ریشه­ های نا برابری سلامتی در جنین و نوزاد

نابرابری در بهداشت میان طبقات مختلف اجتماعی و مناطق جغرافیایی یکی از بزرگترین معضلاتی است که امروزه سیاستگذاران اجتماعی و بهداشتی با آن دگیر هستند.

براساس فرضیه­ای این نابرابرها با تغذیه مادری و دوران جنینی ارتباط تنگاتنگ دارد. بنابراین کوچک بودن کودک به هنگام تولد، در طولانی مدت در بهداشت فرد عواقب مهمی را دنبال خواهد داشت.

شواهد به دست آمده بر این حقیقت دلالت می­کنند که تغذیه در زندگی جنین و نوزاد می­تواند روی ساختمان اندام و متابولیسم بدن کودک تأثیر بگذارد.

در زمانی که قشر میان سال و سالخورده امروز ما متولد شده بودند اختلافات طبقاتی و جغرافیایی تا حد بسیار موجب مرگ و میر نوزادان می­شد.

به عنوان مثال با شروع قرن بیستم مرگ و میر نوزادان در شهرهای صنعتی شمالی سه برابر مناطق ثروتمندنشین جنوبی بود.

همان طور که معلوم شد تفاوت­ها در مرک و میر نوزادان به تفاوتهای موجود در وضعیت فیزیکی – بهداشتی مادر و تغذیه نوزاد، مسکن  و تراکم جمعیت مرتبط می­شود.

اگر با استفاده از آمار مرگ و میر در انگلستان و ولز، توزیع نرخ مرگ و میر ناشی از امراض خاص در بزرگسالان امروزی را با توزیع جعرافیایی سابق مرگ و میر نوزادان مقایسه کنیم، نتیجه بسیار شایان توجه خواهد بود.

به عنوان مثال امروزه مرگ و میر ناشی از بیماری­های مزمن انسدادی ریۀ موجود در نوزادان، در شهرها و استان­های بزرگ و توزیع آن با مرگ و میر ناشی از برونشیت و سینه پهلو در نوزادان، در سالهای اولیه قرن حاضر مقایسه کنیم مشاهده می­کنیم که این دو پدیده در یک الگوی کاملاً متناسب قرار می­گیرند.

عفونت

اگر عفونت ریوی در اوایل کودکی، علت اساسی وجود بیماریهای مزمن انسداد مجرای تنفسی باشد، چنین مطلبی به راحتی قابل فهم است که در صورت وجود عوامل بیماری­زای یکسان، برخی از کودکان در سن نوزادی می­میرند و برخی دیگر زنده می­مانند لکن در سن بزرگسالی دچار بیماریهای تنفسی مزمن می­شوند

. مطالعات بعدی انجام شده روی کودکان مبتلا به عفونت مجاری تنفسی و ذات­الریه نشان داد که عفونت ریوی در بیماری­های ریوی مزمن نقش داشته و باعث وجود ناهنجاری عملکرد ریه در سرتاسر دوران کودکی می­شود.

تغذیه ضعیف نوزاد، مسکن نامناسب، جمعیت زیاد در یک خانواده می­تواند تأثیرات سوء دیگری را مزید بر علت نماید.

قلبی و عروقی

وقتی به بیماری­های قلبی و عروقی می­رسیم الگوی چغرافیایی نرخ مرگ و میر امروز به شکل تنگاتنگی مشابه میزان مرگ و میر نوزادی (مرگ تا قبل از یک ماهگی) درگذشته است.

یعنی زمانی که اکثر مرگ و میرها به علت پایین بودن وزن و تولد کودک بوده است. به عبارت دیگر در مناطقی که در گذشته میزان مرگ و میر نوزادان به علت وزن پایین زمان تولد زیاد بوده امروزه بیماری­های قلبی – عروقی بیشتر مشاهده می­شود.

توزیع جغرافیایی مرگ و میر مادران در مواقعی که به دلیلی غیر از تب زایمان باشد، شباهت بسیاری به مرگ و میر نوزادان در یک ماهۀ اول تولد دارد.

ضعف جسمانی

ضعف جسمی و بهداشت مادران دلیل مرگ و میر زیاد مادران است که دلیل آن هم به نوبه خود مناسب نبودن تغذیه و اختلال رشدی دختران جوان است.

مطالعات پی­گیر بر گروهی از مردان متولد شده در یک منطقه در سال ۱۹۲۰ نشان می­دهد که وضعیت تغذیه در دوران نوزادی یک عامل تأثیرگذار مهم در بروز بیماری­های قلبی در دوران بزرگسالی است.

دلیل مرگ گروهی از مردان را ثبت کردند و اطلاعات ثبت شده در مورد وزن آنها را به هنگام تولد و نیز مورد بررسی قرار دادند. در میان مردانی که وزن انها در یکسالگی ۲/۸کیلوگرم یا کمتر بوده نرخ مرگ و میر تقریباً سه برابر آنهایی لوده است که وزنشان در سال اول زندگی ۷/۱۲ کیلوگرم یا بیشتر بوده است.

رشد قبل از تولد و پس از تولد هر دو برای تعیین وزن در یک سال مهم است. از تمامی این یافته­ها چنین برمی­آید: فرآیندهایی که به رشد و زندگی قبل از تولد و ماه­های اولیۀ پس از تولد مرتبط می­شوند به شدت بر احتمال بروز کم­خونی و بیماری­های قلبی تأثیر می­گذارد.

به علاوه باتوجه به تأثیر اساسی محیط داخل رحمی روی فشار خون در بزرگسالی، باید گفت که میان فشار خون بالا در بزرگسالی و وزن تولد رابطۀ معکوس وجود دارد.

یک مفهوم واضح و ورشن چنین نتیجه­ای آن است:

به جای آنکه روی دلایل و علل محیطی بیماریهای قلبی عروقی در سنین بزرگسالی تأکید نماییم بهتر و مهمتر آن است که به بهداشت کودکان و مادرانشان که تأثیر محیطی غالب دارد تأکید کنیم.

آخرین اخبار را با ما دنبال کنید