الگوپذیری کودکان از والدین

کودکان آنگونه می‌شوند که والدینشان هستند. آنچه که در جلوی کودک انجام می‌دهید یا می‌گویید بر تفکر و رفتار او اثر می‌گذارد چون شما الگوهای کودک محسوب می‌شوید. کودکان از طریق تقلید کردن یاد می‌گیرند. پتانسیل کودک برای مشاهده و تقلید کیفیت شگفت انگیزی است. دانشمندان به این ویژگی کودک الگوپذیری می‌گویند. کودکان حرف زدن را از طریق مشاهده و تقلید کردن یاد می‌گیرند. همچنین نگرش‌ها، ارزش‌ها، ترجیحات شخصی و حتی برخی از عادات را از این طریق می‌آموزند. بنابراین والدین بر یادگیری کودکان نفوذ زیادی دارند و لازم است که در مورد رفتار خود به دقت فکر کنند.
چگونه می‌توان الگوی خوبی برای بچه‌ها بود؟
موضع تدافعی نگیرید. وقتی کودکتان رفتار بد شما را تقلید می‌کند حالت تدافعی به خود نگیرید. به جای آن از این موقعیت استفاده کنید که این وضعیت بد را به فرصت آموزنده با ارزشی تبدیل کنید. برای مثال اگر دیدید فرزندتان از کلمات بدی استفاده می‌کند که شما در عصبانیت به کار برده‌اید، توضیح دهید که اشتباه کرده‌اید که آن کلمه زشت را به زبان آورده‌اید. معذرت‌خواهی کنید و بگویید که نباید فحش می‌دادید و در آن زمان عصبانی بوده‌اید. با این رفتار مسئولیت خشم خود را به گردن گرفته و اشتباهتان را پذیرفته‌اید و پوزش خواسته‌اید. اکنون شما والدی هستید که اشتباهش را می‌پذیرد و مسئولیت آن را به عهده می‌گیرد. چنین رفتاری یک ویژگی ارزشمند است که کودکتان بخواهد از شما الگوپذیری کند.
کودکان از هر کار والدینشان یک درس می‌گیرند
از هر کاری که ما انجام می‌دهیم کودکان الگوپذیری کرده و درس یاد می‌گیرند. به نمونه‌های زیر توجه کنید:
• اگر در مورد سن بچه خود دروغ بگویید تا برای او بلیط ارزان قیمت بخرید با این رفتار به کودک خود یاد خواهید داد که دروغ گفتن کاری درست است.
• اگر همسرتان خانه باشد اما در پشت تلفن به کسی که زنگ زده است بگویید که همسرم منزل نیست به کودک یاد می‌دهید که دروغ چیزی خوبی است.
• اگر خودتان هله هوله بخورید در واقع به کودکتان یاد می‌دهید که او نیز می‌تواند هله هوله بخورد.
• اگر تمام روز به تماشای تلویزیون بپردازید به کودک خود می‌آموزید که او نیز می‌تواند تمام روز تلویزیون تماشا بکند.
• اگر جر و بحث کرده و سر کسی داد بکشید در واقع به کودکتان یاد می‌دهید که او می‌تواند چنین کند.
• اگر از دست بچه‌های خود عصبانی بشوید انتظار داشته باشید که کودکان شما نیز از دست دیگران عصبانی بشوند.
• اگر بر سر کسی که می‌خواهد جای پارک شما را بگیرد داد بکشید به کودک خود بیاموزید که او نیز می‌تواند در این جور مواقع بر سر کسی داد کشیده و فحش بدهد.
• اگر به جای عصبانیت با لحن آرام با کسی صحبت بکنید در واقع به کودکان خود می‌آموزید که موقع عصبانیت آرام باشند.
• اگر به خاطر فحش دادن به کسی از او معذرت بخواهید به کودکان خود یاد می‌دهید که مسئولیت اشتباه خود را بپذیرند.
• وقتی با دیگران مودبانه حرف می‌زنید در واقع به کودکان خود می‌آموزید که آنها نیز مودبانه رفتار کنند.
• اگر حقوق دیگران را رعایت می‌کنید به کودکان خود می‌آموزید که آنها نیز باید حقوق دیگران را رعایت کنند.
• وقتی نسبت به دیگران مهربان هستید در واقع الگوپذیری کودکتان را به سوی مهربان بودن می‌کشاند.
• وقتی نهایت سعی و تلاش خود را به عمل می‌آورید بچه‌های شما نیز یاد می‌گیرند که نهایت سعی و تلاش خود را به عمل بیاورند.
• وقتی به مطالعه می‌پردازید کودکان شما نیز یاد می‌گیرند که نسبت به مطالعه نگرش درستی داشته باشند.
• وقتی غذای سالم می‌خورید و به ورزش می‌پردازید کودکان نیز یاد می‌گیرند که غذای سالم بخورند و ورزش بکنند.
• وقتی شما به عنوان پدر و مادر رفتار مسئولانه پیش می‌کنید کودکان‌تان نیز یاد می‌گیرند که رفتار مسئولانه داشته باشند.

بدترین الگو؛ والدین کودک آزار

بدترین مثال اثرات الگوپذیری اپیدمی سوء استفاده از کودک است. اغلب والدین کودک آزار در کودکی خود دچار کودک آزاری شده‌اند. وقتی که پدر و مادر خشن و عصبانی کودک خود را کتک میزند در واقع به آن کودک یاد می‌دهد که رفتار والدین با کودکان می‌تواند از طریق کتک زدن هم باشد. چنین کودکی وقتی بزرگ می‌شود اغلب با کودکان خود نیز چنین رفتار می‌کند.
اگر رفتار کودک‌تان باعث نگرانی شما شده است به دقت در رفتار خود نگاه کنید کودکان چیزی را یاد می‌گیرند که دیده‌اند و به آن سبک بزرگ شده‌اند. اگر در خانواده‌ای بزرگ شده‌اند که رفتار مسئولانه‌ای دارد آنها نیز موقع بزرگسالی رفتار مسئولانه از خود نشان می‌دهند. بنابراین لازم است برای فرزندان خود بهترین الگویی باشید که می‌توانید. کودکان طوری رفتار می‌کنند که شما با آنها رفتار کرده‌اید.