در چه زمانی باید به کودک جایزه دهید

چگونه به کودک جایزه دهید

برای والدین آسان است فقط بر کارهای اشتباه کودکانشان تأکید کنند و متوجه کارهای درست آنها نشوند. برای مثال، “مایک” و “لیا” ساکت و آرام در کمینگاه مشغول بازی هستند و هیچ کس نمی گوید آنها چقدر زیبا و قشنگ اسباب بازی هایشان را با هم قسمت می کنند. اما چند دقیقه بعدی وقتی آنها با هم دعوا می کنند، پدر به سرعت صدایش را بالا می برد.

والدین آنقدر مشغول تربیت و مراقبت از کودکشان هستند که رفتار خوب کودک را حق مسلم خود می دانند اما وقتی همه چیز اشتباه است، برایشان آسان است ده مورد اشتباه دیگر را نیز بیان کنند. آنها از روش های متداول انتقاد استفاده می کنند و همین باعث می شود احساس بدی پیدا کنند.

انتقاد دایم به همراه تشویق خیلی کم، نتایج دیگری نیز دارد. کودک به توجه شما نیاز دارد و از هر راهی که بتواند توجه شما را جلب می کند. اگر دیدگاه شما منفی است، بنابراین او از ابزارهای منفی استفاده می کند تا به شما برسد. اگر بر دیدگاه مثبت تاکید دارید در پاسخ، رفتارهای خوب بیشتری دریافت می کنید چون این رفتار خوب است که توجه را جلب می کند.

اگر در سابق به کودک خود پاداش و جایزه نداده اید، این کار در ابتدا برای شما دشوار خواهد بود و در وسط یک روز پر تب و تاب درست مثل یک کار اضافه ای است که باید به یاد بیاوریم. اما هرچه بیشتر از آن استفاده کنید، برای شما آسانتر و طبیعی خواهد شد. به سرعت متوجه می شوید تشویق کردن آن چنان تأثیر نیرومندی دارد که تنها یک تشویق کوچک می تواند یک رفتار جدید را شکل دهد و کمترین مقدار، آن تغییر را حفظ خواهد کرد. گاهی والدین می ترسند کودکانشان به تشویق و جایزه وابسته شوند. در مورد انواع تشویق و جایزه اشتباه، این موضوع صدق می کند و باعث ایجاد مشکلات در کودکی می شود که متزلزل است یا همیشه در مرکز توجه دیگران قرار دارد. اما تجربه به ما نشان داده است که اکثر کودکان جایزه ی اندکی می گیرند نه خیلی زیاد و این جایزه ها می توانند معجزه کنند.

وقتی هنگام به کار بردن جایزه از این راهنماها استفاده می کنید، به سرعت خواهید دید جایزه یک روش انظباطی و تربیتی کاملا مؤثر است.

برای رفتار جایزه بدهید، نه برای شخصیت

هنگامی والدین با ما مشورت می کنند که در برخورد با کودکشان مشکلاتی دارند. آنها اغلب چنان خشمگین می شوند که هیچ نقطه ی مثبتی در مورد کودکشان برای گفتن ندارند. والدین شخصیت او را با واژگانی از قبیل سرکش، تنبل و خودخواه توصیف می کنند. این دلیل و تأثیری با نتیجه بده است که به جایی نمی رسد. رفتار قابل تغییر است و اینجاست که باید مورد توجه واقع شود. شخصیت در برابر تغییر بسیار مقاوم است وقتی شما تلاش های خود را بر رفتار متمرکز می کنید احتمال بیشتری وجود دارد به هدف خود برسید. نگویید این یک دختر خوب است. این پیام را انتقال می دهد که همیشه خوب بودن هدف است. که بک انتظار غیرممکن است. بلکه بگوییده “این طوری که الان با جانی صحبت کردی را من خیلی دوست دارم” هیج “پسر خوب” با “دختر خوبی” خودپنداری مثبت را در خود نمی سازد، مگر اینکه کودک بازخورد ویژه ای به خاطر رفتارهای حقیقی خوب خود دریافت کند، چون خویشتن شناسی او شامل فضبلت ها و پیشرفتهای اوست.

مؤثرترین راه برای ایجاد رفتار خوبه شکل دادن آن با جایزه است. شکل دادن با جایزه یک ابزار آموزشی است که شما باید به طور مکرر از آن استفاده کنید تا موافقت و تأیید خود را نسبت به رفتارهای کودک خود که به تازگی آنها را به کار گرفته است، نشان دهید.

از جایزه ی ویژه استفاده کنید

هدف از جایزه دادن، افزایش رفتارهای مطلوب است. بنابراین شما باید بر رفتارهای خلی تاکید کنید که برای شما خوشایند هستند. هرچه قدر جایزه ی شما خاص باشد. کودک بهتر درکد خواهد کرد که کار درست را انجام می دهد و احتمال بیشتری دارد آن را تکرار کند. برای مثال یک روز مبح، شما متوجه میشوید کودکان تخت خوابش را مرتب کرده است در آن لحظه او در حال برس زدن موهایش است. اگر فقط بگویید “خیلی خوب لست او متوجه نمی شود اپاشمامه تخت خوابش اشاره کرده اید با موهایش بگویید: “من خیلی خوشم امد امروز صبح تخت خویتر مرتب کردی متشکرم”، وتی والدین بختی وقت دارند موارد منبت را ببیند تا در مورد آن با کودکشان صحبت کنند. ما از آنها می خواهیم یک دفتر خاطرات رفتار خوب داشته باشند. در این دفتر آنها می توانند تمام موارد خوبی که کودکشان انجام داده است را ثبت کنند. ما والدینی داشته ایم که اعلام کرده اند ورق ها نوشته نشده و سفید، هسنندا ولی اغلب از رفتارهای کوه کاشان متعجب میشوند و نکته های اخلاقی فراوانی را در دفتر مینویسند و خیلی به آنها کمک می کند تا یاد بگیرند، چگونه جایزه بدهند.

وقتی از این روش استفاده می کنید، در پایان هر روز نوشته هایتان را با کودکتان در میان بگذارید. این یک راه خوب است که در مورد رویدادهای طول روز صحبت کنید. هر دو نفر نان احساس خوبی خواهید داشت.

پیشرفت جایزه

با ایجاد یک نقطه ی مشخص برای کودکی که به تدریج رفتارش خوب می شود، با هر قدم کوچک در جهت رفتار، هدف جایزه دادن را آغاز کنید. فرض کنید به کودکنان گفته اید وقتی با اسباب بازی هایش بازی کرده باید آنها را سر جایش بگذارد، هر چند که قبلا این کار را انجام نداده است.

برای اندک پیشرفتی که می بینید جایزه دهید، حتی اگر خیلی کوچک باشد. در ابتدا به خاطر برداشتن یکی از اسباب بازی هایش از روی زمین به دو جایزه دهید، در حالی که سه تای دیگر را در آنجا باقی گذاشته باشد. شما میتوانید بگویید این فوق العاده است که کامیونت را برداشتی و در جعبه ی اسباب بازی گذاشته ای با بقیه اش را با هم جمع کنیم. دفعه ی بعد به خاطر برداشتن دو مورد دیگر او را تشویق کنید و به همین ترتیب رفتار کنید تا به هدفتان برسید.

با اینکه تصور کنید کودک شما به توجه لحظه ای عادت کرده است و با وقفه ایجاد کردن در مکالمه ی شما، نمی گذارد مکالمه ی تلفنی خود را تمام کنید. دفعه ی اول ۳۰ ثانیه صبر می کند، در مکالمه ی خود مکث کنید و از او به خاطر اینکه مزاحم نشده تشکر کنید. قبل از اینکه به صحبت کردن ادامه دهید، پاسخ او را بدهید. در فرصت دیگر، قبل از مکث کردن کمی بیشتر صبر کنید، به طوری که انتظار و صبر در او شکل بگیرد. ممکن است شما مجبور شوید با انتظارات کمتری شروع کنید، بنابراین می توانید به هدفتان برسید. وقتی یک رفتار جدید به خوبی ایجاد شده برای حفظ و تثبیت آن به تشویق کمتر نیاز است.

لازم نیست دایم به تشویق کودک ادامه دهید. بلکه تصادفی و اتفاقی او را تشویق کنید. مسئلا پنج بار تشویق در مقابل ده باری که او کارش را درست انجام میدهد. این تقویت کردن رفتار جدید کافی خواهد بود و خیلی زود برای هر دو نفرتان طبیعی به نظر خواهد رسید. با این حال، هرگز به طور کامل تشویق کردن را متوقف نکنید.

به طور مناسب و مقتضی تشویق کنید

اگر کودک شما قصد دارد پاسخ مورد نظر شما را بازگو کند. تشویق باید متناسب با کودک باشد. در آغوش گرفتن، بوسیدن و علایم فیزیکی مؤثر دیگر به همراه کلمات مناسب برای یک کودک خردسال بسیار تاثیر گذار هستند.

با این وجود، بعضی از کودکان کمی بزرگتر دوست دارند به صورت خصوصی تشویق شوند، در این مورد بهتر است حواستان حسابی به آنها باشد. از علایم ویژه استفاده کنید. چشمک با علامت تأیید پیروزی با دست، به کودک شما خواهد گفت که شما متوجه کار خوب او شده اید. سپس بگذارید بداند چقدر عمل او خوب بوده است. بسیاری از کودکان بزرگتر اظهار نظرات شوخی آمیز را بهتر از تشویق مستقیم می پذیرند با گفتن جملاتی مثل: “من فکر می کنم یک گروه نظافتچی از این جا عبور کردند.” و می تواند واکنش بهتری از یک کودک قبل از سن بلوغ داشت، در مقایسه با اینکه بگوییم؛ “تو واقعا تختت را خوب مرتب کردی و اتاقت را به زیبایی تمیز کرده ای.”

ما می گوییم شما باید واکنش های کودکانتان را نسبت به تشویق ارزیابی کنید و مورد قضاوت قرار دهید تا ببینید آیا در دل او جای می گیرید؟! اگر کودک شما به اظهارات شما اهمیت نداد ولی بعدها رفتار خوب را تکرار کرد. بنابراین متوجه خواهید شد این شکل از تشویق کار خودش را انجام داده است.

به خاطر داشته باشید همه، موارد خوب را بارها امتحان می کنند. عبارت های مشابهی که بارها استفاده شدند تکراری است و تأثیرشان از بین رفته است. خلاق باشید. یادداشتهای کوچکی که زیر بالش قرار می دهید یا در ظرف غذا می گذارید می توانند اظهارات شما را خاص نمایند و یا بگذارید کودکتان به طور اتفاقی بشنود شما در مورد موفقیت او با یک دوست صحبت می کنید.

برای کمک بیشتر، تشویق را با پاداش همراه کنید. به کودکتان بگویید کاری که او انجام داد را دوست داشتید و با یک هدیهی کوچک به او پاداش بدهید، اما غافل گیری هایی داشته باشید چون آنها قابل پیش بینی نخواهند بود.

تشویق را به سرعت و فوری بدهید. تشویق مؤثرترین راه است. به ویژه در مورد بچه های کوچک، وقتی که بلافاصله و بی درنگ شکل بگیرند، نگذارید زمان بین رفتار تأییدشده کودکتان و واکنش شما هدر برود. و این در حالی است که بچه های بزرگتر تشخیص با تأخیر را بیشتر می پسندند. فاصله ی بین عملکرد کودک و بازخورد شما در صورت نیاز با یک حدس و گمان می تواند پر شود و دفتر خاطرات رفتار خوب می تواند به ایک علامت خصوصی بین شما منتهی شود.

وقتی شما نوشتید آنچه کودک شما انجام میدهد خوب است و دفتر ثبت خاطرات را به او نشان دادید، چیزی نیز به او بگویید: “من خوشحالم میبینم ورق هایت را با خواهرت تقسیم می کنی”. بعدها می توانید تعداد زیادی از موارد را بدون اینکه اظهارات طولانی بنویسید ثبت کنید و در حقیقت فرزندتان می تواند به یک علامت ساکت از تشویق تبدیل شود که در هوا نوشته شده است یعنی از لحاظ شخصیتی معنی دارد.

تشویق را با عشق بدون قید و شرط ترکیب کنید

کودکان آرزوی تشویق را دارند چون این تنها زمانی است که آنها توجه شما را به خود جلب می کنند. بعضی از والدین نگرانند کودکانشان فقط وقتی خوب رفتار می کنند که توجه شما را دریافت می کنند. وقتی شما روی ایجاد یک رفتار جدید کار می کنید، در شروع به خاطر این رفتار به طور ثابت کودک را تشویق کنید، سپس به تدریج از آن بکاهید و آن را کنار بگذارید. وقتی رفتار آموخته شد، به طور تصادفی تشویق کنید. در هر حال هر دفعه که کودک کاری درست انجام می دهد، نمی توانید آنجا حاضر باشید. هر دفعه به طور ویژه و مثبت در خصوص رفتار او اظهار نظر می کنید و به کودک دیدگاه مثبتی نسبت به خودش میدهید. بنابراین مراقب موفقیت های او باشید.

به طور همزمان به کودک نشان دهید بدون قید و شرط عاشق او هستید، حتی وقتی که روی رفتار او کار نمی کنید. او را در آغوش بگیرید، به صحبت هایش گوش فرا دهید. تحسینش کنید. این رفتار شما به کودک تضمین می دهد نیازی ندارد تا عشق شما را به دست بیاورد”، چون آن را از قبل دارد.