق العاده بهم تردیک و صمیمی هستند و بغل کردن طفل هنگام شیر خوردن وسیله ایست که آنها بتوانند صورت یکدیگر را بخوبی تماشا کنند . چون خوردن و تغذیه برای طفل شیر خوار ، بزرگترین لذت است . پس بهتر است این حظ ولذت در حضور مادر و با تماشای صورتش باشد.

از طرف دیگر، بعضی از مادرانی که مراقبت از فرزندان دیگر و توجه از شوهر ، آنها را سخت مشغول و گرفتار کرده است ، ناچارند گاهگاهی زیر بطری شیر طفل شیرخوار هنگام تغذیه بالشی بگذارند (تا بطری برابر دهان طفل قرار گیرد تا خود بتوانند در عین حال بکار های دیگر منزل برسند . همچنین مادرانی که دوقلو زائیده اند، مجبورند هر بار زیر بطری شیر یک یا هردو طفل بالشی بگذارند. این مادران معتقدند که برای نوازش کردن و حرف زدن با اطفال شیر خوار ، فرصت های دیگری در طی روز پیدا میشود که بمراتب مشعوف کننده تر از هنگام شیر دادن است. من تصدیق میکنم برای یک مادر البته صدها طریق وجود دارد تا درجه عشق و محبتش را بفرزندش نشان دهدو میدانم هیچکدام از این طرق به تنهائی راه اساسی و منحصر بفرد نیست.

همچنین تصدیق می کنم برای یک مادر مهربان ولی گرفتار ، گاهگاهی گذاشتن بالشی در زیر بطری شیر طفل شیرخوار هنگام تغذیه ، اگر بتواند بطرق دیگری جبران این نقص را بنماید ، اشکالی نخواهد داشت. معذلک من به مادری که خیلی گرفتار نیست اکیدا توصیه میکنم از گذاشتن بالش یا متکا یا هر چیز دیگری در زیر بطری طفل شیرخوار خودداری نماید و سعی کند فرزندش را هنگام شیر دادن ببغل گیرد.

خیلی از مادران، بالش یا کهنه های تاکرده بچه را زیر بطری میگذارند ولی وسائلی ساخته شده است که این عمل را بهتر و من برای انجام با هله غالب کودکان که به هفت یا هشت ماهگی میرسند، دیگر میل ندارند در دامان مادر بخوابند و شیر بخورند ، بلکه میخواهند بنشیندو ہیلری را خود در دست بگیرند . البته در این موارد، وقتی طفل بطرز دیگری غیر از خوابیدن در دامان مادر علاقمند است، اصرار زیاد بشیر دادن آنها در بغل لزومی ندارد. .

سوراخ کردن سر پستانک

اگر سوراخ های سرپستایان کو چاش باشد ، چون کودک نمی تواند بمقدار کافی بمکد ، گربه و «لحسی» میکند و یا خسته شده قبل از اتمام بطری شیر بخواب میرود . اگر سوراخ های سر پستاناش خیلی بزرگی باشد، موقع خوردن ممکن است « گلویش بشکند » و ملحفه شود و یا دچار سوء هضم گردد. بعلاوه بعد از مدتی ، چون بعلت تند خوردن، غریزه مکیدنش ارضاء لمیشود ، ممکن است شروع بمکیدن انگشت خود بکند.

برای غالب شیرخواران ، سرعت مکیدن و خوردن شیر باید طوری باشد که بطری شیر را در ظرف بیست دقیقه تمام کنند ( بدون توقف در مدت مکیدن). معمولا اندازه « تنگی یا گشادی » سوران سر پستانا ، خوب و مشاهده خواهد بود. اگر ، وقتی بطری شیر را وارونه می کنید ، ابتدا برای پاک تا دو ثانیه شهر با جریان از سر پستانک خارج شود و بعد قطره قطره بیرون بیاید . اگر شیر از ابتدا و دائما با جریان از سر پستانک خارج بشود ، سوراخ سر پستانک بزرگی است و اگر از ابتدای وارونه کردن بطری قطره قطره بیرون بریزد . سوراخ سرپستانک بطری کوچک خواهد بود.

سوراخ بسیاری از سرپستانکها برای شیرخواران کوچکتر ، خیلی بزرگی است ، ولی برای شیرخواران بزرگتر و قوی تر ، خوب و بقاعده است در هر حال اگر سوراخ های سرپستانک برای فرزند شما خیلی کوچک است ، میتوانید بطریق ذیل آنها را گشاد کنید : ابتدا سرکند یک سوزن معمولی خیاطی را به چوب پنبه ای فرو کنید . سپس در حالیکه چوب پنبه را نگاه داشته اید ، سرتیز سوزن را در شعله آتش بگیرید تا کاملا سرخ و داغ بشود، بعد آنرا نوره بنوک سر پستانک بگذارید و مختصری فرو کنید .

اجباری ندارید که سوزن را در سوراخ قدیمی حتما فرو کنید و سوزن خیلی کلفت برای اینکار برندارید و خیلی زیاد هم آنرا در نوک سر پستانک فرو نبرید . اگر سوراخ ایجاد شده خیلی بزرگ و کشاد باشد ، چاره ای جز دور انداختن سرپستانک ندارید. تعداد سوراخها ممکن استیک ، دو الی سه تا باشد. اگر چوب سرپستانک ندارید ، سر کند سوزن را میتوانید با یک تکه پارچه یا گازانبر نگاهدارید.

اگر رویه شیر دائما سوراخ های سرپستانک را میگیرد و باعث زحمت و دردسر است (خصوصا در طریقه جوشاندن انتهانی)، میتوانید از وجود صافی های سیمی که در ته (یا قاعده) سرپستانک قرار داده میشود، استفاده نمائید. قبل از این که سرپستانکها را بجوشانید و بسر بطری قرار بدهید ، صافی را داخل هریک از آنها بگذارید. گاهی باز کردن هر روز سوراخهای سر پستانک بوسیله چوبهای خلال دندان (یا هر چوب دیگری) قبل از شستن و جوشاندن کاملا کافی است.

اله طریقه دیگر برای جلوگیری از گرفتن سوراخهای سرپستانک ، خریدن و مصرف کردن سرپستانک هائی است که سوراخ آن بشکل صلیب ( علامت +) بریده شده باشد. در برخلاف انتظار و پیش بینی شما ، تاکودک سر پستانک را نمکد ، شیر از این نوع سوراخ صلیبی شکل بیرون نمیریزد ، زیرا لبه های سوراخ کاملا بیکدیگر چسبیده مانع خروج شیر میگردد . خودتان هم میتوانید سوراخ سرپستانک را بوسیله تیغ ژیلت بشکل صلیب ببرید : ابتدا نوک سر پستانک را بین انگشتان شست و سبابه خود طوری بفشارید که فقط یک تکه کوچک وباریکی از نوک سر پستانک بحالت برجسته ای در بین انگشتان شما نمودار باشد سپس با نوک تیغ ژیلت (با دست راست ) بقدر یک میلیمتر آن را ببرید. بعد سر پستانک را بقدر ۹۰ درجه بین انگشتان شست و سبابه دست چپ خود بچرخانید و بهما نترتیب یک بریدگی دیگر عمود بر بریدگی قبلی ایجاد کنید.

کودک را بخوردن بیشتر از آنچه احتیاج دارد تشویق نکنید.

بنظر من، اشکال عمده و بزرگ تغذیه با شیر گاو اینست که مادر مقدار شیریکه در بطری میماند ، میتواند ببیند . بعضی از کودکان در هر وعده همیشه مقدار ثابت و معینی شیر میخورند ، در حالیکه اشتهای دیگر شیرخواران ، در هر وعده متغیر است . لذا هرگز در این خیال و تصور نباشید که کودک باید حتما در هر وعده مقدار معین و الأیتغیری شیر بنوشد . دانستن این نکته ، شاید براحتی و آسایش فکر شما در این مورد کمک نماید که شیرخواریکه از شیر مادر تغذیه میکند ممکن است در وعده شش صبح تا حدود ۳۰۰ سانتیمتر مکعب و در وعده شش بعد از ظهر فقط ۱۲۰ سانتیمتر مکعب شیر بخورد و همیشه هم سیر و راضی باشد . طبیعه این قضیه در مورد نوزادانی که با شیر گاو تغذیه میکنند نیز صحیح و درست است.

تذکر این مطلب در اینجا بسیار لازمست که بسیاری از اطفال دچار اشکالات تغذیه ای میشوند. این بچه ها اشتهای طبیعی خود را بعد از دست داده و در هر وعده نسبت بانواع غذاها شکایت وقرقر میکنند. علت اصلی ایجاد و پیدایش این اشکالات نود درصد با خود مادر است . زیرا مادر سعی میکند بطفل خود ، از همان اوایل کودکی و بچگی ، تامیتواند بیشتر از آنچه طفل واقعه احتیاج واشتها دارد بخوراند . وقتی با اصرار زیاد چند جرعه شیر یا چند لقمه غذا بیشتر بکوبک خوراندید ، على الظاهر خیال می کنید که کار خوب و مهمی انجام داده اید، ولی اینطور نیست زیرا طفل آنرا از وعده ها وعده های بعدی غذای خود کسر خواهد کرد . فتل طفل میداند که بدنش چقدر غذا و حتی بچه مواد مختلفی احتیاج دارد .

لذا تشویق طفل بخورین بیشتر و زیادتر بهیچوجه لزومی ندارد و کار بیفایده و حتی . مضری است زیرا اشتهایش را زائل میکنید و النتیجه لنل بعد از مدتی حتى اشتها و اشتیاقی خوردن موادی که برای بدنش لازم و ضرور است و نخواهد داشت . بعلاوه،. این تشویق طفل برادر خوردن به قتل ما اشتهای لفل را بکلی از بین میبرد وطفل را نتیجه لاغر میسازد بلکه بعد از مدتها ، سبب میشود که طفل احساسات و جنبه های مثبت زندگی را نیز از دست بدهد.

کودک در طی سال اول ، فقط کارش اینست که گرسنه شود ، اضای شیر و غذا کند ، از خوردن آن لذت برد و سیر شود و از ارضاء غریز گرسنگی ، سرمست کرید ، از تکرار این جریانات چند بار در روز، هفته ها: بعد از هفته ، در اوحس اعتماد بنفس و سلوک با مردم بوجود می آید و مادرش اعتماد و اطمینان کامل پیدا میکند ، در حالی که اگر غذا خوردن بصورت یک مبارزه و کشمکش دائمی بین مادر و فرزند درآید و بزور و جبر بعلفل غذا بخورانند ، طفل حالت دفاعی بخود میگیرد و لجباز میشود و بتدریج عکس العملش نسبت بزندگی و رفتارش نسبت بمردم آمیخته بسوء ظن و بدگمانی خواهد گشت.

مقصود من این نیست که اگر کودکی در طی شیر خوردن و مکیدن ، لحظه ای مکث کرد، فورا بعطری را از دهانش بگیریدو دور کنید زیرا طبعا بعضی از کودکان در علی شیر خوردن چند بار برای چند لحظه مکث می نماید و باصطلاح نفس تازه می کنند ، لیکن منظور من آنست که اگر سرپستانک را ، بعد از لحظه ای توقف ، مجددا در دهانش گذاشتید ولی بمکیدن آن اشتیاقی نشان نداد (مشروط بر اینکه مربوط به تجمع حباب هوا در معده اش نباشد)، دیگر طفل کاملا سیر و ارضاء شده است و بنابراین شما هم باید ارضاء گردیده خیالتان از حیث سیر بودن او آسوده شود. ممکن است بگوئید که : « اگر ده دقیقه صبر کنم ، گاهی طفل مجددا سر پستانک را می گیرد ، بنظر من صبر کردن در این مورد جایز نیست واصرار مجید لزومی ندارد.

شیر خواری که بعد از چند دقیته بیدار میشود . اما در مورد شیرخواری که بعد از خوردن مثلا ۱۲۰ سانتیمتر مکعب شیر از ۱۰۰۰ سانتیمتر مکعب ( که معمولا میخورد ) بخواب رود و بعد از چند دقیقه مجددا بیدار شود ، چه باید کرد؟ دلیل این بیداری ، باحتمال قوی بیشتر مربوط به تجمع مقدار زیادی حباب هوا در معده ، یا بل درد ، یا گریه های عصبانی طفل است نه گرسنگی . زیرا طفل نمیتواند بین ۱۲۰ سانتیمتر مکعب و ۱۰۰ سانتیمتر مکعب شیر ( یعنی فقط سی سانتیمتر مکعب) چندان فرقی بگذارد ، خصوصا اگر بخواب هم رفته باشد .

در واقع، بعضی اوقات ، شیر خوار با خوردن نصف مقدار معمولی شیرش کاملا بخواب میرود و فقط در وعده بعدی کمی زودتر بیدار خواهد شد. در هر حال ، عیبی نخواهد داشت که گاهگاهی وقتی شیر خوار بعد از مدتی از خواب بیدار میشود و بنظر کاملا گرسنه میرسد ، بقیه شیریکه مانده است بخورد . ولی من تصور میکنم بهتر است در این موارد بظن قوی فرض کنیم که طفل اساسا گرسنه نیست و شاید با دادن گول زنگ (یا بدون آن ) دوباره بخواب رود . بعبارت دیگر حتی الامکان سعی کنید که شیر دادن بعدی را تا دو سه ساعت بتعویق بیاندازید.

شیرخواری که فقط نصف بطری شیر را میخورد

موقعی که مادر از بیمارستان بمنزل بر میگردد ، ممکن است متوجه شود که نوزاد هنوز نصف بطری شیر را نخورده ، بخواب میرود . در حالی که در طی اقامت در مریضخانه باو گفته شده بود که نوزاد تمام بطری را می خورده است لذا مادر جدیت می نماید طفل را بیدار کند قدری بیشتر شیر باو بخوراند ولی حس میکند این کوشش او کاری بی فایده، دشوار و ناراحت کننده است . علت چیست ؟ عده قلیلی از نوزادان تا سه هفته بعد از تولد بسیار تنبل و بی حال هستند. سپس ناگهان حالت عادی و طبیعی بخود میگیرند و زندگی حقیقی را شروع می کنند . شاید نوزادی که در فوق توصیف شد نیز از این نوع باشد.

کار اساسی اینست که بگذارید طفل هرچقدر دلش میخواهد بخورد و هر وقت میل دارد خوردن را متوقف سازد ، ولو اینکه فقط سی تا ۱۰ سانتیمتر مکعب شیر بخورد . در این صورت آیا طفل زودتر از موعد غذای بعدی گرسنه نخواهد شد ؟ شاید گرسنه بشود و شاید هم نشود. اگر گرسنه اش شد، شیرش دهید. ممکن است شما بمن اعتراض کنید که: «ولی با این ترتیب مجبورم تمام روز و شب را صرف شیر دادن طفل کنم . من شخصا تصور نمی کنم که قضیه باین شدت باشد . نکته اینست که اگر نوزاد را بحال خودش واگذارید تا هر وقت مایل باشد ، شیر خوردن را متوقف سازد و بگذارید غریز، گرسنگی را کاملا حس کند ، متدرجا بخورین اشتیاق پیدا می کند و مقدار شیر را افزایش خواهد داد و نتیجه مدت خواب را طولانی تر خواهد ساخت .

شما هم میتوانید بنوبه خود باو کمک کنید و یادش دهید که هر مرتبه بیشتر صبر نماید تا گرسنه تر شود. باین ترتیب که مثلا بتدریج فراصل تغذیه را از دو ساعت به دو ساعت و نیم و سه ساعت تبدیل نمائید . یا بمحض اینکه از خواب بیدار شد و شروع بگریه کردن نمود فورا بغلش نکنید ، بلکه مدتی صبر و تحمل داشته باشید شاید دوباره خود بخود بخواب رود. اگر بهرحال برای مدتی بشدت گریه کرد و با هیچ چیز دیگری تسکین نیافت، ناگزیر از شیر دادن به اوهستید.

اگر بخوردن تشویقش کنید، باحتمال زیاد نسبت بخوردن کاملا بی علاقه خواهد شد. اگر اشتهایش تا چند روز بهبودی نیافت و رویهمرفته در شبانه روز فقط نصف مقدار شیرش را می خورد و اگر بطبیب هم دسترسی ندارید تا در این مورد بشما دستوری بدهد ، میتوانید شیرش را تا دو سه روز یک برابر رقیق کنید و بعد از چند روز اگر اشتهایش بیشتر شد و با این شیر رقیق سیر نشد دوباره بغلظت اولیه شیر برگردید.

شیر خواری که بمحض شروع بشیر خوردن «نجسی» می کند یا فورا بخواب میرود ممکن است بعلت کوچکی سوراخ های سرپستانک ویا گرفتن آنها بوسیله رویه شیر باشد . با وارونه کردن بطری شیر ، امتحان کنید آیا شیر از ابتدا با جریان خارج می شود یا خیر. بعنوان تجربه سوراخ های سرپستانک را در هر حال قدری گشادتر سازید.

بطری شیر تا چه مدت بعد از بیرون آوردن از یخچال قابل استفاده است اگر درجه حرارت بطری بعد از مدتی که بیرون از یخچال ماند ، بندر درجه حرارت بدن یا اطاق یا هوای محیط باشد، هر نوع میکروبی که قبلا در شیر نفوذ کرده باشد قادر به تکثیر و تولید مثل سریع میباشد. بهمین دلیل تغذیه با بطری شیریکه برای مدت چند ساعت در اطاق یا در درشکه طفل یا اتومبیل و غیره مانده باشد ، بهیچوجه صحیح نیست ، چه این بطری کاملا از شیر پر باشد و چه قبلا مقداری از آن را کوبک خورده باشد.

اگر میخواهید از منزل خارج شوید و دو سه ساعت بعد کوک احتیاج بشیر خوردن پیدا می کند ، بمحض این که بطری شیر را از یخچال خارج کردید آنرا در کیف عایقی که برای همین کار ساخته شده است قرار دهید یا کاغذ روزنامه را به مرتبه دور بطری بپیچید که عایق نسبه خوبی است.

اگر کودکی دارید که بعد از خوردن نصف بطری شیر به خواب میرود و بعد از یکی دو ساعت مجددا بیدار می شود تا بقیه شیرش را بخورد ، بطری شیر نصفه را میتوانید فورا در این کیف های عایق قرار دهید تا در موقع لزوم قابل مصرف باشد. در هر حال در مورد چنین بطری ای بیش از دو مرتبه اینکار را نکنید.

اجتناب از دادن بطری شیر در هنگام خواب

در طی سال دوم – بعضی از والدین از شیر خوردن کونک با بطری ، در طی سال دوم خیلی ناراحت میشوند . در حالی که عده ای دیگر باین قضیه اهمیتی نمیدهند . اگر شما از اشخاص دسته اول هستید ، اجازه ندهید که کودکتان بخوردن شیر از بطری در تختخواب یا گهواره عادت کند . بسیاری از کودکان در سنین بین هفت و ده ماهگی ، چنان احساس بزرگی می کنند که حاضر نیستند در بغل ودامان مادر خوردن شیر مشغول شوند ، باکه میخواهند بنشینند و بطری را با دست خود بگیرند و بطور لد . مادری که این وضع را می بیند و ملاحظه میکند که حضورش برای دادن ہماری شهر طفل و بغل کردن او دیگر لزومی ندارد ، ممکن است کودک را بگهواره یا تختخواہش بگذارد تا کودک در آنجا شیر را بخورد و همانجا بخواب رود .

البته این مطر ینه . برای خواباندن طفل بنظر خیلی ساده و راحت میآید ولی بتدریج ملفل باین روش معتاد خواهد شد بطوری که بعد از مدتی ، خواباندن طفل بدون دادن بهلری شیر ، محال خواهد بود . هنگامی که مادر سعی می کند از دادن بطری شیر بیلفل در سنین ۱۵ یا ۱۸ یا ۲۱ ماهگی خودداری نماید ، طفل قادر بخواب رفتن نمیباشد و دیوانه وار گربه خواهد کرد.

مقصودم آن نیست که این اعتیاد بخوردن شیر در تختخواب ، همیشه بوجود می آید و همچنین منظورم آن نیست که ندادن بطری شیر در تختخواب ، سبب آن می شود که کودک را زودتر از شیر بتوان گرفت ، ولی در هر حال تا اندازه ای مؤثر است . بگذارید طفل در دامان شما یا روی صندلی خودش بنشیند و شیر را در حالیکه بطری را در دست خودش میگیرد ، بنوشد و بعد او را در تختخواب یا گهواره اش بگذارید تا بخوابد . ولی اگر ترجیح میدهید که شیر را در تختخواب بطفل بدهید و از ادامه اینکار تا اواسط سال دوم ناراحت نمی شوید و آن اهمیتی نمی دهید ، این اعتیاد طفل به خوردن شیر در هنگام خواب و در گهواره اش عیبی نخواهد داشت.