الگوی افزایش وزن کودک شیرخوار

متوسط افزایش وزن نوزاد شیرخوار

افزایش وزن نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­کنند یکی از شاخص‌هایی است که نشان می­دهد آیا مادر مقدار شیر کافی تولید می­کند یا نه. مادران امروزی خیلی مراقب وزن خود هستند. درحالی‌که این درست نیست بگوییم مادر خوب کسی است که اضافه‌وزن داشته باشد؛ افزایش وزن نوزاد طبیعتاً پاداش مادری است که سختی­های دوران شیردهی را تحمل کرده است؛ و سخت‌تر زمانی است که اندازه سینه‌های مادر در زمان شیردهی معیاری ندارد که به آن مراجعه شود.

تغذیه نوزاد از شیر خشک یا شیر مادر باهم تفاوت زیادی دارد زیرا هرکدام تأثیرات مختلفی بر رشد نوزاد می­گذارند. اغلب نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می­کنند لاغرتر هستند که این نشان‌دهنده‌ی سلامت آنهاست. در ذیل یک راهنمای کلی برای رشد و افزایش وزن نوزادان شیرخوار در اولین سال شیردهی آورده شده است:

روند افزایش وزن نوزادان شیرخوار (الگوی رشد)

• افزایش وزن ۱۱۱-۲۰۰ گرم در هفته (تا یک ماه اولیه)
• افزایش وزن به­طور متوسط ۱ تا ۱٫۲ کیلوگرم در ماه (برای شش ماه اولیه)
• افزایش وزن به­طور متوسط ۲ کیلوگرم در ماه (از شش‌ماهگی تا یک‌سالگی)
• قد نوزادان معمولاً ۲٫۵ سانتی­متر در ماه (طی شش ماه اولیه) رشد می­کند؛ و تقریبا نیم اینچ در ماه (از شش­ماهگی تا یک‌سالگی رشد می­کند.)

در سال ۱۹۹۲ دکتر کاترین دیوی از دانشگاه کالیفرنیا مطالعه‌ای به‌منظور مقایسه روند رشد نوزادان شیر مادرخوار و شیر خشک­خوار در دیویس (محل تحقیقاتی برای تغذیه نوزادان و رشد آن­ها) انجام داد. نتیجه این‌چنین بود:

• اساساً نوزادان شیر مادرخوار و شیر خشک­خوار در ماه‌های اولیه، رشد کاملاً مشابهی را دارند.
• در ۴ تا ۶ ماهگی، نوزادان شیر خشک­خوار افزایش وزن سریع‌تری نسبت به نوزادان شیر مادرخوار داشتند؛ اما هر دو گروه رشد یکسانی را در قد و سر داشتند.
• بعد از شش ماه اولیه، کودکان شیر مادرخوار لاغرتر می­شوند. در روند مقایسه بین این دو گروه، معلوم شد وزن نوزادان شیرخوار در ۱۲ ماه اولیه ۱ پوند کمتر از نوزادان شیر خشک­خوار بوده است.

به نظر می‌رسد دلیل این اضافه‌وزن در کودکان شیر خشک­خوار وجود آب اضافی و ترکیبات مختلف چربی است. محققان در این مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که باید معیار رشد استانداردی وجود داشته باشد که وزن و الگوهای رشد را با آن تطبیق دهیم و درنتیجه فرزندان طبیعی‌تر و سالم‌تری داشته باشیم.

تغییرات در الگوهای طبیعی وزن نوزادان

افزایش وزن، بیشتر از رژیم غذایی تعیین می­شود. به همین دلیل است که تغییرات گسترده­ای در الگوهای طبیعی افزایش وزن نوزاد وجود دارد. برای مثال بدن نوزادان به دلایل ارثی دارای متابولیسم­های متفاوتی هستند و این باعث می‌شود که بدن آن‌ها در مقدار سوزاندن کالری متفاوت عمل کند.

• نوزادان بلند قد و لاغر (ما آن‌ها را نوزادان موزی می­نامیم) hypermetabolizer (کارکرد متابولیسم بالا) هستند و به همین دلیل آن‌ها کالری‌ها را سریع‌تر از نوزادان سیبی و نوزادان گلابی می­سوزانند. اکثر بچه‌های موزی در قد سریع‌تر رشد می­کنند تا وزن. درنتیجه آن‌ها بالای حد وسط در نمودار قد و پایین حد وسط در نمودار وزن قرار می­گیرند.
• سیب‌ها و گلابی‌ها الگوی کاملاً برعکسی را روی نمودار نشان می‌دهند. معمولاً افزایش در وزن را سریع‌تر از قد نشان می­دهند که تمام این الگوها طبیعی هستند.

خلق‌وخوی نوزاد بر افزایش وزنش تأثیرگذار است

• نوزادان تنبل و کم‌تحرک تمایل به سوزاندن کالری کمتری دارند و درنتیجه وزن بیشتری هم به دست می­آورند.
• نوزادان فعال با شخصیت‌های لجباز و بازیگوش کالری بیشتری می­سوزانند و در نتیجه لاغرتر هستند.

وزن نوزادان شیر مادرخوار تحت تأثیر تناوب در شیردهی است

• نوزادانی که به تغذیه از شیر مادر اشتیاق دارند و مادرشان هم هیچ‌گونه محدودیتی برای تغذیه­ی فرزندشان ندارند معمولاً سریع­تر رشد می­کنند.
• نوزادانی که شب در کنار مادر خود می­خوابند و از پرستاری لاکچری و بدون محدودیت لذت می­برند سریع‌تر رشد می­کنند.
• نوزادان حاصل baby training (برنامه‌های دقیق فرزند پروری هستند که نوزادان به‌طور منظم و روی یک برنامه مشخص و محدود تغذیه می­شوند و شب مجبور به خواب می­شوند) اغلب رشدی با تأخیر دارند. شیری که نوزادان طبق یک برنامه محدود می­خورند به دلیل افتادن فاصله بین تغذیه آن­ها، از چربی و کالری کمتری بهره­مند می­شوند.

مطالعات مختلف نشان داده است که دریافت کالری توسط نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می­کنند نسبت به نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند کمتر است. این بدان معنا نیست که مادر شیر کافی را تولید نمی­کند. بلکه نشان‌دهنده توانایی شگفت­انگیز نوزادان شیر مادرخوار برای تنظیم میزان مصرف کالری خود با توجه به نیازهای فردی خود است. این توانایی برای تعیین میزان نیازهای خود به غذا احتمالاً یکی از دلایل کمتر چاق شدن نوزادان شیرخوار در دوران کودکی است.