فایده ویتامین A فقط منحصر به تقویت قوهٔ بینایی نیست. ویتامین A پوست را سالم نگه داشته و در ساختن بعضی هورمونهای ضروری بدن مؤثر است؛ به سیستم ایمنی بدن و حتی به ساختن گلبولهای قرمز نیز کمک می کند.
یک مادر سالم و تندرست آمریکایی روزانه ۴۰۰تا ۶۷۰میکروگرم ویتامین A را از طریق شیر دادن به کودکش انتقال میدهد. بنابراین یک مادر شیرده باید روزانه ۴۰۰تا ۵۰۰میکروگرم ویتامین A، اضافی دریافت کند و روی هم رفته روزی ۱۳۰۰میکروگرم ویتامین A مصرف کند. نیاز مادر شیرده در شش ماههٔ دوم دوران شیردهی به ۱۲۰۰ میکروگرم ویتامین A در روز کاهش می یابد. زیرا در این مرحله کودک مقداری از نیازهای غذایی خود را از طریق مصرف غذای جامد دریافت میکند.
مادرانی که در جوامع پیشرفتهٔ صنعتی مانند ایالات متحده زندگی می کنند، احتمال کمی دارد که دچار کمبود این ویتامین شوند و یا این که شیرشان دچار کمبود این ویتامین بشود. طبیعت به اهمیت وجود این ویتامین واقف بوده و بدن زن را قادر ساخته تا برای جلوگیری از کمبود آن بتواند به اندازهٔ کافی این ویتامین را ذخیره سازد. مادرانی که از تغذیهٔ خوبی بهره مند هستند، حدود ۲۰۰میلی گرم ویتامین A در بدن ذخیره دارند.
کودکی که در شش ماههٔ اول تولد، صرفاً از شیر مادر تغذیه کرده و در شش ماههٔ دوم تولد شیر مادر را همراه با غذای جامد می خورد، حدود ۱۹۲میلی گرم ویتامین A مصرف خواهد کرد. حتی اگر مادری در این مدت هیچ گونه غذایی که حاوی ویتامین A است، نخورد (اگر چه این امر بسیار بعید به نظر می رسد، اگر نگوییم غیرممکن)، کودک شیرخوار باز هم نمی تواند تمام ذخیرهٔ ویتامین A در بدن مادر را مصرف کند.
ویتامین A محلول در چربی است. بنابراین بدن قادر است ویتامین A اضافی را در بافت چربی ذخیره کند. در صورت مصرف بیش از حد این ویتامین، ممکن است واکنشهای ناشی از مسمومیت بروز کند. این واکنشها شامل: سردرد، تهوع و صدمات کبدی است
مادرانی که در مصرف ویتامین A زیاده روی می کنند، میزان ویتامین A موجود در شیرشان تا حد زیان آوری افزایش می یابد. منابع مناسب ویتامین A جگر، تخم مرغ، شیر، سیب زمینی هندی، هویج، اسفناج، کدو تنبل، سبزیجات سبز رنگ، طالبی، انبه، گوجه فرنگی و زردآلو، بیشتر میوه جات و سبزیجات نارنجی، سبز و قرمز رنگ، منبع غذایی بسیار مناسب ویتامین A هستند. مطالعات نشان داده که میزان ویتامین A موجود در شیر مادر در فصل بهار و تابستان که امکان استفادهٔ بیشتر از سبزیجات و میوه جات موجود است، افزایش مییابد.
ویتامین D با کمک ترکیبات کلسیم و فسفر باعث می شود که استخوانهای بدن شما و کودکتان محکم و سخت بشود. کمبود این ویتامین باعث نرمی استخوان می شود؛ نرمی استخوان عارضه ای است که باعث میشود استخوانها شکل طبیعی خود را از دست بدهند. در بعضی مناطق جهان که مردم به اندازهٔ کافی ویتامین D مصرف نمیکنند، و یا امکان دسترسی کافی به منابع غذایی حاوی ویتامین D را ندارند، کودکان دچار عارضهٔ نرمی استخوان شده و هنگامی که شروع به راه رفتن می کنند، پاهای آنها منحنی و خمیده میشود. در واقع استخوانهای پای آنها آنقدر نرم میشود که زیر بار وزن بدن کودک خمیده می شود.
خوشبختانه عارضهٔ نرمی استخوان در ایالات متحده آمری کاملاً نادر است. ما میتوانیم ویتامین D مورد نیاز خود را از موادّ غذایی و یا مکمل ها به دست آوریم. بدن ما نیز هنگامی که در معرض تابش نور خورشید قرار میگیرد، قادر است ویتامین D بسازد. طبق توصیه های انجمن تغذیه میزان ویتامین D مورد نیاز یک زن باردار یا شیرده ۱۰میکروگرم است که این میزان دو برابر مقدار مورد نیاز یک زن غیر باردار است. کودک شیرخوار روزانه از طریق شیر مادر حدود ۰/۳تا ۰/۶میکروگرم ویتامین D مصرف میکند و بقیه ویتامین به مصرف بدن مادر می رسد. بیشترین قسمت این ویتامین اضافی به کملک کلسیم، باعث تامین سلامت بدن مادر می شود. کمبود این ویتامین فقط در آن دسته از کودکان شیرخوار مشاهده شده که رژیم غلایی مادران آنها کاملاً فاقد ویتامین D بوده و یا اینکه کودکانشان را کمتر در معرض تابش نور خورشید قرار میداده اند.
نور خورشید باعث میشود که عوامل اولیهٔ سازندهٔ ویتامین D در بدن، تبدیل به ویتامین D بشوند. اگر کودک شما فقط ۲ساعت بدون کلاه در آفتاب بماند و یا این که فقط با یک شورت به مدت نیم ساعت در معرض تابش آفتاب قرار بگیرد، قادر است ذخیرهٔ یک هفته ویتامین D مورد نیاز خود را تأمین کند. کودکانی که دارای پوست تیره تر هستند، به مدت زمان کمی طولانی تر نیازمندند. اگر شما زیاد در معرض تابش نور خورشید قرار نمی گیرید، ممکن است پزشک کودک شما توصیه کند که برای کودکتان از مکمل ویتامین D استفاده کنید. به خاطر این که من در ناحیهٔ شمال شرقی آمریکا زندگی می کردم، جایی که زمستان هایش گویی پایانی ندارد و روزها بسیار کوتاه هستند، پزشک کودکم مصرف ویتامین مکمل را که حاوی ویتامین D بود، توصیه کرد.
مادرانی که در ناحیهٔ کالیفرنیای جنوبی یا فلوریدای آفتابی زندگی می کنند، لزومی ندارد نگران چنین مواردی باشند. هیچ گاه شما و کودکتان خودسرانه و بدون نسخهٔ پزشک به مقدار زیاد ویتامین D مصرف نکنید. اگر شما در مصرف این ویتامین زیاده روی کنید، امکان دارد مواد سمی به داخل شیر شما ترشح شود. مصرف مکمل ها بیش از میزان توصیه شده به صلاح شما نیست. قبل از این که به کودکتان ویتامین D بدهید با پزشک کودکتان مشورت کنید. منابع غذایی مناسب ویتامین D:شیرهای غنی شده با ویتامین D یک فنجان از این شیر ۲۵٪ویتامین D مورد نیاز افراد بالغ را تأمین می کند. کره نباتی غنی شده با ویتامین D، تخم مرغ، جگر و ماهی. هیچ منبع گیاهی مطمئنی برای این ویتامین وجود ندارد.
به حفاظت ماهیچه ها، سیستم قلبی، عروقی و غشاء عصبی در مقابل واکنشهای زبان اوری که بخشی از عوارض عادی متابولیسم است، کمک میکند. این ویتامین همچنین به جذب ویتامین A در بدن کمل می نماید. کمبود ویتامین E می تواند به صورت نوع خاضی از کم خونی و ضعف و تخریب ماهیچه ها بروز کند. در شش مامهٔ اول شیردهی نیاز مادر به ویتامین E به ۳ میلی گرم در روز افزایش می یابد.
مقداری که RDA برای مصرف این ویتامین توصیه می کند، بیش از مقدار مورد نیاز وافعی بدن شماست. زیرا احتمال دارد بدن شما قادر به جذب کافی این ویتامین از مواد غذایی مصرفی نباشد. کودک شما روزانه ۴ / ۱تا ۲/۳میلی گرم ویتامین E از طریق شیر مادر دریافت میکند. برای رفع نیاز روزانهٔ شما و کودک شیرخوارتان، RDA مصرف روزانه دوازده میلیگرم ویتامین E را توصیه می کند. این مقدار در شش ماههٔ دوم شیردهی به یازده میلی گرم در روز کاهش می یابد. زیرا در این مرحله نیاز غذایی کودک شیرخوار به شیر شما کاهش می یابد. شیر اولیه ای (آغوز) که کودک شما میخورد سرشار از ویتامین E است. در اولین روزهای تولد، کودک شما مقدار ویتامین موجود در خونش را با خوردن این شیر به سه برابر افزایش می دهد.
مطالعات انجام شده در سال ۱۹۷۷ نشان داد که اگر به کودکانی که با شیر خشک تغذیه میشدند مکمل داده نمی شد، آنها در شش ماههٔ اول تولدشان دچار کمبود شدید و مزمن این ویتامین می شدند. احتمال دارد مقدار ویتامین E که شما مصرف می کنید کمتر از حد نصاب لازم باشد، مگر این که در انتخاب غذاها دقت کافی به عمل آورید و مقدار کالری کافی نیز همراه با غذا دریافت کنید. برآورده ی به عمل آمده، نشان میدهد: مادری که روزی ۱۸۰۰کالری دریافت می کند، احتمالاً از یازده تا دوازده میلی گرم ویتامین E مورد نیاز روزانه، فقط نه میلی گرم آن را جذب میکنند.
براساس این گزارش تحقیقاتی، مادری که روزانه ۲۷میلی گرم ویتامین E مصرف می کند مقدار ویتامین E موجود در شیرش را به یازده میلی گرم در لیتر (مقدار طبیعی ۲/۳میلی گرم در لیتر است) افزایش میدهد. این افزایش بسیار قابل توجه است. از آن جا که هنوز مشخص نشدهٔ اثرات این افزایش بر روی کودک در حال رشد چگونه است، توصیه می شود که از مصرف این ویتامین در دوران شیردهی، اجتناب شود. منابع غذایی مناسب ویتامین E: روغنهای گیاهی (روغن ذرت، روغنهای نباتی، کرهٔ نباتی، سس سالاد، جوانهٔ گندم، کره، جگر زردهٔ تخم مرغ، دانه های نباتی، انواع تخمه و سبزیجاتی که برگهای سبز رنگ دارند.
ویتامین K به خاطر مهمترین وظیفه ای که در بدن به عهده دارد، مادّهٔ منعقد کنندهٔ خون نامیده می شود. نیاز یک زن به این ویتامین در دوران بارداری و شیردهی افزایش پیدا نمی کند. این ویتامین در مواد غذایی آنقدر به وفور یافت می شود که خانمها بیش از مقدار مورد نیاز آن را دریافت می کنند. حد نصاب مصرف روزانه این ویتامین ۶۵میکروگرم در روز است و از این مقدار روزانه فقط ۱/۳تا ۲/۱میکروگرم ویتامین K وارد شیر مادر می شود.
هر چقدر هم که مادر این ویتامین را به مقدار کافی دریافت کند بازمقدار ویتامین K موجود در شیر مادر، بطور طبیعی، کم باقی میماند. یک لیتر شیر مادر فقط حاوی ۲میکروگرم ویتامین K است، در حالی که همین مقدار شیر خشک غنی شده با ویتامین K حاوی ۲۰میکروگرم ویتامین Kاست. همهٔ کودکان باید توانایی انعقاد خون خود را افزایش دهند و این امر مصرف ویتامین K اضافی را برای آنان ضروری میسازد. حتی کودکانی که از رشد خوبی برخوردارند ممکن است دچار عوارض خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K بشوند.
برای اجتناب از چنین وضعیت مرگباری، فرهنگستان متخضصین اطفال توصیه می کند که به همهٔ کودکان یک نوبت ویتامین K تزریق شود. این تزریق بلافاصله بعد از تولد کودک انجام می شود و او را از خطر خونریزی مصون می دارد. مادرانی که از تغذیه خوبی برخوردارند و غذاهای مناسب مانند سبزیجاتی که برگهای سبز دارند، مصرف می کنند و به اندازهٔ کافی ویتامین K در بدنشان ذخیره کرده اند، حتی اگر از غذاهای اضافی حاوی ویتامین K و یا مکمل های محتوی این ویتامین استفاده کنند، باز هم فادر نخواهند بود که ویتامین K موجود در شیرشان را افزایش بدهند.
منابع غذایی مناسب ویتامین K: سبزیجاتی که دارای برگهای سبز هستند، گل کلم، جوانه ها، کلم، شیر گوشت، تخم مرغ، حبوبات، میوہجات و جگر استفادهٔ مداوم از آنتی بیوتیک ها میتواند باکتریهای روده ای را که باعث سنتز ویتامین K میشوند، از بین ببرد. از آنجایی که نیمی از ویتامین K مورد نیاز ما در سیستم گوارشی درست می شود، استفاده از آنتی بیوتیکها برای مدت طولانی می تواند منجر به از بین رفتن ذخیرهٔ ویتامین K در بدن شود. اگر شما به مدت طولانی از آنتی بیوتیک استفاده کرده اید و یا می کنید، با پزشکتان در این باره صحبت کنید.
ویتامین ث به تشکیل کلاژن که محافظ استخوانها و دندانهاست کمک میکند. ویتامین ث نوعی ضد سم است. به این معنی که: سایر ترکیبات حیاتی بدن را از خطر واکنشهای زیان آور شیمیایی حفظ میکند. این ویتامین، همچنین به دفاع بدن در مقابل عفونتها و جذب آهن کمک میکند. هنگامی که شما باردار هستید، مقدار ویتامین ث موجود در خون شما عملاً کاهش می یابد. این کاهش به این علت است که: حجم خون شما در دوران بارداری افزایش یافته و در نتیجه خون شما رقیق می شود. و از طرف دیگر میزان ویتامین ث موجود در خون کودک شما، دو برابر مقداری است که در خون شما موجود است.
مقدار ویتامین ث موجود در شیر شما برحسب این که روزانه چه مقدار غذاهای حاوی ویتامین ث مصرف می کنید، تغییر میکند. کودل شیرخوار شما روزانه ۲۴تا ۴۰میلی گرم از این ماده مهم غذایی را از طریق شیر شما مصرف میکند. شما در شش ماههٔ اول دوران شیردهی روزانه به ۹۵میلی گرم ویتامین ث نیازمندید و در شش ماههٔ دوم شیردهی ۹۰میلی گرم ویتامین ث برای رفع نیاز روزانهٔ شما و کودکتان کفایت میکند. در صورتی که میوه، سبزیجات و آب و بخشی از غذای روزانهٔ شما را تشکیل بدهند، دریافت مقدار کافی ویتامین ث برای شما و کودکتان کار دشواری نخواهد بود. اگر به قدر کافی ویتامین ث مصرف نکنید، ویتامین ث موجود در شیر شما از ذخیرهٔ بدنتان به دست می اید. از ان جا که این ذخیره در بدن شما بسیار کم و محدود است، شما نمی توانید برای رفع نیازتان به این ذخیره متکی باشید. در عوض باید حتما هر روزه از غذاهایی که دارای ویتامین ث هستند، استفاده کنید امروزه موارد شناسایی شده کمبود ویتامین ث بسیار نادر است. اما گزارش هایی که در کتاب های قدیمی تر موجود است، دال بر بروز یک مورد بیماری اسکوربوت در کودک شیرخواری است که مادرش به اندازهٔ کافی از این ویتامین مصرف نمی کرده است.
در فصل تابستان مقدار این ویتامین در شیر مادر اندکی افزایش می یابد، زیرا در این فصل میوه و سبزیجات بیشتری مصرف می شوند. اگر در رژیم غذایی مادر به قدر کافی ویتامین ث موجود نباشد، با استفاده از مکمل ها می توان مقدار این ویتامین را در شیر مادر افزایش داد. مطالعات نشان داده که اگر مادر هر روزه ۱۰۰میلی گرم و یا بیشتر ویتامین ث مصرف کند، ویتامین ث موجود در شیرش به میزان ۵۰تا ۶۰میلی گرم در لیتر خواهد رسید.
منابع غذایی مناسب ویتامین ث: مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، نارنگی و غیره…) آب مرکبات، آب میوه های غنی شده با این ویتامین، بیشتر سبزیجات (با برگهای سبز تیره) گوجه فرنگی، حتی سیب زمینی و فلفل سبز. فراموش نکنید که امتیاز ویژه و مهم مصرف کافی ویتامین ث این است که به جذب آهن در بدن شما کمک میکند. از آن جا که بسیاری از مادران در دوران بارداری و شیردهی ذخیرهٔ آهن بسیار محدودی دارند، این امتیاز برای شما و کودکتان امری حیاتی محسوب می شود .
هفته دوم بارداری هفته اول بارداری با تمام هیجاناتش گذشت و الان قصد داریم هفته…
بارداری دوران بارداری عمدتا 9 ماه به طول می انجامد اما پزشکان برای بررسی دقیق…
در پر تو فعالیت چشمگیر غدد پستانی و تغذیه کامل مادر، کودکی که از شیر…
از جمله مراحل زایمان در بیمارستان از شما معاینه لگن به عمل می آید، تا…
زایمان شما نه ماه بارداری را پشت سرگذاشتید و حالا لحظه ای که منتظرش بودید…