آنچه باید درباره بیماریهای بارداری باید بدانید

بیماریهای زائو

در زنان زائو چهار نوع بیماری مخصوص و مختلفی به دوره بعد از زایمان متصور است که در این بخش تا حد امکان به تشریح و توضیح آنها خواهیم پرداخت.

تب زایمان :

با بروز عمل زایمان، همانگونه که قبلا نیز اشاره شد، پاره گیها و ناراحتیهایی در محل عبور نوزاد از رحم پدید می آید که منجر به لختگی خون، التهاب آنها و زخمی شدنشان می شود که این مناطق بهترین و مساعدترین محیط برای رشد و تکثیر میکربهای عفونی است اگر بعد از زایمان زن زائو رعایت بهداشت خودش را نکند و حتی در صورت بروز نفاس خود را از ترشحات مصون و منزه نسازد، انواع میکربها در آن محل جمع گشته و زمینه را برای التهاب و عفونی شدن دهانه رحم و مهبل فراهم آورده و نتیجتا زن به تب زایمان شدیدی دچار می شود.

در زمانهای گذشته غالب بیماریهای زنان از این طریق بود و اغلب مرگ و میرهای بعد از زایمان ناشی از این بی احتیاطی ها به وقوع می پوست و در باور و پندار خرافاتی عامیانه چنان جای گرفته بود که بر سر زن زائو نفرین شده ای و یا اجنه حاضر شده است. حال آنکه عدم رعایت بهداشت در مراحل مختلف زایمان و بی توجهی به تمیزی زن زائو پس از زایمان موجبات عفونی شدن بدن وی شده و از تب شدید به مرگ می افتاد.

اما حال این پرسش مطرح می شود که تب زایمان را چگونه می توان تشخیص داد؟ اگر تا ۲۴ ساعت پس از زایمان و یا ده روز بعد از زایمان تب و حرارت بدن زن زانو از ۳۸ درجه سانتیگراد افزایش یابد، هیچ نگرانی وجود ندارد ولی اگر در زمان یاد شده تب وی بیشتر از این مقدار باشد باید به پزشک برده شود. از اینرو همانطور که در بخش مراقبتهای زن زائو گفتیم، کنترل مداوم حرارت و فشار خون بدن بیمار الزامی است. البته ناگفته نماند که این تب چندان خطرناک نیست و اگر بلافاصله درمان شود، عفونت با آنتی بیوتیکها درمان می شود.

تجمع لوشی یا نفاس :

همانگونه که متذکر شدیم، پس از زایمان باید ترشحات لازم از رحم زن به بیرون انتقال داده شوند که آن را با نام لوشی یا به تعبیر دینی نفاس یاد کردیم. اگر در برابر رحم به دلایلی انسدادی پیش بیاید و لشی یا نفاس دیده نشود، آن زمان این ترشحات در رحم تجمع میشوند. عوارض ناشی از این اجتماع ترشحات تب شدید، تب ولرز، و دردهای شدید ناحیه شکم است. برای اطمینان از بروز نفاس باید نوار های بهداشتی به طور پیوسته کنترل شوند.

التهاب پستان :

به طور عموم، غالب زنان در ایام ۸ تا ۱۴ دوره بعد از زایمان با ناراحتیهایی مواجه می شوند که ناشی از میکربی شدن پستانها و مجاری شیر است. زن زائو، کشیدگی و درد شدیدی را در پستان خود احساس می کند و از شیردهی نوزادش امتناع می کند. زیرا درد شدید اجازه چنین کاری را به وی نمی دهد. همین عمل واکنش شدید درد را افزایش می دهد و در اثر عدم امکان تخلیه شیز عفونی از پستان، تورم و التهاب و ناراحتی بیشتر می شود. با بروز چنین ناراحتی تب و سرخ شدن سینه و سفتی آن نقطه بیشتر می گردد.

بنابراین برای مصون ماندن از این مشکل، لازم است سر پستانها و خود پستانها تمیز نگهداشته شوند. قبل از شیر دادن دستهای مادر تمیز باشد و بعد از شیردهی نیز می بایست با کرمهای آنتی بیوتیک دار که بتواند التهاب آن را بر طرف کند، مفید خواهد بود. نکته حائز اهمیت این است که در زمان بروز التهاب نباید زمان شیردهی بیش از ۱۵ دقیقه باشد. در زمان شیردهی باید رعایت نوبت را کرد و گاهی پستان چپ و زمانی راست را در نظر گرفت. مادر باید توجه کند که تنها با نهادن نوک پستان به دهان فرزندش نمی تواند سهولت مکیدن را تضمین نماید. برای اینکه نوزاد براحتی شیر

بخورد باید قسمت تیره رنگ تر نیز تا نصف به دهان کودک نفوذ داده شود. اگر شیری به وسیله فشار دادن بیرون آورده شود، نباید به بچه خورانده شود. زیرا احتمال دارد که میکربی باشد. حتی اگر در ظرف استریل نیز ریخته شود. برای اینکه جلوی ترشح و تراوش شیر را در زمان عادی بگیرید، گاز استریل بر روی پستان خود بگذارید و باز پس از برداشتن و اقدام به شیردهی نوک پستان را بشوئید.

لخته شدن خون و انسداد رگ:

این امر اجتناب ناپذیر است که در هرگونه عمل جراحی و یا مراحل غیر طبیعی بدن که منجر به خونریزی و پاره گی مویرگها و سایر رگها می شود، با نفوذ هوا و باز بودن سر رگها و یا لخته شدن خون در مویرگها موجبات رسوبی شدن لخته ها در رگهای حیاتی می شوند. این مشکل در زایمان نیز به وقوع می پیوندد. منتها اگر زن زائو مدام بخوابد و استراحت کند، زمینه را برای انسداد رگ ها فراهم آورده و موجبات لخته شدن خون در رگها را فراهم آورده و تورم شدید پاها را موجب می شوند. از نقطه ای که اجتماع خونی پدیدار شود، نشانه هایی به وجود می آید که می توان تیره رنگ و کبود گشتن رگهای ساق پا رانام برد که تورم و درد را نیز به همراه دارد. البته در کنار این امر ریما نیز همین موضوع متظاهر می شود

ناراحتی در ریه حاصل از تجمع خون ناراحتیهای بسیاری را فراهم می آورد که باید به پزشک مراجعه شود.