با عادت ماهانه و دوران قاعدگی بیشتر آشنا شویم

عادت ماهانه ها

عادت ماهیانه ، خونریزی طبیعی است که در دختران بالغ و زنان هر ماه یکبار اتفاق می افتد. تغییر و تحولات مخاط حفره رحم هر ماه برای پذیرفتن و لانه گزینی تخمک بارور شده یعنی حاملگی است در صورتی که به علت فقدان اسپرماتوزوئید، تخمک بارور نشود تخمک بارور نشده دیگر قادر به ادامه حیات نیست و از بین می رود و در نتیجه کاهش هورمونهای جنسی در خون، مخاط رحم از دیواره آن کنده می شود و همراه با خونریزی به صورت عادت ماهانه از راه واژن خارج می شود. این دوره معمولا ۲۸ روزه است اما در همه زنان یکسان نیست ولی می توان گفت که قاعدگی در فاصله ۳۱-۲۴ روز اتفاق می افتد. مدت خونریزی نیز در همه زنان متفاوت است و به طور طبیعی ۸-۳ روز طول میکشد. در روزهای قاعدگی در حالات زن تغییراتی چون عصبانیت، دل درد، کمردرد، تغییر در گردش خون، تنفس و تغییراتی موقتی در سایر اعمال مهم حیاتی بدن به چشم می خورد. یکسری تظاهرات پوستی چون تیرگی دور چشم، ورم پلکها، کهیر و همین طور سفت شدن و بزرگتر شدن و گامی دردناک شدن پستانها قبل از خونریزی ماهانه دیده میشود.

درد و تورم پستان قبل از قاعدگی در نتیجه شدت اثر هورمون استروژن است و خود بخود رفع می شود. گاهی بر اثر عدم آمادگی روحی و ترس، نگرانی از قاعدگی، مشکلات و ناراحتی های محیطی اعم از خانواده و مدرسه، قاعدگی در دختران به تأخیر می افتد طبیعی است که با مرتفع شدن علل روانی و اجتماعی چنانکه علل عضوی خاصی وجود نداشته باشد قاعدگی اتفاق می افتد.

یکی از، ناراحتی هایی که اساس آن بیشتر جنبه روانی و اجتماعی است ، قاعدگی دردناک است. اغلب اوقات قاعدگی های دردناک از نظر روانی از مادر با اطرافیان به دختر سرایت میکند. دخترانی که در آستانه بلوغ و شروع قاعدگی می باشند وقتی قاعدگی دردناک با بیماری (قاعدگی)، مادر با بستگان خود را می بینند تصورشان این است که بروز این ناراحتی حتمی است و تحت تاثیر این فکر و تلقین خود را دچار این عارضه میکنند. قاعدگی دردناک ممکن است گاهی در اثر غم و اندوه و ناملایمات اجتماعی پیش آید. چنانچه دختری خود را در خانواده منزوی و تنها حس کند و مورد تحقیر، بی اعتنایی و سرزنش دائمی اطرافیان قرار گیرد در اغلب موارد دچار ناراحتی های روانی و روحی و در نتیجه گرفتار قاعدگی های دردناک می شوند. اگر چه نبایستی تأثیر یکسری عوامل فیزیولوژیکی از قبیل عیبهای ساختمان و وضع رحم، ناهمواری رحم، تنگی گلوی رحم و موارد دیگر را در بروز قاعدگی دردناک از نظر دور نداشت.

د ر عده ای از دختران در اوایل دوران بلوغ عادت ماهانه آنها نامرتب شده با اینکه چند ماهی متوقف می شود که معمولا موقتی است و دوباره منظم می شود. فقدان قاعدگی پا ترقی آن در زنانی که حامله ئيستند می تواند علل متفاوتی از قبیل بیماریهای عمومی و عفونی، سوء تغذیه، کمبود برخی ویتامین ها، اختلالات هورمونی و مسمومیتهای گوناگون، سفر، تغییر آب و هوا، دوری از خانواده پریشانی افکار، مشاجرات خانوادگی به دلهره، غم و اندوه، اعتیاد به مواد مخدر و موارد دیگر باشد و موجب تأشير و بند آمدن قاعدگی در زنان شود. اما فقدان قاعدگی بیشتر بر اثر ناهنجاری و عیبهای ساختمان اندام آمیزشی یا نبودن عضوی در دستگاه تناسلی مانند رحم یا تخمدانها می باشد. با رعایت مسائل بهداشتی و دوری از کارهای سنگین و خسته کننده و پیشگیری بیماریهای ویروسی مانند سرماخورگی از ضروریات دوران قاعدگی است. انجام ورزش ها و نرمش های سبک و استحمام در این دوران می تواند در بازتوانی زنها کمک فراوانی بکند

اختلالات قاعدگی

عدم پیدایش خونریزی ماهانه با پند آمدن آن در زن به بلوغ رسیده را اختلال قاعدگی گویند.

فقدان قاعدگی به دو علت فیزیولوژیکی طبیعی و با علت عضوی بروز می کند. فقدان قاعدگی معمولا در دوران

1- دوران پیش از بلوغ

۲- زمان پیش از یاس

3- دوران حاملگی

۴- زمان شیردادن کودک

و عوامل دیگر که قاعدگی را به تأخیر می اندازد که از مسافرت، ناراحتی های روحی و روانی، آب و هوا، جغرافیا می توان نام برد. علاوه بر این می توان از یکسری بیماریهای عمومی نام برد که موجب به تأخیر افتادن با عدم بروز قاعدگی می شوند. بیماریهایی چون، سل، سیفلیس، آبله، بیماریهای قلبی، بیماریهای کلیه، دیابتی سرطان، مالاریا، بیماریهای خونی و غیره.

گاهی علل قطع یا تأخير خونریزی ماهانه همیشه ریشه غصبی دارد که مهم ترین این عوامل می توان از استرس، اندوه، ترس، تلقین، حاملگی کاذب و غیره نام برد. ا و بد بو ه م . ه ی داد. مس عمده ترین دلایل عضویی که مانع بروز قاعدگی با تأخیر در بروز می شوند را می توان به این شرح نام برد.

۱- ناهنجاری مهبل و عدم تشکیل آن،

۲- بی سوراخی پرده بکارت،

۳- انسداد و چسبندگی های اکتسابی مهبل،

۴- آمنوره به علت ضایعات رحم

۵- تنگی و انسداد سوراخ گلوی زهدان،

6- فقدان قاعدگی مربوط به تخمدان،

۷- به علت اختلال غدد مترشحه داخلی

علل اختلال در قاعدگی

این اختلال قاعدگی یا ابتدایی است یا ثانویه، اگر اختلال زن ابتدایی باشد زن اصلا قاعده نمی شود. اما در اختلال ثانویه ابتداء زن قاعده می شود اما پس از مدتی به طور موقت با دائم به این عارضه مبتلاء می شود. علت اختلال ابتدایی ناهنجاریهای اندام آمیزشی و یا درآمدن تخمدانها پیش از بلوغ یا نبودن سوراخ در پرده بکارت میباشد. اگر علت کوچک بودن اندامهای آمیزشی با ناهنجاریهای دیگر باشد نشانه مهمی ظاهر نمی شود. اما اگر علت اختلال بیرون تخمدان پیش از بلوغ باشد نشانه های زیر ظاهر می شود:

۱- ترشح قسمت قدامی هیپوفیز زیاد می شود،

۲- درازی قد، دست و پا و چاقی مفرط

۳- طبیعی نبودن اندامهای بیرونی آمیزشی و پستانها،

۴- قیافه مردانه پیدا کردن

5- آشکار نشدن تغییرات بلوغ،

۶- مو کم می روید.

در صورتی که علت اختلال بیماری عمومی یا عفونی باشد نشانه ها چندان شديد نيست.

اگر علت فقدان قاعدگی به خاطر اختگی باشد اختلال های زیر به وجود می آید.

الف – کوچک شدن اندامهای آمیزشی،

ب – عرق کردن زیاد، گرم و سرد شدن بدنه ،

ج – سرخی چهره و بروز لکه های سرخ بر روی سینه ها

د – بروز اختلال های روانی چون؛ بدبینی و سوء ظن

قاعدگی دردناک

همان گونه که از نامش مشخص می باشد، این خونریزی ماهانه با درد شدید همراه است. به طور معمول هنگام قاعدگی زن نباید دردی احساس کند. اما متأسفانه برخی از زنان احساس نامطلوبی در دوران قاعدگی دارند و به عوارض ناخوشایندی گرفتار می شوند. گرچه علت قاعدگی دردناک هنوز ناشناخته است ولی ممکن است اکثر قاعدگیهای دردناک به خاطر انقباض رحم باشد ولی گاهی علت اصلی می تواند انقباضات دردناک و غیرارادی ماهیچه های صاف سرخرگهای دیواره رحم باشد و یا به دلایلی که به آن اشاره خواهد شد باشد. در هر صورت قاعدگی دردناک اغلب در بین دختران تو جوان و زنان دیده می شود.

قاعدگی دردناک به دو شکل غیر طبیعی ابتدایی و ثانویه وجود دارد. قاعدگی ابتدایی از ابتدای بلوغ و نخستین مرتبه شروع خون ریزی ماهانه ظاهر می شود. اختلال ابتدایی می تواند به دلایل ذیل بروز کند:

١- سوراخ نبودن پرده بکارت،

۲- تنگی مجرای گلوی زهدان

٣- کوچک بودن زهدان، و عنایات وارد شده به

۴- برگشتگی مادرزادی زهدان به عقب

۵- برگشتگی غیر طبیعی زهدان به جلو،

۶- احتقان بینی

اما قاعدگی ثانویه مدتها پس از آن که قاعدگی طبیعی و بدون درد صورت گرفته بروز می کند و مربوط به علتهای زیر می تواند باشد.

1- تنگی مجرای گلوی زهدان یا بسته بودن آن،

۲- پولیپ دهانه زهدان،

۳- تورم حاد یا مزمن زهدان،

۴- چسبندگی های تخمدان،

۵- آماس تصلبی و کیسه های تخمدانها،

۶- آماس لوله های تخمدانها

۷- عدم کفایت تخمدانها،

۸- دیسمنوره غشایی،

۹- هیستری،

۱۰- گواتر،

۱۱- یأس و اضطراب،

۱۲- انحراف اکتسابی زهدان،

۱۳- احتقان موقتی اعضای لگن.

نحوه بروز درد بستگی به علت آن دارد. گاهی بروز درد در چند روز پیش از قاعدگی شروع و با آغاز آن از بین می رود. در این حال درد متوجه زیر شکم و در ناحیه تخمدانها است. و گاهی نیز درد در تمام دوره قاعدگی ادامه پیدا می کند که در این صورت درد با قاعدگی آغاز می شود. گاهی شدت درد به حدی است که بیهوشی ایجاد میکند درد ممکن است دائمی یا متناوب باشد. علائم عمومی معمول این اختلال می تواند ناراحتی، درد، استفراغ، تهوع، سرگیجه، درد شکم، زود رنجی، طپش قلب و اضطراب باشد.