روشنایی محیط و تاثیر آن بر محیط کار

روشنایی محیط و تاثیر آن بر محیط کار

از مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر راندمان کار افراد کار افراد بدون شک نور می باشد. نور باعث تحریک و یا ایجاد رخوت و خو می شود.
عامل نور در محیط موضوعی است که اثرات آن بر افراد غیر قابل انکار است. نور محیط میتواند اثر مثبت بر فعالیت فرد بگذارد و چنانچه انتخاب نور در محیط بجا نباشد می تواند اثری معکوس بر افراد بگذارد. مثلا انتخاب نور و رنگ های تیره در محیط کار می تواند به صورت محسوسی از راندمان فعالیت فرد بکاهد.
تاثیر نور بر محیط هایی که کارگران نیز در آن فعالیت دارند بسیار حائز اهمیت است، این تاثیرات می تواند بر کاهش خستگی اعصاب، بالا رفتن راندمان کاری، دقت عمل، میل و رغبت و کار کردن، کمتر خسته شدن چشم، کاهش میزان حوداث اتفاقی و … است.
نور در محیط کار باعث کم شدن حوادث غیر مترقبه می شود. این نور می تواند به صورت طبیعی باشد و یا مصنوعی، مستقیم باشد یا غیر مستقیم. این نور باید دارای روشنایی کافی باشد، خیره کننده نباشد و به صورت یکسان پخش شده باشد.
از مشکلاتی که ناشی از ازدیاد نور اتفاق می افتد می توان به موارد زیر اشاره کرد :
خیره گی : چنانچه در محیط کار نور بیش از حد باشد و یا اینکه نوع ورود پرتوهای نور به محیط کار درست نباشد می تواند نور باعث آزار فرد و یا انعکاس آن از سطوح صاف باعث می شود که تمرکز افراد از بین برود. احساسی که از معضل خیره گی به فرد دست می دهد ناراحتی، درد در چشمان که ناشی از نور مستقیم است.

ترس از نور و ریزش اشک است. مثلا چنانچه در محیط کارگاهی نور مستقیم باشد ایجاد خیرگی باعث ایجاد مشکل و بروز حادثه می کند. پس بهتر است منابع نوری با فواصل مشخصی از هم قرار گیرند تا نور پخش شود.
کمبود نور : کمبود نور باعث کاهش دقت در افراد شاغل در محل کار می شود. این موضوع خصوصا در محل تمامی که نیاز به دقت بالا در کار یا ریزه کاری دارند بسیار حائز اهمیت است. کمبود نور باعث ایجاد و خستگی چشم، کم شدن دقت کار، سرگیجگی، بی میلی به کار، نیستاگموس حرفه ای در فرد می شود ( نیستاگموس یعنی ایجاد حرکات غیر ارادی و طبیعی در چشم )

روشنایی طبیعی :

نور خورشید ارزان ترین و سالم ترین نوع نور می باشد که امکان دسترسی به آن در همه جا می باشد. نور خورید به دیلی اینکه نوری با پرتو پراکنده است و به صورت متمرکز تابش ندارد بخاطر همین کمترین میزان خستگی چشم را در افراد دارد. به طور مثال چنانچه محیطی که کار میکند مساحت زیادی دارد و یا اینکه امکان رساندن ور از طریق باز شد های محیطی امکان پذیر نباشد می بایست از طریق سقف امکان رساندن نور ایجاد کرد.
در مکان هایی که امکان حضور نور خورشید کم است می بایست سطوح به رنگ روشن در آیند تا نور بهتر منعکس شوند.
چنانچه در محیط کار از نور مصنوعی مجبور شدید استفاده کنید بهتر است رنگ و میزان نور نزدیک به نور طبیعی خورشید شود.
بهتر است رنگ سقف ها و بلای دیوارها به رنگ روشن درآیند که هم حس بلندی و تحرک را دهند و قسمت پایین دیوارها به رنگ تیره و نشان از آرامش را دهند. برای توضیح بیشتر میزان نور برای محیط های مختلف در جدول زیر آمده است.
کارهای بزرگ 80-100 لوکس
کار های ظریف 150-250 لوکس
کارهای بسیار ظریف 500-1000 لوکس
لوکس واحد اندازه گیری نور است و بوسیله لوکس متر اندازه گیری می شود.

برگرفته از کتاب معماری نور ، نوشته امیر نادری