مادر و کودک

محاسبه زمان زایمان از راه های گوناگون

محاسبه زمانی زایمان به طرق مختلفی انجام می پذیرد که برخی از آنها بسیار ساده و برای زنان معمولی تر است

۱- محاسبه بر اساس تاریخ آخرین عادت ماهانه.

۲- بر اساس حس کردن حرکات نوزاد در شکم

۳- محاسبه بر طبق برآمدگی و گسترش شکم در طول زمان.

۴- محاسبه دقیق به وسیله سیستم تکنولوژیکی اولتراسون یا سونوگرافی

در میان این چهار نوع محاسبه، روش اولی یعنی محاسبه بر اساس تاریخ رؤیت آخرین عادت ماهانه در میان مردم شایع و رایج است. اما باید توجه داشت که بهترین و مناسب و در عین حال دقیق ترین شیوه محاسبه زمان آبستنی همانا اخذ نتیجه از روش اولتراسون یا سونوگرافی است.

محاسبه بر اساس آخرین تاریخ رؤیت عادت ماهانه:

به احتمال بسیار زیادی زمانی که اسپرم مرد طی مقاربت با تخمک یا اوول زن درهم می آمیزد، در طی گذشت ۲۸۰ روز منجر به نوزاد میشود. این عمل زمانی صورت میگیرد که تخمک زن بارور گشته و پس از لانه گزینی در دیواره داخلی رحم به تکامل و رشد خود بپردازد و به تقسیم سلولی و سپس توسعه و رشد خویش ادامه دهد. اگر هر کسی دقیقا زمان باروری تخمک را میدانست و هر زایمانی بدون استثنا به ۲۸۰ روز منجر می شد، دیگر مشکلی وجود نداشت و حدس قریب به تعیین زمان زایمان از جانب هر کسی بیان میشد. اما به دلایل بروز حوادث و رخدادهایی که در زمان باروری انجام می پذیرد و همچنین عدم وجود یکنواختی در زایمانهای همه زنان موجب می گردد که کسی دقیقأ زمان زایمان را از ابتدا نتواند مشخص کند.

اما آنچه که محرز است، اینکه غالب زنان در طی ۲۸۰ روز آماده زایمان شده و برای تخمین زمان وقوع زایمان، زنان به ترتیبی عمل میکنند که مبدأ شروع باردار خودشان را از آخرین روز عادت ماهانه حساب میکنند. اما حال این پرسش مطرح میشود که در چنین شیوهای تا چه اندازهای محاسبه توأم با اشتباه بوده و یا منجر به واقعیت است ؟ به طور کلی باید گفت که پزشکان متخصص زایمان و بیماریهای زنان دو هفته را برای محاسبه در نظر گفته و این مدت فاصله احتمالی زایمان هر زنی است. یعنی به عبارتی وقتی محاسبه بر اساس آخرین روز عادت ماهانه انجام گرفت، دو هفته را به عنوان احتمال از همان تاریخ درنظر میگیرند که یا زایمان قبل از این مدت و یا پس از آن زمان انجام خواهد گرفت.

بر اساس همین اطلاعات، زمان وقوع حاملگی چنین انتظار میرود که آخرین روز عادت ماهانه به ۲۸۰ روز دقیقا زمان زایمان است. برای درک و شناخت بیشتر بدین ترتیب موضوع را بسط داده و توضیح میدهیم که:

آخرین روز عادت ماهانه به ۷ روز – ۳ ماه = زمان زایمان

بطور فرض در نظر بگیرید که آخرین عادت ماهانه زنی در تاریخ ۱۲ تیرماه ۱۳۷۳ انجام گرفته است. بدین ترتیب با فرمول بالا محاسبه زیر را انجام می دهیم.

۱۹-۱- ۱۳۷۴ = (۳-۴) – (۱۲+۷ روز)

یعنی هفت روز به آخرین تاریخ عادت ماهانه اضافه میکنیم و روز احتمالی زایمان به دست می آید سپس تیر ماه که چهارمین ماه سال است در نظر گرفته و سه ماه از آن کسر می کنیم و ماه زایمان به دست می آید و بدین ترتیب مشخص میشود که احتمال وقوع قریب به یقین زایمان چه زمانی خواهد بود.

زمانی که به پزشک معالج خود مراجعه میکنید، ایشان نیز آخرین زمان عادت ماهانه شما را پرسیده و در پرونده مشخصات بیمار ثبت مینماید و محاسبه مذکور را انجام میدهد. پزشک معالج تاریخ نوزدهم فروردین ۱۳۷۴ را تثبیت کرده و دو هفته را برای این تاریخ در نظر میگیرد. یعنی زایمان با دو هفته زودتر از این تاریخ و یا دیرتر از آن به وقوع خواهد پیوست. ناگفته نماند که برخی زنان به دلایلی تا سه ماه اول بارداری نیز با لکههای خونی شبیه به عادت ماهانه روبرو میشوند که چنین عواملی آنها را در محاسبه به اشتباه می اندازد و برای تثبیت دقیق نیاز به سیستم اولتراسون یا سونوگرافی دارند. :-

محاسبه بر اساس حرکت جنین: .

اگر تاریخ دقیق آخرین زمان قاعدگی مشخص نشود و یا به خاطر رؤیت لکههای خونی شبیه به قاعدگی زن باردار را به شک و تردیکر بیندازد، بهترین شیوه، انتظار کشیدن و رؤیت و احساس و حرکات جنین می باشد. یعنی زمانی که مادری برای نخستین بار حرکت جنین خودش را در شکم احساس نماید، می تواند محاسبه خودش را انجام بدهد. حرکت اولیه در زنانی که اولین زایمان را پشت سر خواهند گذاشت نشانه بیست هفتگی رشد جنین است و در زنانی که بار دوم و یا بیشتر زایمان خود را در پیش دارند، علامت ۱۸ هفتگی نوزاد در حال تکامل آنهاست.

در جاهائی که دسترسی به امکانات بیشتر پزشکی وجود ندارد و محاسبه از شیوه آخرین زمان قاعدگی مقدور نباشد، این طریق مناسب ترین شیوه تشخیص حاملگی است.

محاسبه حاملگی بر اساس برآمدگی شکم مادر:

به طور کلی اکثر پزشکان زنان – زایمان با تکیه به تجربیات خاص خودشان قادر هستند که در طی معاینات لازم و تشخیص برآمدگی شکم زن، زمان دقیق زایمان را تشخیص دهند و از ایام گذشت آبستنی اطلاع کافی بدهند. این اندازه گیری از منطقه ناف شروع شده و هر ماه به مقدار مناسبی شکم از آن ناحیه برجسته میشود که مشخص کننده گذشت دوران آبستنی است

اولتراسون یا سونوگرافی

امروزه تکنولوژی پزشکی در تمام زمینهها، موجبات امیدواری و خرسندی تمام بیماران را فراهم آورده و بسیاری از مشکلات و ابهامات دوران گذشته در سایه وجود چنین تجهیزات مدرن برطرف گشته است که می توان احتمالات و یا مشکلات موجود در زمینه بیماریهای زنان زایمان را نام برد. اکنون دنیای پزشکی و بالاخص امور مربوط به زنان زایمان توانسته است بر بسیاری از ناراحتی ها و بیماریها شناخت و احاطه داشته و در رفع آنها بکوشد و نتایج بسیار دقیق و مهمی را به بیمار ارائه دهد.

سیستم اولتراسون یا روش سونوگرافی یکی از امکانات پیشرفته دنیای پزشکی در ساحت زنان و زایمان محسوب گشته و با کمک چنین وسیله ای هم از وضعیت جنین می توان تصویربرداری کرد و هم اینکه وضعیت و حالات مختلف جسمانی و رشد جنین را تحت کنترل گرفت و نتایج بسیار سودمند و دقیقی را به مادر ارائه داد و پزشک نیز قادر است با این نتایج به حدسبات پشت پا زده و آمادگی و استنباطات لازم را اتخاذ نماید.