از من بپرس فرهنگی

حاشیه هایی که برای گلزار به وجود آمد

هنرمند می تواند ستاره باشد و یا نباشد، هنرمند ها کسانی هستند که به هر علتی در یک جامعه شناخته شده ‌اند و این معروف بودن هیچ ربطی با محبوبیت و وجاهت آن ها ندارد.

در چند روز اخیر محمدرضا گلزار در صفحه اینستاگرام خود یک عکسی را انتشار داد که کتابی در دست دارد و در کپشن تصویر سوال کرده بود: « چه مقدار کتاب می ‌خونین؟»

این تصویر حواشی بسیاری را به دنبال داشت و خیلی از افراد هم در زیر همان پست و در مطالبی دیگر نوشتند : «این فضایی که در آن عکس انداخته شده کتاب فروشی نیست، بلکه لوازم التحریری است، کتابی هم که دستت گرفته ای کتاب نیست بلکه دفتر نقاشیه و … »

واقعیت این می باشد که کتابی که گلزار در دست خود گرفته است Felzmann Swarm کتابی است از یک هنرپیشه سوییسی الاصل مقیم ایالات متحده به اسم “لوکاس فلزمان” که تصاویری از پرواز دسته جمعی بزرگ و متراکم پرندگان در آن منتشر شده است.

هر چند کتاب عکسی مانند این کتاب هم باز کتاب است و در بحث کتاب خواندن قرار دارد ولی خیلی از افراد این انتقاد را کرده اند که این کتاب، بیشتر دیدنی است تا خواندنی و در واقع مفهوم کپشن عکس گلزار را در بر نمی ‌گیرد و به صورت های گوناگون به وی این انتقادات تند را وارد نمودند.

گذشته از تمام حواشی این عکس باید به این موضوع اشاره نمود که حرکت کلی گلزار امری خیر است (ترویج فرهنگ کتاب‌ خوانی) اما با مسائل به وجود آمده به نقیض خود تبدیل شده و آن اثر لازم که مد نظر وی بوده را نداشته که هیچ، به بهانه های دیگر برای تخریب چهره او در بین سلبریتی‌ های داخلی پرداختند.

بیشتر این موضوعات به این علت است که بیننده جایگاه یک هنرمند را با نخبگان، مشاهیر و … به صورت یکسان فرض می ‌کند و هنگامی که اشتباهی در رفتار و صحبت های آن ها مشاهده می کند دچار نوعی تناقض می شود و خود را فریب خورده و تحقیر شده احساس می‌ کند. به همین خاطر بهتر است که در واقع تعریف سلبریتی را روشن کنیم:

سلبریتی تنها یک سلبریتی است و نباید وی را با ستاره‌ ها یا مشاهیر و افراد دیگر اشتباه گرفت. ستاره یا سوپر استار اصولاً به فردی گفته می شود که در یک رشته شناخته شده است و قدرت و مهارت بالای وی در آن رشته موجب شده شناخخته شده، مشهور و محبوب مردمی باشد، مثل ورزشکاران یا هنرمندانی که در رشته تخصصی خود به علت توانایی و قابلیت های بالایی که دارند تبدیل به یک ستاره شده‌ اند.

ولی سلبریتی ماجرایش فرق می کند و به معروف بودن وی، برتر بودن در رشته فعالیتش ارتباطی ندارد. یعنی می تواند یک بازیگر رده متوسط باشد که به هر علت دیگری دیگر شناخته شده است.

هنرمند شدن یک فرآیند چند بعدی است که عوامل گوناگونی در آن نقش دارند، از صورت و فیزیک ظاهری شخص گرفته تا اظهار نظرهای فردی، جهت گیری‌ ها، کارها، رفتارها، شکستن تابلوها، عبور از خطوط قرمز و…

هنرمند قادر است ستاره شود و یا نشود، هنرمندان کسانی می باشند که به هر علتی در جامعه شناخته شده ‌اند و این شناخته شدن هیچ ربطی با محبوبیت و وجاهت آن ها نخواهد داشت، هرچند می ‌توانند محبوب هم شوند.

حتی پیش از به راه افتادن شبکه های اجتماعی، ما هم ستاره داشته ایم و هم سلبریتی، به عنوان مثال افذادی نظیر تختی یا فردین هم ستاره بودند و هم سلبریتی و تنها اسم آن ها کافی بود، تا نگاه‌ ها را به سمت خود جلب نماید، اما کشتی گیری مانند عبدالله موحد در رشته ورزشی کشتی به عنوان ستاره شناخته می شد ولی سلبریتی نه. هر چند شمار مدال ‌‌های طلا و افتخارات وی بیشتر از تختی است.

در اصل سلبریتی یک فردی است که خودش تبدیل به یک برند شده است و به همین خاطر حضور اسم وی در هر مکانی و به هر علتی توجه دیگران را به خود جلب می کند. به همین خاطر بحث مشاهیر را هم می توان به میان آورد. مشاهیر هم افرادی می باشند که نام شان به یک برند تبدیل شده است و تنها اسمش برای او بسنده می کند.

برای سلبریتی شدن توجه رسانه ‌ها، بهره مندی از موسسه های تبلیغاتی و تجاری، نزدیکی به افراد سیاستمدار و… نقش بسزایی دارند. ( به عنوان مثال دیدار امیر تتلو و آقای رئیسی در جریان فضای انتخاباتی ریاست جمهوری دوره گذشته)

سلبریتی می ‌تواند هنرمند، ورزشکار، سیاستمدار و یا حتی یک فرد عادی یک جامعه، یا یک شخص مورد نفرت سایرین باشد که به هر علتی معروف شده است و شمار بسیاری از افراد جامعه وی را به خوبی می شناسند و مسائل مربوط به وی را دنبال می کنند.

ممکن است کسی در رشته تخصصی خود ستاره شده باشد اما سلبریتی نباشد ولی در همان رشته شخصی و تخصصی خود سلبریتی محسوب می شود اما ستاره نیست. به عنوان مثال: کیم کارداشیان به عنوان یک سلبریتی شناخته شده است ولی ستاره بازیگری یا مدلینگ نیست، هر چند در حوزه مدلینگ فعالیت دارد و موفق هم هست، ولی در این رشته هیچ وقت موفق نشده است تا ستاره ای نظیر “جیزل بوندشن”، “آلساندرو امبروسیو” یا “آدریانا لیما” باشد، ولی کیم کارداشیان به علت های گوناگون (اغلب حاشیه ‌ها) شهرتش از آن ها بیشتر است.

یک مثال از کشور خودمان هم می زنیم و آن هم این است که محمدرضا گلزار یک سلبریتی می باشد ولی وی را به عنوان یک ستاره بازیگری نمی توان قلمداد کرد. وی در هر مکانی حضور داشته باشد جنجالی و پر سرو صدا خواهد بود، زیرا خصلت سلبریتی بودن همین است، مهم ترین وجه یک سلبریتی به طور مشخص نام او است که برند شده است.

مردم در سراسر جهان، حضور سلبریتی ‌ها در مراسم ‌ها و مجالس مختلف را از نظر مدل پوشیدن لباس، نحوه آرایش، مدل مو، جواهرات، استایل و رفتار و حتی ثروت و درآمدش می‌ بینند و به همین خاطر است که اغلب مدها، ترندها و سبک‌ های جدید را سلبریتی ‌ها مد می کنند، چون آن ‌ها به طور کامل زیر ذره بین هستند و دیده می ‌شوند.

از سوی دیگر به افراد شناخته شده و اثرگذار در فضای مجازی “اینفلوئنسر” گفته می شود. این یک تعریف کلی از اینفلوئنسر بود. رشد فضای مجازی در نحوه زندگی مردم و تصمیم ‌های آن ها اثر گذاشته است، کسانی هم که در شبکه های اجتماعی با منتشر نمودن تصاویر و کلیپ افرادی را به طرف خود جذب کرده‌ اند.

آن ‌ها امکان دارد از زندگی روزمره(نحوه زندگی)، تخصص، علاقه ‌مندی‌ ها و سرگرمی‌ های خود، دغدغه ‌های خود در حوزه های گوناگون مانند سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و … شروع به تولید محتوا به صورت عکس و کلیپ می ‌کنند و آن‌ ها را در صفحات کاربری شان به اشتراک می ‌گذارند.

به عنوان مثال دابسمش های محسن بروفر(گزارش فوتبال)، محسن ایزی، گردشگری منصور ضابطیان، کلیپ های طنز محمد امین کریم ‌پور، مقاله های در خصوص آرایش و زیبایی صدف بیوتی و …

در دنیای کنونی ستاره ‌ها، سلبریتی ‌ها و اینفلوئنسرها نقش بسزایی دارند و اثرگذاری این افراد را نمی توان انکار کرد، زیرا می توانند حتی به صورت دوره ای و موقت هم که شده نظر مردم را به مسائلی که می خواهند جلب نمایند اما این که تا چه حد اثرگذار خواهند بود را تنها گذر زمان تعیین می کند و نمی ‌توان به راحتی آن را جواب داد.

به همین علت یک عکس از محمدرضا گلزار به این صورت مورد نقد و بررسی قرار می ‌گیرد و در جامعه بازتاب نادرستی دارد ( هر چند هدف این سلبریتی ترویج یک امر مثبت بوده است)، چقدر خوب می شود که خود سلبریتی ‌ها هم به این نقش خود آگاهی داشته باشند و در منتشر نمودن مطالب و رفتار و حرف های شان توجه بیشتری به خرج دهند.