بنا به نظرکارشناسان برنامه های اسپانسر محور در تلویزیون و افزایش تعداد تبلیغات تاثیر زیادی بر فرهنگ عمومی داشته و میتواند در جامعه اثر مخربی را ایجاد کند ولی در مقابل برخی هم معتقدند که تبلیغات باعث درآمد زایی میشود و افزایش کیفیت تولیدات تلویزیونی را نیز در بر دارد اما از آنجایی که برای سال ۹۸میزان بودجه صدا و سیما افزایش یافته است از مسئولان انتظار میرود که راه حلی برای کاهش برنامه های اسپانسر محور و تبلیغات پیدا کنند.
بودجه صدا و سیما در سال ۹۸ با افزایش حدود ۲۰۰ میلیارد تومانی نسبت به سال قبل به حدود یک هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان رسید بر این اساس شاید این انتظار که صدا و سیما نامههای اسپانسر محور به خصوص برنامههای کنکور که صدای خیلی ها را درآورده و حجم آگهیهای بازرگانی بخواهد چندان هم بی جا نباشد.
در گفتگو با تعدادی از منتقدان و برنامهسازان وضعیت تبلیغات تلویزیونی و تاثیر آن بر مخاطب را اینگونه بیان کردند:
رضا درستکار منتقد سینما و تلویزیون با بیان اینکه محتوای پیامهای بازرگانی بر اساس حقیقت زندگی جامعه ما نیستند می گوید:
این آگهی ها زندگی جامعه را از آن چیزی که هست فراتر نشان می دهند و با واقعیت جامعه متوسط یا متوسط رو به پایین هیچ قرابتی ندارند و بیشتر طبقه مرفه جامعه را مطرح می کند .
البته باید گفت که ذات تبلیغات بزرگنمایی است اما به هر حال تبلیغاتی دارای اثر پذیری بیشتری است که بتوانند رگ خواب تماشاگر را پیدا کند که ممکن است در محتوای این آگهی ها باشد .مچموعه این آگهی ها باعث فرهنگ سازی انتظار آفرینی و ذائقه سازی میشود و شاید تبلیغات بر روی اسراف و تقاضا برای مصرف زیاد هم دامن می زند.
رضا درستکار معتقد است که تولید صدا سیما به سمت چابکسازی برود و اگر تبلیغات تلویزیون با مدیریت صحیحی اداره نشود ممکن است روی جریان فرهنگ عمومی کشور اثر منفی بگذارد .باید برنامههای سازمان به روز شود و با وضعیت جامعه تطابق داشته باشد
حسین فردرو یکی از برنامه سازان قدیمی تلویزیون هم می گوید:
در همه جای دنیا برای هر ثانیه تبلیغ مبالغ گرانی پرداخت میشود و وقتی زمان آگهی بالا باشد به حد رپورتاژ آگهی میرسیم . متاسفانه این اتفاق چند معنا دارد ابتدا اینکه تعداد بیننده ها کم شده است ، قیمت آگهی پایین آمده که برای آگهی دهنده صرف میکند. همچنین پخش آگهی های هدف و جهتی برای تماشاگر ندارد برای صدا و سیما نیز اهمیتی ندارد که برای این کار برنامهریزی کند تا مخاطبان خود را از دست ندهد.
شاهین امین منتقد سینما و تلویزیون در این راستا بیان میکند: در حال حاضر تبلیغاتی که از تلویزیون پخش می شود برای شبکه های ملی مناسب نیستند ، این تبلیغات بیانگر این هستند که سیما به دلیل مشکلات مالی تعرفههای خود را پایین آورده است .
این منتقد با بیان اینکه آگهی برای هر رسانه لازم است و با این آگهی ها است که چرخه رسانه میچرخد تصریح میکند: ما نباید از کم شدن آگهی ها خوشحال شویم به دلیل اینکه دارای شرایط اقتصادی بدی هستیم باعث می شود رسانه ای مانند صدا و سیما در تولیدات و هزینه گرفتاری پیدا کند چون درآمد کاهش پیدا می کند و سبب می گردد تولیدات ضعیف تر از حال حاضر شوند.
امین می گوید: در هیچ شبکه ای از دنیا به اندازه صدا و سیمای ما نیروی حقوقبگیر ندارند و بیشتر نیروهای کارمند صدا و سیما که حقوق بگیر هستند نیروهای اداری اند و نه نیروی تولیدی .این در رسانه یک آفت محسوب می شود و وحشتناک است .
بودجه های صدا و سیما را بیشتر اینکه هزینه های تولیدی هزینه کنند صرف هزینه های جاری آن می شود البته در کنار این مسائل هزینه تولید هم در صدا و سیما که نسبت به خروجی آن بالاست که خودش سازمان باید دلیل آن را پیدا کند.
امیرحسین آذر تهیه کننده تلویزیون و بر این اعتقاد است که در این بازه و وضعیت اقتصادی این مسئله که آگهی بازرگانی نباشد و یا کمتر باشد اصلا خوب نیست.
او نیز تاکید میکند که بیشترین هزینه صدا و سیما صرف دستمزد نیروی انسانی اداری و حقوق می شود در حالیکه صدا و سیما چون یک سازمان فرهنگی و هنری است و هدف آن تولید برنامه و محتوا برای مخاطبان است این هزینه تولید محتوا بیشتر شود.
این برنامه ساز می گوید : نیروی انسانی به خصوص در قسمت اداری صدا و سیما را باید به آموزش کوتاه مدت تخصصی تر کنند.
محمود سلامیان برنامه ساز کودک و نوجوان معتقد است که بیشترین آسیب تبلیغات تلویزیون بر روی مخاطب کودک است که اثرات آن به مراتب میتواند بیشتر مخرب باشد .
همچنین باید شبکه ای که برای کودکان است و یا باکس برنامه کودک را دارد باید اسپانسر گرفتن را به صفر رساند و پخش پیام های بازرگانی در آن نباشد .
این تهیه کننده برنامه های کودک و نوجوان در ادامه با انتقاد از اسپانسر برنامه های تلویزیونی می گوید : زمانی که یک اسپانسر پول تبلیغ یک محصول را در یک برنامه تلویزیونی می دهد انگار کل برنامه را خریده و همه کار را انجام میدهد. در واقع اسپانسر برای تبلیغات محصول خود از تمام اجزای یک برنامه استفاده می کند و حتی به دلیل استفاده از کاراکتر عروسکی محبوب برنامه از کودک نیز سوء استفاده خواهد شد چون به مخاطب القا می کند که یک محصول خاص را بخرد و به شماره که در اختیار او قرار میدهد تماس بگیرد.
سلامیان راه حل این مسئله را در دست ریاست سازمان صدا و سیما می داند و معتقد است که صدا و سیما باید دارای یک برنامه ریزی مالی باشد زیرا یکی از مهمترین سازمانهای است که بودجه را میبرد او یکی از راهکارهای کاهش تبلیغات را کوچک شدن سازمان و مدیریت مالی می گویند.
جبار آذین منتقد سینما و تلویزیون در ارتباط با افزایش تبلیغات آقای تلویزیونی و برنامه های اسپانسر محور بر این عقیده است که با ورود پول و تجارت به صدا و سیما سبب شد تا فرهنگ و هنر در این رسانه به فراموشی برود.
ایشان با بیان اینکه به علت ضعف مالی و نبود حرفه ای ها اسپانسر های یکه تاز تلویزیون شدن ادامه میدهد :
نوع برنامه سازی ها و سیاست گذاری های کلی صدا و سیما و حضور اسپانسرها عامل شده که دیگر این رساله برای ادامه حیات و تامین منابع مالی خود به منابع ملی و دولتی بسنده نکند ، در واقع می توان گفت که پول و تجارت جایگزین ارزش ها باورها و فرهنگ شده اند و به همین خاطر تلویزیون امروز تبدیل به تلویزیون اسپانسری شده است.
پژوهشگر و کارشناس رسانه محمدرضا خوشرو در همین راستا با تاکید بر اینکه رسانهها نباید از صاحبان سرمایه متاثر شود می گوید: آنتن فروشی اصلاً زیبنده رسانه حاکمیتی جمهوری اسلامی نیست.
تاثیر پذیری رسانه ها از صاحبان سرمایه به طور کلی اتفاقی نا گوار است که از قدیم در دنیا مطرح بوده و همچنان نیز ادامه دارد و در رسانه حکومتی کشورمان نیز این اتفاق در حال رخ دادن است .
این پژوهشگر رسانه ادامه داد: آنتن تلویزیون فقط منحصر به افراد ثروتمند نیست این برنامه ها در سراسر کشور و در تمام روستاها پخش میشود .
در این شرایط برخی برنامه مباحث آموزشی را ناقص مطرح می کند و دانش آموزان را به کتابهای آموزشی حامی برنامه ارجاع می دهند که برای برخی از اقشار جامعه امکان خرید وجود ندارد.
او با بیان اینکه این رویکرد رسانه ملی ترویج بی عدالتی است میگوید : بنابراین این کار باعث می شود تا میان مخاطبان این برنامه ها و دانش آموزانی که برای کنکور درس می خوانند رقابت ناعادلانه ای ایجاد شود .هرچند که اخیراً برخی مراجع در این زمینه به سازمان صدا و سیما تذکر دادند.
امیر قمیشی تهیه کننده تلویزیون هم معتقد است که برخی از برنامه های فرهنگی و هنری امکان و ظرفیت مشارکت با اسپانسر را ندارند اما در عین حال برخی از برنامهها این ظرفیت را دارد پس باید متناسب با محتوای برنامه ها با اسپانسرها مشارکت کرد .
گلوریا هاردی یکی از بازیگران جوان و بااستعداد ایرانی-فرانسوی است که در طی چند سال…
مهسا طهماسبی یکی از بازیگران جوان و پر استعداد سینما و تلویزیون ایران است که…
مقدمهای بر سینمای معاصر ایران سینمای ایران در سالهای اخیر تحولات زیادی را تجربه کرده…
حمله موشکی اخیر سپاه پاسداران به اهداف نظامی اسرائیل، بار دیگر موضوعاتی را در حوزه…
مارتین مول یکی از هنرمندان چندوجهی و تاثیرگذار در عرصه کمدی و هنرهای نمایشی است.…
سریال گاندو که به تازگی از شبکه سه سیما پخش شده است توانسته است طرفداران…