بررسی ایمنی در سیتروئن زانتیا

شاید شنیده باشید که سیتروئن زانتیا خودروی نا ایمنی است. بعضا افرادی هم پیدا می‌شوند که اطلاعات خودرویی خوبی دارند و در جواب می‌گویند: تست تصادف انجام شده برای این خودرو مربوط به فاز ۱ است، نه فاز ۲! امروز قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به ایمنی این خودرو داشته باشیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه

سال ۱۹۹۲ میلادی یعنی چیزی درحدود ۲۵ سال پیش، سیتروئن خودرویی به نام زانتیا (Xantia) را معرفی و تولید کرد؛ خودرویی که در کلاس C یا همان خودروی متوسط شهری قرار داشت .

زانتیا در دو اتاق متفاوت طراحی و تولید شد. یکی از این کلاس‌ها، استیشن است و دیگری ناچ‌بک (notchback) که بعضل هاچ‌بک (hatchback) و سدان (Sedan) هم خطاب قرار می‌گیرد. اگرچه از اتاق اول یعنی استیشن در ایران خبری نشد اما اتاق دوم را زیاد در کوچه و خیابان‌های شهر دیدیم. خودرویی که طراحی متقاوت، ظاهر پشتی بین یک خودروی سدان (صندوق‌دار) و هاچ‌بک داشت.

زانتیا در ایران

سیتروئن سرانجام تصمیم گرفت در سال ۲۰۰۲ میلادی این خودرو را از خط تولید کشور خود خارج کند. جالب اینجاست، زمانیکه زانتیا در بازار جهانی درحال توقف تولید بود، سایپا آن را به بازار ایران عرضه کرد. شرکت سایپا در پاییز سال ۱۳۸۹ بعد از اتمام قرارداد ۱۰ سال تولید زانتیا در ایران، به عمر این خودرو پایان داد. آمار از تولید ۱۰۰ هزار دستگاه زانتیا در طول این مدت خبر می‌دهند.

این خودرو ظاهر شیک، به‌روز و جوان‌پسندی دارد. هم‌چنین هندلینگ و سیستم تعلیق این خودرو همیشه مورد تحسین قرار گرفت اما این نکات مثبت هیچ‌وقت باعث نشد که بر ضعف ایمنی این خودرو سرپوش گذاشته شود. سیتروئن زانتیا در سال ۱۹۹۷ میلادی در تست تصادف یورو ان‌کپ شرکت کرد و نتوانست نتایج مطلوبی کسب کند. در ادامه می‌توانید تست تصادف زانتیا را ببینید.

زانتیا در سال ۱۹۹۷ میلادی با تغییرات ظاهری همراه بود که از آن به عنوان نسخه فیس‌لیفت زانتیا یاد شد. این به‌روزرسانی‌ها در ظاهر بیرون، نمای داخلی، اضافه شدن دو کیسه‌ی هوای سرنشینان جلو به‌ صورت استاندارد و افزایش استحکام اتومبیل همراه بود. اگرچه نمونه‌ی مورد آزمایش در تست یورو ان‌کپ مربوط به نسخه‌ی به‌روزرسانی شده‌ی زانتیا یعنی فاز ۲ نبود اما به بعضی از جدیدترین تجهیزات ایمنی مثل کیسه‌های هوا مجهز بود.

تغییر نه چندان موثر

ممکن است خودرو دوستان زیادی در مورد ارتقای ایمنی نمونه‌ی جدیدتر زانتیا صحبت کنند، اما این اختلاف در حدی نبود که حتی بازتاب موثری در رسانه‌های خارجی داشته باشد. از آن‌جایی که فقط مدل اول در تست ایمنی یورو ان‌کپ شرکت کرده، مطالعات ما بر اساس گزارشات تحلیل‌شده‌ی همین مدل است. با احتساب به همین نتایج، زانتیا در تست تصادف ایمنی یورو ان‌کپ نتوانست حتی دو ستاره زرد رنگ ایمنی را به‌طور کامل تصاحب کند! با این حال دو ستاره‌ی حدودی همین خودرو بیشتر مدیون کیسه‌ی هوا و طراحی مناسب کابین در پایین داشبورد است.

ضعف در طراحی؟

داستان از این قرار است که ضعف در طراحی پلت‌فرم و شاسی، نمای بیرونی خودرو و استحکام بدنه باعث شده تا شاهد ایمنی نامطلوب سیتروئن زانتیا باشیم. این ضعف طراحی در برخورد زانتیا با مانع از جلو کاملا مشهود است. در برخورد از جلو، نه تنها بخش جلوبندی اتومبیل نابود شده، بلکه ترکش این فاجعه تا نیمه‌ی انتهایی ماشین هم می‌رسد! اگر یادتان باشد در تست ایمنی تندر ۹۰ گفتیم اتومبیل‌هایی پیدا می‌شوند که بر اثر برخورد، آثار تخریب تا شعاع گسترده‌ای از اتومبیل را در برمی‌گیرد؛ زانتیا مثال بارز چنین خودرویی با ایمنی کم است.

آزمایش برخورد

شاید کیسه‌ی هوای سرنشینان جلو، از برخورد مستقیم سر به داشبورد جلوگیری کرده باشد اما تخریب قسمت جلویی خودرو، تا خوردن سقف، تاب برداشتن در و ستون‌های جلو و میانی باعث شده تا جان سرنشینان در خطری جدی باشد. اتومبیل در برخورد ۴۰ درصد از جلو با مانع نرم، به سمت کنار پرت می‌شود؛ به دیفرانسیل و موتور آسیب جدی وارد می‌شود و ستون‌، در و رینگ‌ها کج می‌شود. در تست تصاد، بجز آسیب مهلک به سرنشینان، صدمه‌ی مالی جبران ناپذیری هم به اتومبیل وارد شده است.

مچ پا، ران و سینه‌ی راننده به ترتیب اندام‌هایی هستند که در تصادف، احتمال آسیب‌دیدگی زیادی دارند. کیسه‌ی هوا توانسته تا حد زیادی سر و گردن راننده را در وضعیت ایمن‌ قرار دهد. به لطف طراحی خوب کابین، ساق پای راننده وضعیت ایمنی در هنگام تصادف دارد. هم‌چنین سر، گردن و پاهای سرنشین شاگرد در وضعیت ایمنی قرار دارند. به طور کلی سینه‌ی سرنشینان جلو به علت جمع شدن خودرو در تهدید بیشتری قرار دارد.

آسیب غیر قابل چشم پوشی

در تست تصادف از بغل، باز شاهد آسیب جدی به سرنشینان هستیم. این بار سر، گردن و سینه از بخش‌های آسیب‌دیده‌ی آدمک‌های تست تصادف است. بر اثر ضربه، احتمال برخورد محکم سر و گردن سرنشین به ستون میانی وجود دارد که قطعا آسیب وارد شده می‌تواند نتایج دلخراشی به جا بگذارد. شکم در وضعیت ایمنی قابل قبول و پاها در ایمنی نسبتا کاملی هستند. بر اثر برخورد مانع متحرک به کناره‌ی اتومبیل، درها خم می‌شوند، شیشه‌ها شکسته می‌شوند، سقف تاب برمی‌دارد، شاسی تا حدی براثر ضربه خم می‌شود و در صندوق باز می‌شود.

زانتیا مورد آزمایش تنها یک ستاره از چهار ستاره ایمنی عابر پیاده را از آن خود کرد. این نشان می‌دهد که عابر پیاده بر اثر برخورد احتمال آسیب دیدگی زیادی دارد. احتمال دارد بر اثر برخورد، سر و گردن به شیشه و بالای در موتور برخورد کند و پاها بر اثر برخورد سپر اتومبیل آسیب ببیند.

زانتیا در نیروی پلیس ایران

البته این نکنه را در نطر داشته باشیم که بسیاری از خودروهای دهه ۹۰ میلادی امتیاز مشابهی در تست ایمنی دریافت کرده‌اند. با این حال سیتروئن زانتیا خودرویی با ایمنی پایین ارزیابی می‌شود. بارها در رسانه‌های خبری خودرو مورد انتقادهای شدید قرار گرفته است. برخلاف ایمنی ضعیف زانتیا، ویژگی‌های مثبتی در این خودرو دیده می‌شود؛ طراحی به‌روز و جوان‌پسند، پیشرانه‌ی نسبتا قدرتمند، شتاب و سرعت بالا و تعلیق مهندسی و خوب نسبت به زمان خود. اما جای سوال مهمی باقیست؛ چرا زانتیا با ایمنی بسیار پایین به عنوان خودروی پلیس نامحسوس در کشور استفاده شد؟

درست است، سواری نرم، هندلینگ خوب و شتاب و سرعت برای تعقیب از ویژگی‌های یک خودروی مناسب برای نیروی پلیس هر کشوری باشد، اما خود ایمنی کم، تهدیدی جدی برای نیروهای تلاشگر پلیس کشور و هم‌وطنان عزیزمان است و نمی‌توان به آسانی چشم‌پوشی کرد.