از من بپرس فرهنگی

ترجمه و آماده سازی گفته‌ها

کار ترجمه را من به عهده گرفتم و کاری بسیار دشوار بود زیرا کلمات و جملات فارسی از نظر سیلاب (هجی-مقطع) بایستی کاملاً منطبق با سیلاب کلمات و مقاطع زبان اصلی (فرانسه) باشد.

در غیر این صورت اگر تعداد سیلاب‌های ترجمه کمتر و کوتاهتر باشد روی پرده سینما لب‌های گوینده تکان می‌خورد اما صدایی شنیده نمی‌شود، و اگر تعداد سیلاب‌های ترجمه بلندتر و بیشتر باشد، صدای گوینده به گوش می‌رسد اما لب‌های گوینده تکان نمی‌خورد.

بنابراین ترجمه فیلم‌ها برای دوبلاژ کاری بود بسیار ظریف و حساس، آن هم با وسایل و ابزار کارهای ناقص و ابتدایی پنجاه و چند سال قبل به این ترتیب، با آنکه «دکتر کوشان» هم گاهی به من کمک می‌کرد اما کار ترجمه و آماده ساختن آن چند ماه به طول انجامید.

زیرا در ترجمه هر جمله مجبور بودم تعداد سیلاب‌های زیان اصلی و ترجمه را با انگشتانم به دقت بشمارم و کلمات و جملاتی انتخاب کنم که با هم تطبیق کنند. به یاد دارم که چون شب‌ها تا دیر وقت به کار ترجمه و سیلاب شماری مشغول بودم وقتی به خواب می‌رفتم خواب سیلاب شماری را می‌دید.

روش دوبلاژ در آن زمان چنین بود که ابتدا یک کپی از روی فیلم اصلی بر می‌داشتند بدون آنکه صدای آن را ضبط کنند، بعداً این کپی را به قطعات کوچکی که از یک دقیقه تجاوز نمی‌کرد، تقسیم کرده و می‌بریدند. سپس در اتاق دوبلاژ در حالی که گوینده فارسی در پشت میکروفونی ایستاده و چشم به پرده دوخته بود، آنقدر فیلم یک دقیقه‌ای را به تکرار نشان می‌دادند تا گوینده فارسی کاملاً با تکان‌های لب گوینده اصلی آشنا شود.

آن وقت گوینده مذکور ترجمه فارسی را پشت میکروفون می‌خواند که جداگانه ضبط شود در مرحله آخر، گفته‌های گوینده فارسی به وسیله دستگاه مخصوصی روی متن فیلم ضبط می‌شد به‌طوری که دقیقاً هر کلمه و جمله جانشین کلمه و جمله گوینده اصلی فیلم شود.

در حقیقت دوبلاژ فیلم، کاری بسیار دقیق و حساس و هنرمندانه بود و مهارت و صرف وقت زیاد طلب می‌کرد. به هر حال، مرحله ترجمه را هم به پایان رساندیم، اما متوجه شدیم که مشکل بزرگتری در پیش داریم.