مادر و کودک

نگرانی و استرس کودکان ناشی از چیست؟

با این که به نظر می رسد معمولا کودکان مشغول بازی هستند، اما چیز هایی وجود دارند که می توانند موجب نگرانی و اضطراب آن ها شود.نگرانی هایی از قبیل مدرسه رفتن و شرایط اجتماعی می توانند منجر به ایجاد فشار روحی در کودکان شوند. مخصوصا اگر کودک توانایی مقابله با این مشکلات را نداشته باشد و نتواند آن ها را حل کند، فشار های روحی بیشتری تحمل خواهد کرد و دچار استرس و نگرانی خواهد شد.

استرس به هر موقعیت و شرایطی اطلاق می شود که تعادل و سازگاری ما را به هم می زند. پس نحوه کنار آمدن یا مقابله با استرس ها بسیار مهم و ضروری است. منظور از مقابله با کنار آمدن با یک استرس، کوشش ها و تلاش هایی است که ما برای از میان بردن، برطرف کردن یا به حداقل رساندن و یا تحمل آن انجام می دهیم.

استرس یک شمشیر دو لبه است. از طرفی باعث می شود تمرکز، قدرت و آگاهی بدن افزایش یابد، و از طرف دیگر اگر میزان آن بیش از حد باشد، انرژی کودک را تقلیل می دهد و منجر به ناکامی او می شود. استرس را می توان به دو نوع مثبت و منفی تقسیم کرد. استرس مثبت زمانی شکل می گیرد که فرد در حال انجام کاری لذت بخش باشد، اما در عین حال بخواهد از آن کار بهترین نتیجه را کسب کند. این نوع استرس انرژی را افزایش می دهد و باعث افزایش هوشیاری فرد می شود که در نهایت می تواند در موفقیت تأثیر زیادی داشته باشد، اما استرس منفی زمانی شکل می گیرد که فرد با تعداد زیادی امور ناخواسته مواجه باشد. اگر فرزند شما با دوستش دعوا کرده است، تکالیف مهد یا مدرسه خود را در خانه جا گذاشته یا از سرویس جا مانده است، احتمال این که بتواند در بازی بسکتبال بعد از ظهر آن روز تمرکز کافی داشته و موفق شود کمتر خواهد شد. برای مقابله با استرس در کودکان باید ها و نباید هایی که باید به آنها توجه کرد، عبارت اند از:

-نباید کودک خود را تحت فشار قرار دهید. در برخی موارد، فشاری که بر کودک وجود دارد، ناشی از کمال طلبی خود اوست. برخی کودکان دوست دارند همیشه بهترین باشند و تحمل شکست برای آنها بسیار سخت است، اما در اغلب موارد، این فشار بیرونی است؛ کودکان تلاس می کنند اطرافیان خود، از جمله والدین و مربی خود را راضی کنند.

در هر دو صورت، نحوه برخورد کودک با این فشار، و نحوه برخورد بزرگترها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، نه تنها بر عملکرد کودک تأثیر می گذارد، بلکه می تواند تاثیری بلند مدت بر توانایی او در مقابله با سایر چالش های زندگی داشته باشد. خصوصا در بازی های ورزشی، یا مسابقات علمی، فشاری که از جانب والدین صورت می گیرد می تواند کودک را تحت تاثیر قرار دهد.

-سخت گیری نکنید. والدینی که به فرزند خود و موفقیت او بیش از حد توجه و افتخار می کنند، در اغلب موارد با اینکار به استرس فرزند خود می افزایند. البته این که شما نسبت به فرزند خود بی تفاوت نباشید و از موفقیت او خوشحال باشید، خیلی خوب است، اما تشویق و فشار آوردن به کودک با یکدیگر تفاوت بسیاری دارند. نمونه ای از این سخت گیری و فشار، نشان دادن عکس العمل شدید به اشتباهات کودک است. اگر کودکان مدام خود را به خاطر اشتباهاتشان سرزنش کنند، فرصت عبرت آموزی و پیدا کردن نقاط ضعف خود را از دست می دهند. به رفتارهای جزئی خودتان دقت کنید. کلمات تاثیرات شگفت انگیزی دارند، پس سعی کنید از آن ها به موقع و به جا استفاده کنید.

۔سعی نکنید همیشه و در همه زمینه ها وضعیت کودک خود را کنترل کنید. به فرزندتان نشان دهید که به او اعتماد دارید و گاهی مدیریت شرایط را به خود او واگذار کنید.

– به کودک خود به دقت گوش دهید. از کودک خود بخواهید که با  شما در مورد مشکلاتش صحبت کند. با دقت و آرامش زیاد به او گوش دهید. از هر گونه قضاوت سریع و مقصر دانستن او پرهیز کنید. هرگز  به کودک خود نگویید باید آن گونه که شما فکر می کنید، رفتار کند. هدف این است که به کودک اجازه دهید تا احساساتش را بیان کند.

سعی کنید با پرسیدن سؤال هایی نظیر «بعدا چه اتفاقی افتاد؟» جزئیات قضیه را کاملا متوجه شوید. با او درباره خواسته های خودش صحبت کنید. مثلا گاهی کودکان دوست ندارند در یک کلاس، برنامه یا مسابقه خاصی شرکت کنند یا ورزشی را به صورت حرفه ای دنبال کنند، اما نمی توانند این مسئله را با والدین خود در میان گذارند.

به کودک خود کمک کنید تا به کارهایی جدید برای انجام دادن فکر کند: فعالیت هایی را به کودک خود پیشنهاد کنید که با انجام آنها احساس بهتری پیدا می کند و به حل مشکل او نیز کمک می کند؛ کودک را تشویق کنید پیشنهاد هایی در این زمینه بدهد. البته شاید لازم باشد خود شما شرایط را فراهم کنید، اما بهتر است تمام کار را خودتان انجام ندهید. شرکت فعال کودک شما در برخی از کارها موجب تقویت اعتماد به نفس او خواهد شد. خصوصا کارهایی که احتمال می دهید به خوبی انجامشان خواهد داد. از پیشنهاد های او حمایت کنید.

برخی اوقات حرف زدن، گوش دادن و درک احساسات کودک برای رفع ناراحتی و اضطراب کودک کافی است. در برخی شرایط نیز باید سعی کنید تا موضوع را تغییر دهید و در مورد چیزی مثبت تر صحبت کنید. سعی کنید به مشکل او بیش از حد بها ندهید.

۔صبور باشید، اگر چه مشاهده این که کودکتان ناراحت است شما را آزار می دهد، اما بهتر است عجله نکنید و صبور باشید. اگر کمک کردن به کودک با آرامش و اطمینان انجام شود، موجب می شود تا کودک توانایی حل مشکلات را کسب کند و در واقع تبدیل به فردی شود که از عهده مشکلات زندگی بر می آید و می تواند احساسات خود را بیان کند. به خاطر داشته باشید پس از قرار گرفتن فرزندتان در مسیر زندگی شما نمی توانید تمام مشکلات او را حل کنید. اما با یاد دادن روش های مناسب مقابله با مسائل، شما فرزندتان را برای مدیریت هر گونه مشکلی که در آینده ایجاد خواهد شد، آماده می کنید.

-در کمال گرایی افراط نکنید: انتظار نداشته باشید کودک شما همیشه در همه ی زمینه ها بهترین و کامل ترین باشد، هر فردی معمولا در جنبه ی خاصی قوی تر است. قرار نیست کودک شما همیشه در همه چیز نفر اول باشد.