مانتو؛ لباس ­شب پشت­ کیسه­ ای؛ لباس شبِ و اتو

مانتو و لباس شب در سدة نوزدهم مورخان هنر در جریان نکوهش آن­چه در نظر آنان سبکی گروتسک و مبتذل به شمار می­ آمد و عاری از هر گونه تعادل، قیدوبند و برازندگی بود، اصطلاح باروک را ابداع کردند. تاریخ همواره بخشنده­ تر بوده است و اکنون می­توان باروک را عموماً به چشم دوره­ای از تزئینات تجملی و افراطی، وفور فُرم­های منحنی­وار ضخیم و مورب، پارچه­های سنگین و جلوه­ فروشی اسف­انگیز نگریست.

اساس الگوی البسة زنانه در طی دورة باروک با دگرگونی چشمگیری مواجه نشد، اما زیورآلات، سبُکی و درخشندگی سابق خود را از دست دادند و حالت رسمی­تر و بهای بیش­تری یافتند. این جریان، بازتاب طبع و سلیقة پادشاه خورشیدِ پا به سن گذاشته، لویی چهاردهم، بود که در دوران پادشاهی­ای (۱۷۱۵-۱۶۶۱) حاکم این عصر بود.

مانتو

با نزدیک ­شدن به پایان سدة هفدهم، زنان در مناسبت ­های رسمی مانتو به تن می­کردند. حوالی سال ۱۶۸۰ این پوشش به منزلة روپیراهنی تی (T) شکل ساده­ای که مُلهم از خاورمیانه بود، به همراه یک نیم­تنة گشاد با دوخت آزاد که قالب بدن بود، محبوبیت و رواج یافت؛

هرچند، الگوی آن رفته­ رفته تغییر شکل داد و به لباس شب رسمی سه­تکة مخصوص دربار بدل شد. روپیراهنی (خود مانتو)، از سر شانه تا لبه ­ها، برشی یکسره داشت تا زیردامن هم­رنگ یا متضادِ خود (آن­چه امرزوه دامن می­خوانیمش) را به همراه دنباله­ای بلندتر به نمایش بگذارد. سینه­بند تکه­دوزی سه­گوش آهاردار تعریف مناسبی برای آن است.

تزئینات و زینت­آلات رواج یافتند و سرپوش­های بسیار بلند فونتاژ، که با روبان و نوارهای آهاردار طراحی شده بود (و نسخة بدل کلاه­گیس­های پر زرق­وبرق باب­روز مردانه به نظر می­رسید)، محبوب شد.

لباس شب

حوالی سال­های ۱۷۰۵ تا ۱۷۱۵ لباس شب برازندة پشت کیسه­ای، به عنوان پوشش غیررسمی و خودمانی رواج یافت. این لباس، که در ارجاع به نقاشی­های ژان آنتوآن واتو به لباس شبِ واتو نیز معروف بود، به­واسطة آن که از سرشانه­های پیلی­دارش  تا لبه­ها چین می­خورد، متمایز می­نمود.

در سرتاسر این دوره، لباس مردان دستخوش دگرگونی ­های نسبتاً بیش­تری شد. روبان­ها، دانتل ­های پُر زرق­وبرق و پارچه­های چین­داری که مشخصة جامه­های مردانة اوایل و میانة باروک بود، جای خود را به سبکی بسیار خشک و رسمی و با رویه­دوزی­های بیش­تر [مانند پارچة رومبلی] داد

؛ گویی مردان قسمتی از مبلمانی بودند که روی آن می­نشستند. گذشته از چنین جلوه­ای، کلاه­گیس­ها روزبه­روز زرق­وبرق بیش­تر و ابعاد کمابیش دست­وپاگیرتری می­یافتند. هرچند که نوآوری اصلی این دوره مُلهم بود از جامه­ای ایرانی، شامل یک کت، جلیقه و شلوار سه­ربع. برای نخستین­بار جامة مردانه شکل­وشمایل مشخص کت­وشلوارهای امروزی را به خود گرفته بود.

برگرفته از کتاب گرایش های طراحی لباس . نویسنده آیدا تدین