اصلاح سوء رفتار کودکان با استفاده از روش وقفه

اصلاح سوء رفتار کودکان با استفاده از روش وقفه

جودی بیست و دو سال داشت اما مسن تر به نظر می رسید. او چهار بچه داشت که مسن ترین آنها شش ساله بود. او پنج ماهه باردار بود و فرصت سر خاراندن نداشت. آثار خستگی در صدای جودی هویدا بود. پسر چهارساله او، راندی داشت مادرش را دیوانه می کرد و او نمی توانست جلوی خواسته ها و قشقرقهای او را بگیرد. او با اشک نامیدی به من گفت که چه طور بیشتر اوقات خود را با داد کشیدن سر بچه ها می گذراند، اما پسرش هیج کاری انجام نمی دهد. او صرفا در خانه به این طرف و آن طرف می رود و همه چیز را خراب می کند. به این دلیل، جودی فرصتی ندارد که به بچههای دیگر رسیدگی کنید. جودی گفت که مجبور است قبل از این که نوزادش به دنیا بیاید کاری بکند. او بعد از :یادگیری این روش فهمید که ابزار مؤثری در اختیار دارد.

«وقفه» روشی مفید و مؤثر در تربیت محسوب میشود و جایگزین داد و بیداد، فحش دادن، تهدید کردن و کتک زدن است. این روش شما را از عصبانی شدن باز می دارد. استفاده از روش وقفه به این معناست که کودک خود را به مدت چند دقیقه در یک محیط خسته و کسلی کننده قرار دهید. در این روش، کودک به طور موقتی از تفریح و سرگرمی و از هر فعالیت لذت آوری محروم می شود و این، برای او نوعی تنبیه به شمار میآید

جودی به خانه رفت و همه چیز را آماده کرد. راندی روز بعد را مثل همیشه شروع کرد او از رفتن به سر میز صبحانه امتناع نمود. جودی او را از انجام بعضی فعالیتها، محروم کرد و او رادر وقفه، گذاشت. راندی، ساکت نشد. او فریاد کشید. جیغ زد و گریه کرد و هر کاری که یک کودک چهار ساله می توانست انجام بدهد، انجام داد. او به مدت یک ساعت و نیم در اوقفه، ماند. چودی تسلیم نشد. آرامش خود را حفظ کرد و در رفتارش، ثبات نشان داد. سرانجام، راندی به مدت ۵ دقیقه آرام گرفت. از آن حالت بیرون آمد و صبحانه خود را خورد.

ساعت، ده صبح بود. جدال بعدی جودی درست بعدازظهر شروع شد. وقتی از راندی خواستند تا صدای تلویزیون را پایین بیاورد، چنین نکرد. جودی او را در اوقفه گذاشت. مقاومت او این دفعه ضعیف تر شده و ارادهاش مثل گذشته قوی نبود و داد و بیدادش هم .کمتر شده بود. او صرفاً بیست دقیقه در «وقفه» ماند جودی در هفته اول چندین بار از روش وقفه، استفاده کرد. هر بار استفاده از آن برای جودی راحتتر می شد. جودی به این روش اعتماد کرده بود و آن هم به نوبه خود به جودی اعتماد به نفس داده بود. پسر او کمتر حالت تدافعی به خود میگرفت. ظرف مدت دو هفته، پسر او به یک بچه حرف گوش کن تبدیل شد. جودی هم توانست بدون جیغ و داد کشیدن بر سر بچه، او را تربیت کند.

لورا کودک سه ساله از رفتن به رختخواب امتناع می نمود. وقتی دونا از او میخواست تا به رختخواب برود او به جیغ و داد می پرداخت. پیژامه او هر شب روی زمین می افتاد و متعاقب آن، نق زدن او شروع می شد: من، آب میخوام. برام یه داستان بخون. بالش من مشکل داره. دونا بر این باور بود که جنگ و جدال رفتن به رختخواب، به خاطر عدم ترس او از مادر است، به همین خاطر می خواست قدرت و کنترل خود را بر بچه اش اعمال کند. دنا برای واداشتن لورا به رفتن به رختخواب از روش وقفه استفاده کرد. اگر لورا میخواست شرع جروبحث و گریه و زاری کند، روش وقفه در موردش اجرا می شد. اگر لورا بنا به هر دلیلی از رفتن به رختخواب امتناع می کرد از این روش استفاده میشد. دونا در این کار، بسیار مصمم بود. وقتی لورا با مادرش جروبحث میکرد دونا او را در وقفه، می گذاشت. بعد، هر پنج دقیقه به او می گفت که ایا حاضر است به رختخواب برود یا نه.

بعد از پانزده یا بیست دقیقه تنها بودن، لورا حاضر شد که به رختخواب برود. ظرف دو هفته، دونا، یادداشتی برایم نوشت: من در مورد دو روشی که لورا را تربیت می کردم که یکی قبل از استفاده از روش وقفه، بود و دیگری روش بعد از آن، به تفکر و تعمق پرداختم. تفاوت بین این دو روش، بسیار جالب است. حال، فرستادن فرزندم به رختخواب برایم کار آسانی است. حالا دیگر او از رفتن به رختخواب نه عصبانی می شود و نه با منجر و بحث می کند، حتی وقتی کودکان بزرگتر من، دیرتر از او به رختخواب می روند، لورا عصبانی و آشفته نمی شود. چرا این روش، این قدر خوب عمل می کند؟ به این دلیل که برای پشتیبانی از آنچه که گفته اید ابزاری را در اختیارتان قرار میدهد. «وقفه» روش آموزشی و تنبیه ملایمی است که می توان آن را به راحتی و به سرعت اجرا کرد. وقفه به این دلیل مؤثر است که کودکان آن را دوست ندارند و برای اجتناب از آن، تلاش می کنند. در اینجا به بررسی اجمالی این روش می پردازیم.

اولین گام در این زمینه، انتخاب محلی مناسب است. گام بعدی این است که سوء رفتاری را انتخاب کنید که قرار است برداشته شود. گام آخر این که باید روش وقفه و نیز رفتاری را که قرار است متوقف شود برای کودک خود توضیح دهید. به او بگویید که این رفتار می تواند به «وقفه» منجر شود. برای اجرای این روش به یک تایمر نیاز دارید که می تواند زنگ ساعت و یا یک زنگ باشد. تایمر اجاق گاز برای این منظور بسیار خوب است. چون کودک شما می تواند صدای آن را از هر طرف به خوبی بشنود. استفاده از دو تایمر می تواند بسیار کمک کننده باشد، یکی برای کودک و یکی برای شما. به او بگویید که تایمر شما یک ساعت رسمی است! به هر یک از این مراحل در این فصلی، به خوبی اشاره خواهد شد.

برای کارآمدی بهتر این روش، لازم است از جوانب دیگر آن آگاه باشید. روش وقفه برای کودکان بین دو تا دوازده ساله، کارآیی بیشتری دارد. با احتیاط بیشتر، میتوانید از آن در مورد کودکان کمتر از دو سال نیز استفاده کنید. از این روش می توانید در مورد کودکان چهارده ساله استفاده کنید اما ممکن است خیلی موثر نباشد. برای تنبیه نوجوانانف بهتر است از اعمال محدودیت (فصل ۱۷) و یا پیامد واقعی (فصل ۸) استفاده کنید.

روش وقفه را با اراده و از روی برنامه استفاده کنید نه به صورت تکانشی یا ناگهانی. کودک باید از قبل بداند که کودکی باید بتواند از زمان دریافت وقفه از قبل مطلع باشد. شما چه موقع از این روش استفاده خواهید کرد. اگر از این جواد زیاد استفاده می کنید نباید کودک را به خاطر خراب کردن اتاق به نماید. برای این منظور ارتشبیه مناسبی نظیر تمیز کردن اتاق نمیمان و بر اتاقهای خانه استفاده کنید نه از روش وقفه، کودک باید از قبل بداند که شما چه وقت و به جه شکلی از این روش استفاده خواهید کرد.

هرگز از روش وقفه برای متعجب ساختن کودک استفاده نکنید و از آن به طور مستمر استفاده نمایید. اگر یک بار به کودک خود گفته اید که برای مورد خاصی از این روش استفاده خواهید کرد از آن استفاده نمایید و هرگز استثنایی برای آن قایل نشوید، هرگز برای عدم استفاده از این روشی، عذر و بهانه نیاورید. حتی اگر یک بار هم در این مورد، سهل انگاری به خرج بدهید، مشکل را بدتر خواهید کرد و در آینده مشکلات بیشتری برای خود به وجود خواهید آورد.

موقع استفاده از روش وقفه ، خونسرد و آرام باشید. اگر کاری کنید که کودکتان، حرص شما را در بیاورد این روش، مؤثر نخواهد بود. اگر عصبانی شوید، روش وقفه، کارآمدی خود را از دست خواهد داد. اگر موقع استفاده از این روش، داد و بیداد کنید و سر کودک خود داد بکشید، اثر این روش را کم خواهید کرد. اگر می بینید که بسیار عصبانی هستید، مقداری قدم بزنید و آرام بگیرید. سپس دوباره به موقعیت اصلی برگردید. پدری را سراغ دارم که خودش را در وقفه میگذارد تا آرام بگیرد و از عصبانیت خارج شود. برای این منظور او یا قدم میزند و یا برای مدت کوتاهی دراز میکشد. او به خوبی میداند که تعامل با کودک موقع خشم و عصبانیت همیشه نتایج بدی در بردارد.

اجرای قسمت اول روش وقفه، ممکن است دشوار باشد. بعضی از کودکان در برخی مواقع، بیش از یک ساعت در وقفه می مانند. در اوایل کارم در خانه ای برای پسر بچه ها کار می کردم. روزی پسر بچه ای به مدت دو ساعت در وقفه ماند. او بدرفتاری کرده بود و مجبور بود به مدت ده دقیقه ساکت باشد. او قبل از این که مجبور شود به مدت ده دقیقه سکوت اختیار کند شروع به داد و بیداد و جیغ کشیدن نمود. دوست نداشتیم کودک را در این وضعیت ببینیم اما ناچار بودیم به او بیاموزیم که با قشقرق به پا کردن نمی تواند کاری از پیش ببرد و مجبور است از مقررات پیروی کند.

بعضی از کودکان در همان ابتدا، شما را خسته می کنند. آماده باشید؛ به خصوص اگر کودک شما در شرف چهار، هشت و یا ده ساله شدن است. لطفاً توجه داشته باشید که بعد از أجرای چند بخش از روش وقفه، اجرای آن برای همه راحتتر میشود. روزی از راه می رسد که کودک شما به خاطر اجرای این روش، از دست شما عصبانی نخواهد شد و زمانی فرا خواهد رسید که شما نیز برای تنبیه کودک، دیگر نیازی به این روش نخواهید داشت. استفاده از روش وقفه باید بخشی از برنامه کلی شما برای بهبود رفتار کودک باشد اما استفاده آن باید صرفاً بخش کوچکی از برنامه تربیتی را تشکیل دهد.

بخش عظیمی از این برنامه باید بر جوانب مثبت رفتار کودک، تأکید داشته باشد. بیش از ۹۰ درصد از تمرکز خود را صرف رفتار مثبت کودک نمایید. رفتار خوب کودک را به موقع مورد توجه قرار دهید. اگر رفتار مثبت کودک را فرض مسلم بدانید بهبود رفتاری کودک حاصل نخواهد شد. چنانچه از روش وقفه برای اصلاح رفتار کودک استفاده می نمایید و فراموش می کنید که رفتار خوب او را مورد تقویت قرار دهید در این صورت استفاده از این روش به خودی خود مؤثر واقع نخواهد شد و اثر پایداری هم از خود به جا نخواهد گذاشت بلکه وقفه، فرم دیگری از تنبیهی خواهد بود که کودک شما یاد خواهد گرفت تا آن را تحمل کند.

شیوه انتخاب محل مناسب برای اجرای روش وقفه

محل وقفه، کودک باید کسل کننده باشد. بسیاری از اتاق خواب ها مثل مراکز تفریح هستند. برای این منظور از حمام، محل رختشویی یا اتاق های دیگر استفاده کنید. از اتاقی استفاده کنید که نور کافی داشته باشد. هر اتاقی را که انتخاب می کنید باید کسلی کننده باشد. ممکن است بخواهید یک صندلی در اتاق بگذارید. تمامی وسایل سرگرم کننده را از دم دست بردارید. تمامی اشیای خطرناک و شکستنی نیز همین طور، هیچ چیز با ارزشی را لازم است این احتیاط را به مدت سه هفته یا در آن اتاق نگذارید. برای بسیاری از کودکان ابت مربوط به وقفه را یاد گرفتند ممکن است کمتر به عمل بیاورید. وقتی کودکان نان مقرر به تدریج به شما اعتماد کنند.

بسیاری از والدین در مورد گذاشتن کودکان خود در یک اتاق جداگانه که در آن بسته باشد واهمه دارند. این موضوع، بیشتر برای پدر یا مادر کودک، جای نگرانی است تا خود او. اگر در مورد بسته بودن در اتاق نگران هستید می توانید آن را به حالت نیمه بسته نگه دارید. تنها خطری که این روش دارد این است که بچه، ممکن است از جای خود بلند شود و دزدانه به شما نگاه کند و یا به حرفهای بچه های دیگری که مشغول تفریح و سرگرمی هستند گوش کند و برای جلب توجه شما، سروصدا راه بیندازد و غیره. اگر کودک تمایل به سازگاری با روش وقفه، توأم با نیمه بسته نگه داشتن در داشته باشد، مشکل شما، حل را نیمه بسته نگه دارد و اگر بخواهد که ادا در بیاورد دوباره در به روی او بسته خواهد شد. بعضی از والدین در راه ورود به حمام، مانعی را به کار می برند و ورود به آن، زمانی ممکن است که کودک بدون دست انداختن پدر یا مادر، دوره وقفه خود را طی کرده باشد.

روش وقفه به عنوان یک تنبیه، ارزش برنامه ریزی و آمادگی خاص خود را دارد. محل وقفه کودک باید کاملا ایمن باشد. سعی کنید محل وقفه کودک، تا حد ممکن سالم و این باشد. هر چیزی را که ممکن است به کودک آسیب برساند از دسترس او دور نگه دارید. باید کودک بر این باور باشد که شما در مورد ایمن بودن اتاق وقفه او کاملا مطمئن هستید. هر نوع شک و تردیدی را در این مورد برطرف سازید وگرنه کودک، ممکن است با گفتن این که «من می ترسم»، از شک شما بر ضدتان استفاده کند. به کودک بگویید که هیچ چیز آسیب زایی در حمام وجود ندارد. ممکن است بازدید شما از محل وقفه کودک، برایتان مفید باشد. همه جا را خوب بررسی کنید. تصور کنید که کودک خشمگینی هستید، ببینید برای این که پدر یا مادر تان دوباره شما را به «وقفه» نیندازند چه کاری باید کنید یا چه چیزی باید بگویید.

ممکن است مجبور باشید خود را از فشار دوستان و اقوام به دور نگهدارید. بزرگسالانی که در مورد وقفه بی اطلاع هستند ممکن است آن را ظالمانه بدانند. جای بسی تعجب است که بسیاری از والدین که روش وقفه را کاری ظالمانه و نادرست میپندارند کتک زدن را اشتباه نمیدانند؛ سعی کنید تحت تأثیر این موضوع قرار نگیرید. به هیچ وجه کودکی را سراغ ندارم که از طریق قرار گرفتن در وقفه و تنها ماندن به مدت ده دقیقه از آسیب روانی رنج برده باشد. بسیاری از والدین برای اجرای وقفه از حمام استفاده می کنند. برای این کار، بهتر | است از حمام اضافی استفاده شود. حمام برای سرگرمی کودک، پتانسیل زیادی دارد. اگر برای این منظور از حمام استفاده می کنید به خاطر داشته باشید که ایمن بودن آن در درجه : نخست اهمیت قرار دارد. کلیه داروها و اشیای خطرناک نظیر ریش تراشی و وسایل برقی را از دسترسی کودک دور کنید. فراموش نکنید که کاغذ توالت نیز باید از دم دست کودک برداشته شود.

استون از حمام برای اجرای روش وقفه برای تنبیه کودک پنج ساله خود، لین استفاده کرد. به نظر خودش، او هر کاری را برای ایمن و کسل کردن حمام برای تنبیه کودک خود انجام داده بود اما دخترش لین توانسته بود از طریق بازی با اب در کاسه دستشویی خودش را سرگرم کند! استفاده از روش وقفه برای تنبیه کودک نیاز به کمی خلاقیت دارد. بهتر بود استون در کاسه توالت را به خوبی می بست با این حال، استون، روش وقفه را کنار نگذاشت و حرفی را که بسیاری از والدین در مورد این روش میزنند، نزد. او سخت در مورد مشکل کار کردو خود را متعہد نمودتا این روش را کارامد سازد.

در مورد استفاده از حمام برای اجرای وقفه، احتیاطی لازم است. هرگز از حمام به عنوان محل اجرای وقفه به عنوان تنبیه برای کودکی که در حال یاد گرفتن آداب دستشویی است استفاده نکنید، در غیر این صورت، این کار برای او گیج کننده خواهد بود. همچنین در صورتی که کودک دیگر شما در حال یادگیری آداب دستشویی است از حمام برای وقفه استفاده نکنید، چون قرار نیست کودک نوپای شما حمام و دستشویی را جزو مکان های بد به حساب آورد. برای این منظور می توانید از اتاق های دیگر استفاده نمایید و از حمام به | عنوان آخرین راه حل استفاده کنید.

هرگز در گوشه حمام یا در راهرو از صندلی استفاده نکنید. چون کودک یاد خواهد گرفت با بازی کردن با صندلی، ادا درآوردن، آواز خواندن و سروصدا راه انداختن و لگد زدن به پایه صندلی، شما را عصبانی کند. این روش، بهتر است در حضور افراد دیگر خانواده به صورت نگیرد و اتاق جداگانه برای اجرای آن، بهتر است. کیم وقتی دید که دخترش روی کاناپه نمی نشیند از آن به عنوان تنبیهی برای کودک خود استفاده کرد، به این ترتیب که در کاناپه، کنار دخترش نشست و کاری کرد که او از کنارشی بلند نشود اما این نوع تنبیه باعث شد که دخترش بر او چیره شود.

مقدار زمان لازم برای وقفه

این که کودک چه مدت باید در وقفه باشد به سه عامل بستگی دارد. اولین عامل، سن کودک است. برای کودکان بین دو و سه ساله، یک یا دو دقیقه کافی است. برای کودکان پنج دقیقه استفاده کنید.

در مورد استفاده از این روش، ثابت قدم باشید، حتی اگر کودک کم سن و سال شما مفهوم زمان را نداند، برای این منظور از تایمر استفاده کنید، یک تایمر تخم مرغ شکلی برای این کار مناسب خواهد بود. چون گودگا شما می تواند ریزش شن ها در این نوع تایمر را مشاهده کند و این کار به مشغول بودن او کمک میکند. وقفه های اولانی مدت لزوماً بهتر از وقفه های گوتاه مدت نیستند، مدت زمان وقفه نمی تواند سوه، رفتار کودک را به خودی خود تغییر دهد اما استفاده مستمر از این روش می تواند کارساز باشد.

دومین عامل، شدت سوه رفتار کودگ است، سعى گنېد اغلبې سوه رفتارها را په طور مساوی مدیریت نمایید. برای مشکلات رفتاری از قبیل جرو بحث زیاد، نافرمانی، استفاده از زبان بد یا حالات زشت می توان به مدت پنج دقیقه از روشی وقفه برای تنبیه گودک استفاده کرد، اگر احساسی می کنید که دعوای گودگی، بسیار جدی است شاید ده دقیقه وقفه مناسب باشد. خیلی سخت نگیرید، برای بسیاری از سوه رفتارهای کودک از وقفه پنج دقیقهای استفاده کنید و برای یکی دو تا از سوم رفتارهای شدید از وقفاه های هشت یاده .دقیقه ای استفاده کنید.

عامل سوم این است که کودک چه قدر با شما همکاری می کند. همکاری نکردن می تواند به زمان وقفه او اضافه کند. انتظار شما از این روش آن است که تا حد ممکن به : طور راحت و آسان پیش برود. اگر معیار شما یک وقفه پنج دقیقه ای است در این صورت باید زمانی آن را اجرا کنید که کودک به میل خود، آن را بپذیرد و آرام بگیرد. اگر کودک در حین اجرای روش وقفه، شما را به چالش بکشد زمان آن را دو برابر کنید. مراقب باشید که این کار را صرفا یک بار انجام دهید، در مورد کودکی که از پذیرش این روشی امتناع میکند در فصل بعدی توضیح خواهیم داد.

داد و بیداد و جیغ زدن های کودک خود را در موقع «وقفه» ، نادیده بگیرید. تایمر را تا زمانی که کودک آرام نگرفته است روشن نکنید. به او بگویید که برای ساکت شدن پنج یا ده دقیقه در اختیار دارد و هر وقت آرام گرفت تایمر را به کار خواهید انداخت. من به بچه ها میگویم که وقتی آماده شدند می توانند با در زدن، آمادگی خود را برای به کار انداختن تایمر اعلام کنند. به داد و بیداد کردن جیغ زدن ها و فریاد کردن ها اهمیتی ندهید. خیلی از کودکان با این طریق از اجرای این روش، جلوگیری می کنند.

کودکان، زمانی که ناراحت باشند گریه می کنند. اگر کودک کمی گریه می کند آن را نادیده بگیرید و بگذارید که تایمر به کار افتد. هر گونه آواز خواندن، سروصدا راه انداختن یا چیزهایی از این قبیل را هنگامی که کودک در وقفه، به سر میبرد، نادیده بگیرید. اگر می بینید که میتوانید صدای کودک خود را از سراسر خانه بشنوید در این صورت تایمر را روشن نکنید. این کار کودک را یک طغیان تلقی کنید. در این مواقع، قاعده این است که به محض ایجاد سروصدا و غیره، تایمر را به کار اندازید. اما اگر سعی میکند تا شما را عصبانی کند، تایمر را روشن نکنید. صبر کنید تا کاملاً آرام بگیرد. به او بگویید که هر وقت آماده شد به شما خبر دهد تا تایمر را روشن کنید.