بینایی در نوزادان/ سنجش بینایی در بدو تولد

بینایی در نوزادان

یک نوزاد نابینا نیست اما نمی تواند تمرکز چشمانش را تغییر دهد. او هر چیزی را که در فاصله بیست تا بیست و پنج سانتی متری او قرار بگیرد به همان وضوحی که من و شما می بینیم خواهد دید. در گذشته چنین تصور می شد که لزومی به تحریک حس بینایی نوزاد وجود ندارد زیرا او اساسا توانایی دیدن ندارد. اکنون که ما می دانیم که نوزاد از همان بدو تولد نیازمند تحریک قوه بینایی است تا دید چشم هایش به طور کامل رشد نمایند. بینایی نوزاد از کودکان محدودتر است و به همین دلیل باید سعی کنید خود را با طیف بینایی او هماهنگ کنید. سلول های حساس به رنگ چشم نوزاد در هنگام تولد به طور کامل رشد نکرده اند به همین دلیل او دنیا را به شکل سایه های کم رنگ می بینیم.

نوزاد شما:

با اینکه بینایی نوزاد محدود است چشم هایش به چهره انسان یا هر چیز متحرکی به شدت حساس می باشد. در ابتدا او نمی تواند چشم هایس را روی چیزهایی که دورتر از بیست و پنج سانتی متر هستند متمرکز کند اما اگر صورت خود را در فاصله بین بیست تا بیست و پنج سانتی متری از او بگیرد شما را خواهد دید و متوجه می شوید که چشم هایش برای شناسایی چهره تان شروع به حرکت می کنند و حالات چهره او تغییر می نماید.

افزایش شناخت:

اگر با شور و شوق بسیار با نوزاد صحبت کنید، چشم هایتان را تکان دهید و دهانتان را باز و بسته کنید، نوزاد از چند دقیقه بعد از تولد می تواند با باز کردن دهان و حرکت دادن زبان به شما واکنش نشان دهد. نوزادی که تنها چند ساعت از عمرش می گذرد می تواند چشم هایش را روی یک شی متمرکز کند و حرکت آن را دنبال نماید. در دو هفتگی نوزاد به طور اتوماتیک دستش را بلند می کند تا خود را از چیزی که به سرعت به سمت او نزدیک می شود حفاظت کند.

در سه هفتگی اگر صورت خود را در فاصله ای نگه دارید که بتواند روی آن تمرکز کند متوجه خواهید شد که با حرکت پرشی تمام بدنش به چهره شما واکنش نشان می دهد. از هشت هفتگی قوه تمرکز چشم نوزاد کامل می شود و باید در این سن چهره شما را بشناسد و با لبخند و تکان دادن دست هایش به شما پاسخ بدهد. او نسبت به دیگر اشیاء نیز آگاهی بیشتری پیدا کرده است اما به دلیل اینکه توانایی تمرکز روی اشیاء نزدیک به خود را دارد دنیا برایش حالتی صاف دارد و در فاصله زیاد جزئیات را نمی بیند.

عمق بینایی:

از سه یا چهار ماهگی نوزاد می تواند جزئیات را بیند و قادر است تصاویر سه بعدی اطرافش را تشخیص دهد. این مرحله قبل از شروع به حرکت نوزاد بسیار مهم است زیرا تا وقتی بینایی او عمق، ارتفاع و عرض اشیاء را تشخیص ندهد نمی تواند شروع به سینه خیز رفتن کند. او می تواند تفاوت بین تصاویر دو یا سه چیز را تشخیص دهد و الگوهای مختلف را شناسایی کند. تشخیص جزئیات به وسیله چشم ها تا پنج یا شش ماهگی رشد می کند و بعد از آن می تواند بین حالات چهره مانند غمگینی، ترس یا شادی تمایز قائل شود و با حالات چهره خود به آن واکنش نشان دهد. زمانی که ببیند مشغول تهیه غذای او هستید هیجان خود را نشان می دهد.

احساس ماندگاری:

از شش ماهگی او می تواند اشیاء را شناسایی کند و موقعیت خود را برای بهتر دیدن اشیایی که بیشتر نظرش را جلب می کند تغییر دهد. از این سن به بعد بزرگترین رشد مهارت بینایی نوزاد، روشی است که مغز برای تفسیر اطلاعاتی که از طریق چشم ها دریافت کرده است، به کار می برد.

سنجش بینایی

اولین سنجش بینایی نوزاد که ممکن است در بدو تولد انجام شود این است که به واکنش نوزاد به چهره خودتان که در فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری او گرفته اید، توجه کنید. اگر او چهره شما را ببیند حالات چهره اش تغییر می کند. چشم هایش روی صورت شما ثابت می شود و ممکن است دهانش را باز و بسته کند. والدین با مشاه برخی نشانه ها از وجود نقص در بینایی نوزاد خودآگاه می شوند.

اگر نسبت به بینایی نوزاد تردید دارید و یا اگر چشم های نوزاد مرتبا خیس می شود و یا نور زیاد او را ناراحت می کند با پزشک در این باره مشورت کنید. بیماری های چشم که در زیر ذکر شده اند ممکن است در بسیاری از نوزادان مشاهده شوند. البته شما نباید خودتان سعی در تشخیص بیماری چشم فرزندتان داشته باشید اما در اینجا به مواردی اشاره می کنیم که با مشاهده آنها می توانید با پزشک مشورت کنید.

تنبلی چشم:

اگر فرزند شما از تنبلی عضلات یکی از چشم هایش رنج ببرد ممکن است سرش را به سمت چشمی که دید بهتری دارد، دو پلک او را کنترل کنید تا هم سطح باشند. اگر می بینید که از یکی از چشم هایش بیشتر از چشم دیگر خود برای تمرکز استفاده می کند با پزشک مشورت کنید.

لوچی چشم (استرابیسموس):

اگر متوجه شدید که تنها یک چشم کودک روی اشیاء متمرکز می شود و چشم دیگر به سمت دیگری متمایل می شود ممکن است کودک مبتلا به استرابیسموس باشد. او برای اینکه چشم هایش را در یک راستا نگاه دارد سرش را به یک طرف خم می کند یا پایین می اندازد. یک شی جالب مانند اسباب بازی را در نظر بگیرید و سر کودک را ثابت نگه دارید (شاید لازم باشد کس دیگری به شما کمک کند) بعد این شی را در مقابل چشم کودک حرکت دهید. توجه کنید که آیا کودک می تواند هر دو چشم خود را در یک مسیر حرکت دهد؟

کور رنگی:

شایع ترین شکل ناتوانی تشخیص روی رنگ های قرمز و سبز دیده می شود (اغلب بین پسران دیده می شود). از آب نبات های رنگی استفاده کنید و از کودک بخواهید تا رنگ مشخصی را بردارد. اگر هنوز رنگ ها را یاد نگرفته است از او بخواهید که یک آب نبات همرنگ آب نبات شما بردارد.

دید محیطی:

برای کنترل اینکه بدانید دید کودک گستردگی کافی دارد و می تواند طرف دیگرش را هم ببیند یک اسباب بازی مورد علاقه او را انتخاب کنید و در حالی که کودک دقیقا به جلو نگاه می کند اسباب بازی را در مقابل صورتش از سمت بیرون به نقطه دید او حرکت دهید تا جایی که آن را ببیند. طیف بینایی او باید تا چهل و پنج درجه از هر طرف باشد.

دقت بینایی:

دقت بینایی کودک را با یک بازی بسنجید. در حدود شش متر دورتر بایستید و چند انگشت دست را بالا بگیرید. از او بخواهید تعداد انگشتان شما را بگوید. اگر نتواند تعداد درست را تشخیص دهد باید با پزشک مشورت کنید.