راهنمائی نوجوانان توسط والدین

والدین چگونه باید فرزندان خود را راهنمایی کنند؟

راهنمائی نوجوانان و عاقل بودن پدر و مادر در این راهنمائیها ، همیشه کار مشکل و وظیفه سختی بوده است . پدر و مادر چه . معقول و منطقی باشند و چه نباشند، نوجوان بهر حال عصبان وطغیان خواهد کرد. در قرن بیستم که اغلب پدران و مادران کتابهای روانشناسی خوانده اند و بنحوی با تئوریهای آن آشنا شده اند انجام این وظیفه (راهنمائی نوجوانان) بمراتب مشکل تر از گذشته شده است زیرا پدر و مادر باهر قدم و کوششی، ولو باحسن نبت ، که در این زمینه بر میدارند همیشه این فکر آزاردهنده در آنها بوجود میاید که مبادا این کار مضر و نادرست باشد .

این طرز تفکر خیلی بداست زیرا در اغلب موارد اگر پدر و مادر کاری را که انجام میدهند با اطمینان و اعتماد کامل باشد ولو اینکه ظاهرا نادرست هم باشد بمراتب بهتر از وقتی است که کار درستی را با شک و تردید و توأم با عذرخواهی انجام دهند. علت دیگری که امروزه وظیفه والدین را در راهنمائی نوجوانان مشکل ساخته است آنست که بسیاری از کودکان بر والدین خود کاملا تسلط و فرمانروائی دارند.

ه همه نوجوانان نیز البته دشمن والدین خود نیستند و در غالب اوقات معقول و منطقی میباشند (و این مطلب باتوجه بدگرگونیها وطوفانهای روحی که در درون آنها موجوداست و با توجه بتغییراتی که برای تطابق خود با زندگی جدید ( بلوغ) باید بدهند و با توجه به برنامه های سنگین تحصیلی، فوق العاده مهم و تحسین انگیز است.)

اولین و مهمترین نکته در مورد راهنمائی نوجوانان آنست که آنها با وجودیکه با راهنمائیهای والدین ظاهره مخالفند معذالک خواهان و نیازمند آن هستند و مایلند در خانواده مقرراتی وضع و اجرا گردد (ولی غرور آنها اجازه نمیدهد که این احتیاج را علنا اعتراف نمایند.)

معلمین مورد اعتماد مدارس و مددکاران اجتماعی غالبا از قول نوجوانان اینطور نقل میکنند : رایکاش پدر و مادر من هم مانند پدر و مادر دوستم مقررات معین و مشخصی برای من وضع میکردند. زیرا نوجوان احساس میکند که یکی از مظاهر عشق والدین بار آنست که اورا از پریشانحالی و موقعیت های ناراحت کننده، سوء شهرت و بدنامی و گرفتار بھائی که ناشی از بی تجربگی است دور نگاه دارند.

البته این بدان معنی نیست که پدر و مادر دیکتاتور و غیرقابل تحمل باشند. نوجوانان شان خود را خیلی بالاتر از قبول این استبداد میدانند . آنهامیل دارند که والدین در گفتگو و محاورات دوجانبه خود آنها را بچشم اشخاص بزرگی نگاه کنند . اگر جر و بحث بدرازا کشید، پدر و مادر نباید با طفل آنچنان آزادمنشانه رفتار نمایند که برای او این سوء تفاهم حاصل شود که ممکن است مطالب و دلایل او نیز مانند عقاید و گفتار پدر و مادرش صحیح باشد. والدین باید روی تجارب خود حساب کنند و در پایان بحث و گفتگو، با اعتماد و اطمینان کامل نظر و عقیده خودرا بنوجوان بگویند و در صورت ضرورت بار امر کنند . پدر و مادر باید با صراحت و قطعیت با فرزند خود صحبت نمایند .

والدین ممکن است سؤال کنند که اگر نوجوان علنا از قبول دستورات آنها خودداری نمود و با بهر حال دستورات آنها را اجرا نکرد، چه باید کرد؟ اگر را ببیه والدین و فرزند تاحدودی خوب و حسنه باشد، کودک معمولا در نخستین سالهای نوجوانی ، حتی بعد از آن نیز، از اجرای دستورات آنها امتناع نخواهد کرد. در سالهای بعد، والدین حتی ممکن است بلفل اجازه دهند که گاهگاهی کارهائی که بر خلاف نظر آنها است انجام دهد و البته این بدان معنی نیست که والدین نسبت بصحت عقاید و نظرات خود اطمینان و اعتماد ندارند.

رفتار پدر و مادر باید طوری باشد که نشان دهند، نه اینکه بگویند که با وجودیکه نوجوان بیشتر ساعات خود را در بیرون از منزل میگذرانی چون شخرمی است وظیفه شناس و برای والدینش احترام زیادی قائل است دستورات آنها را اطاعت و اجرا میکند، نه اینکه چون والدین مراقب او هستند و یا می توانند او را وادار بالاست نمایند دستورات را اجرا میکند.

حتی اگر نوجوان در سالهای بعد نیز از قبول و اجرای راهنمائی والدین امتناع نماید این بدان معنی نیست که راهنمائی و نصایح والدین بی اثر و بی نتیجه بوده است، زیرا برای یک نوجوان بی تجربه بهر حال شنیدن جوانب مختلف قضیه مسلما تاثیر دارد . اگر از قبول راهنمائیهای والدین خودداری مینماید شاید خود تصمیم صحیح و عاقلانه ای گرفته است ، تصمیمی که مبتنی بر معلومات و اطلاعاتی است که او در اطراف قضبه میداند ولی والدینش نمیدانند. بتدریج که نوجوان بزرگتر میشود مسلما باید گاهی از قبول نصایح وراهنمائیهای دیگران خودداری نماید و خود مسئولیت عواقب تصمیمات خود را تقبل نماید. اگر نوجوانی از قبول نصیحت پدر و مادر امتناع کرد و سپس گرفتار مشکلات فراوانی گردید. این خود اهمیت و ارزش نظرات و راهنمائیهای والدین را در نظر نوجوان بالا میبرد، اگرچه خود نوجوان ممکن است باین مطلب اعتراف ننماید.

فرض کنید موضوع یا مشکلی پیش میاید که والدین نمیدانند چه باید بکنند و در این حالت، می توانند نه فقط با خود طفل بلکه با سایر پدر و مادرها بحث و تبادل نظر نمایند و حتی در جلسات انجمن های خانه و مدرسه آنرا مطرح کنند. در بعضی از شهرها، کنفرانسهای رسمی بین اولیاء اطفال و نوجوانان تشکیل شده است که نتایج آن برای علاقمندان رضایت بخش بوده است.

ولی هر پدر و مادری و لواینکه خود را در اقلیت ببینند موظف به پیروی از نظرات سایر اولیاء اطفال نیستند . بالمال ، آن پدر و مادری می توانند کار صحیح و درستی انجام دهند که بصحت و درستی راهی که میروند و کاری که انجام میدهند ، پس از بحث و تبادل نظر ، عمیقا معتقد باشند.

چند پیشنهاد

من شخصا به اصول کلی راهنمائی والدین اعتقاد کامل دارم ولی تردید دارم که آنها را بصورت دستورالعمل های پایدار و غیر قابل تغییری در آورم زیرا زمانه عوض میشود، آداب و سنن مردم در یک ناحبه با ناحبه دیگر فرق میکند و میان مردم مختلف بک ناحیه نیز متفاوت است . پختگی و قابلیت اعتماد کودکان نیز با یکدیگر تفاوت دارد.

چند دستورالعمل ساده :

نوجوانان ، مانند بزرگسالان ، برای احترام بخود و دیگران باید مرتبه حمام و شستشو نمایند ، لباسهائی بپوشند که تمیز و در قطر همسالان خود شیک و جالب جلوه نماید. طرز انتخاب و مدل لباس و طرز آرایش موی سردا میتوان بخودشان واگذار کرد مشروط بر اینکه عمدا خیلی عجیب و غریب انتخاب نگردد که باعث عصبانیت والدین و ناراحتی همسایگان و اولیاء مدرسه شود.

باید از آنها چه در تنهائی وچه در اجتماع منوقع بود که نسبت بمردم عموما و نسبت بوالدین خود، دوستان فامیلی، معلمین و سایر مردمی که خدمتگزار آنها هستند، خصوصا احترام بگذارند. این کاملا طبیعی است که نوجوانان در درون خود ، دانسته با ندانسته و نسبت به بزرگسالان که رقیب آنها هستند مختصری احساس کینه و عداوت بنمایند . ولی اگر جلوی این عداوت و کینه را بگیرند و ملایم و مؤدب باشد نه تنها هیچ خطری ندارد بلکه ادب و نزاکت آنها ، بر بزرگسالان اثرات شگرف خواهد داشت .

نوجوانان باید خود را موظف بدانند که خانواده خویش از هر حیث ، چه از حیث انجام کارهای خانه و چه از حیث مادی ، کمک کنند . این امر بنوجوانان احساسی بزدگی، تشیک مساعی، خوشبختی و دستگیری از والدین را میبخشد.