شنوایی در نوزادان

درباره شنوایی نوزاد و کودک چه باید بدانیم؟

نوزاد شما به حس شنوایی با طیف گسترده نیاز دارد تا بتواند صداهایی را که برای سخن گفتن در آینده مورد نیازش خواهد بود را بشنود وبتواند به درستی حرف بزند. فقط وقتی که کودک توانایی شنیدن درست داشته باشد در آینده می تواند صداها را تقلید کند و برای سخن گفتن صداها را به درستی کنار هم قرار دهد.

آیا از اینکه او می تواند صداهای متفاوت اطرافش را در طیف طبیعی از یکدیگر تمیز دهد اطمینان دارید؟ شما می توانید توانایی شنوایی فرزندتان را با نشانه هایی مختلف مورد سنجش قرار دهید و باید از این نشانه ها آگاهی داشته باشید. با چند آزمایش ساده می توانید پیشرفت او را بررسی کنید.

به دقت واکنش های کودک را به صداهای مختلف اطراف مشاهده کنید و از مشاهدات خود یک یادداشت بردارید. اگر نحوه واکنش کودک به صداها شما را نگران کرده است این مسئله را با پزشک یا مراقب بهداشت در میان بگذارید تا تست های بیشتری از شنوایی کودک انجام شود.

نوزاد بدون درک واقعی صداهای اطرافش، به آنها واکنش نشان میدهد. اگر یک صدای ناگهانی مثل کف زدن یا بسته شدن در موجب از جا پریدن او شود ممکن است دستها یا پاهایش را شبیه به رفلکس استارتل از هم باز کند مثل اینکه سعی می کند از افتادن خود جلوگیری کند. بعد از مدتی صداهای بلند موجب چشمک زدن یا باز کردن بیش از حد چشم های کودک می شود. از چهار هفتگی به بعد او به صداهای ناگهانی طولانی مانند صدای جاروبرقی توجه می کند.

از چهار ماهگی نوزاد باید بتواند صداهای مشخص را از یکدیگر تمیز دهد. برای مثال وقتی صدای شما را می شنود ساکت شده و لبخند می زند و سرش و چشم هایش را به سمت صدای شما می گرداند، حتی اگر دقیقا نداند که شما در کجا ایستاده اید.

بعد از شش ماهگی نوزاد فورا برای منبع صدایی که از اطرافش به گوش میرسد شروع به جستجو می کند و یا با شنیدن صدای شما به دنبال خودتان می گردد. یک کودک نه ماهه غان و غون می کند تا صدای خودش را بشنود و به صداهای آشنا با توجه کامل گوش می کند و به دنبال منبع صداهایی که در مقابل او نیستند می گردد.

سنجش های اولیه

اولین سنجش شنوایی نوزاد که برای سنجش واکنش او به صداها انجام میشود ممکن است کمی بعد از تولد در اتاق نوزادان انجام شود. در این آزمایش ها از صداهای ملایم(مانند کف زدن، آواز خواندن یا صدای زنگ) استفاده می شود تا واکنش نوزاد نسبت به صدا بررسی شود. واکنش نوزادان مختلف به صداها کاملا متفاوت است و واکنشهای متفاوتی شامل حرکت ملایم سر یا تغییر سرعت تنفس در نوزادان دیده می شود. اغلب آزمایش های جدی شنوایی در طول معاینات رشد کودک یکبار در شش هفتگی و یک بار بین شش تا ده ماهگی انجام می شود.

سنجش های اولیه شنوایی در نوزادان

مشکل آزمایش های اولیه این است که تا حدود هفت ماهگی نوزادان واکنش ناخودآگاه نسبت به صداها دارند و برای رسیدن به نتیجه ای قابل اعتماد باید با ابزار و وسایل دقیق این آزمایش انجام شود. والدینی که نوزادان ناشنوا دارند معمولا خیلی زود متوجه این مشکل می شوند. معمولا تشخیص نقص شنوایی کار ساده ای نیست زیرا نشانه های آن ممکن است با بی توجهی، یادگیری کند یا خجالت کشیدن کودک اشتباه گرفته شود. اگر نگران شنوایی فرزندتان هستید باید هرچه سریعتر او را به مرکز درمانی ببرید تا توسط پزشک آزمایش های لازم انجام شده و در صورت لزوم درمان مناسب برایش انجام شود.

تست سنجش شنوایی

تست های ساده ای برای سنجش شنوایی کودک وجود دارد که از حدود شش ماهگی قابل انجام هستند. برای اینکه بهترین نتیجه را از این تست ها بگیرید باید در اتاقی کاملا آرام و بدون سرو صدا این کاررا انجام دهید.

برای انجام این تست ها به یک جغجغه پر سرو صدا، کمی دستمال کاغذی زبر، یک فنجان چینی، یک قاشق و یک زنگوله نیاز دارید. کودک را روی زانوی خود بنشانید به طوری که فاصله اش از دیوارهای اطراف کمتر از یکصدو بیست سانتی متر نباشد و از فرد دیگری بخواهید تا در یک طرف کودک و همسطح با گوش او و در جایی خارج از دید او بایستد. فاصله از کودک شش ماهه باید چهل و پنج سانتی متر و از کودک نه ماهه یک متر باشد. سپس صداها را به ترتیب زیر ایجاد کنید:

* با دهان خودتان صداهایی آرام و بلند ایجاد نمایید.

* جغجغه را تکان دهید.

* با قاشق به فنجان ضربه بزنید.

* دستمال کاغذی را مچاله کنید.

* زنگوله را به صدا دربیاورید.

اگر کودک به هیچکدام از صداها واکنش نشان نداد باید دو ثانیه صبر کنید و دوباره آنها را تکرار کنید. اگر باز هم هیچ واکنشی نداشت دو ثانیه دیگر صبر کرده و یک بار دیگر این کار را تکرار کنید. اگر بعد از سه نوبت هیچ واکنشی از کودک مشاهده نکردید سراغ وسیله و صدای بعدی بروید.

کودکان نه ماهه و بعد از آن معمولا فورا به سوی منبع صدا برگشته و لبخند می زنند. نوزادان کوچکتر ممکن است کندتر واکنش نشان بدهند. در صورتی که کودک به سه مورد از موارد بالا واکنش نشان داد مفهوم آن این است که شنوایی او برای یادگیری زبان کافی است. اگر واکنش های او کمتر از این میزان بود باید آزمایش را سه ماه بعد تکرار کنید و سپس به پزشک مراجعه نمایید.

تست سنجش شنوایی در کودکان

هجده ماهگی تا دو سالگی

در مورد نوزادان بزرگتر یا کودکان نوپا باید پاسخ او به توصیه های کلامی خود را بررسی کنید. کودک را در مقابل خود روی یک میز کوتاه بنشانید و از فرد آشنای دیگری(مانند پدر) بخواهید در نزدیکی او بایستد. اشیا را نام ببرید و از او بخواهید تا وسیله مشخصی مثل توپ، فنجان، قاشق، عروسک، ماشین اسباب بازی یا قطعات خانه سازی را به پدر بدهد. به نحوه پاسخ او دقت کنید. دوباره در فاصله دورتر، نزدیک به سه متر، همین آزمایش را تکرار کنید. برای کودکان تا سه سال باید دهان خود را با یک تکه کاغذ یا مقوا بپوشانید تا صدا کمی مبهم شود.

مسئله مهم این است که نباید این تست های شنوایی مکررا انجام شوند؛ زیرا حتی کودکان بسیار کوچک هم به سرعت درک می کنند که شما چه انتظاری از آنها دارید و حتی اگر هیچ صدایی نشنوند به سوی منبع صدا برمی گردند.

کودکان دارای نقص شنوایی

استفاده از سمعک در کودکان ناشنوا

برای اینکه کودکان صحبت کنند باید بتوانند بشنوند و برای یادگیری خواندن و نوشتن باید بتوانند صحبت کنند. به همین دلیل باید هرچه سریعتر هرگونه نقص شنوایی در آنان شناخته شود و هرچه سریعتر درمان شوند.

کودکانی که نقص شنوایی غیر قابل درمان دارند می توانند با استفاده از سمعک به خوبی بشنوند و بسیاری از پزشکان امروزه سمعک را از دوران نوزادی تجویز می کنند نه از چهار یا پنج سالگی. در کودکانی که به طور کلی ناشنوا هستند درک صداها و زبان با مشکلی جدی روبرو می شود.

راههای متعددی برای برقراری ارتباط با کودکان ناشنوا وجود دارد و معمولا به شکل ترکیبی از این روش ها می توان به پیوند حلزونی گوش، یکی از چند زبان اشاره و لب خوانی اشاره کرد.