آیا داروهای ضد افسردگی مؤثرند؟

افسردگی به مشاوره به خوبی جواب می دهد اما داروهای ضد افسردگی برای بهبود بیماری ضروری اند. این داروها توسط پزشک تجویز می شوند. اگر شما با یک روان درمان مشاوره کنید احتمال دارد شما را به یک روانپزشک معرفی کند. داروهای ضدافسردگی باعث بهتر شدن خلق و خو، خواب، اشتها و تمرکز حواس می شوند.

اما باید حدود ۴ الی ۱۲ هفته صبر کنید تا اثرات آن ظاهر شود. استفاده از دارو پس از برطرف شدن نشانه های بیماری باید تا ۶ ماه ادامه یابد. این داروها با برقراری توازن شیمیایی مغز و افزایش سطح بعضی ناقلین عصبی در از بین بردن افسردگی مؤثرند.

تمام داروهای ضد افسردگی موجود در بازار در ۱۰ الی ۸۰٪ افراد افسرده مؤثراند. مشکل ترین بخش انتخاب دارو این است که هنوز هیچکس نمی داند که برای هر فرد چه دارویی مؤثر است و چرا؟

داروهای ضدافسردگی مهار کننده مونو آمینواکسیداز و سه حلقه ای ها و چهار حلقه ای ها و SSRI به روش های متفاوت بر ناقلین عصبی اثر می گذارند. هر چه دار و بر ناقلین عصبی بیشتری اثر بگذارد، عوارض جانبی آن نیز بیشتر است.

به این ترتیب پزشک معالج شما چگونه داروی مناسب را برایتان انتخاب کند؟ پزشک معالج ابتدا با یک داروی ضد افسردگی جدید (SSRI پروزاک) شروع می کند چون عوارض جانبی آن کمتر است و اگر این دارو در بیمار مؤثر واقع نشد، داروهایی با ترکیبات دیگر را شروع می کند. پزشک گاهی اوقات ۴ الی ۵ بار دارو را عوض می نماید.

بعضی وقت ها پزشکان بر اساس تجربیات قبلی در مورد اثرات دارو بر افراد آن را تجویز می کنند و گاهی پزشک معالج ترکیبی از چند دارو را برای خنثی کردن عوارض آنها تجویز می کند. مثلا دارویی که باعث خواب آلودگی می شود با داروی دیگر ضد افسردگی که باعث افزایش هوشیاری می شود را با هم تجویز می کند.

مهم این است که دار و متناسب با علائم بیمار تجویز شود. به علاوه بعضی از داروها عارضه دارند که در افراد متفاوت فرق می کند. زنان به داروها به طریقه های مختلفی واکنش نشان می دهند، اما خوشبختانه برای درمان افسردگی داروهای زیادی موجود است.

هشدار

اگر هرگونه داروی ضدافسردگی برایتان تجویز شده و همزمان داروهای تجویزی و یا غیرتجویزی دیگری را مصرف می کنید، اگر حامله هستید، و یا قصد حاملگی دارید و یا با مصرف دارو دچار عارضه ای شدید شده اید، به پزشک معالج تان اطلاع دهید.

سؤالاتی که باید از پزشک معالج بپرسید

قبل از اینکه پزشک برایتان دارویی تجویز کند باید در مورد داروها به شما اطلاعات کافی بدهد، خیلی مهم است که تمام سوالاتتان را از دکتر بپرسید. نگران گرفتاری پزشک و ازدحام مراجعین در اتاق انتظار نباشید. تمام سوالاتتان را بپرسید و همان وقت جواب آن را دریافت کنید.

از آنجا که داروهای متفاوت عوارض جانبی گوناگونی به دنبال دارد همه عوارض آن را از پزشک جویا شوید. بعضی از پزشکان علاقه ندارند راجع به عوارض دارو صحبت کنند چون فکر می کنند این کار باعث می شود که از استفاده از آن وحشت کنید و یا همیشه عوارض آن را در خود تلقین نمایید. اگر پزشک از توضیح دادن خودداری کرد به پزشک دیگری مراجعه کنید. هر چه بیشتر از عوارض احتمالی دارو مطلع باشید برای پذیرش آن عوارض آمادگی بهتری خواهید داشت.

اگر برای اولین بار به مشاوره درمانی می روید کاغذی را به همراه ببرید و سؤالات زیر را در آن یادداشت کنید.

• در صورت استفاده بیش از حد دارو چه خطراتی به وجود خواهد آمد؟
• چقدر در خواب من تأثیر خواهد گذاشت؟
• آیا بر مقدار اضطراب من تأثیر می گذارد؟
• آیا در روابط جنسی من تأثیر می گذارد؟ چگونه؟
• آیا با مصرف این دارو افزایش و یا کاهش وزن خواهم داشت؟
• آیا بر داروهای دیگر مصرفی من تأثیر خواهد گذاشت؟
• آیا بر دیگر مشکلات جسمانی من تأثیر می گذارد؟
• چقدر طول میکشد تا من نشانه های مصرف دارو را ببینم؟
• چقدر زمان لازم است تا شما نظرتان را در مورد تأثیر دارو به من بگویید؟

داروهای جدید ضد افسردگی

داروی ضد افسردگی مردم را به یاد داروی شناخته شده پروزاک می اندازد، اما دانشمندان در پی ساختن داروی جدیدتر با همان تأثيرات (و عوارض جانبی کمتر) هستند که ممکن است در مورد آن چیزی نشنیده باشید.

در حقیقت پر وزاک یکی از داروهای جدید ضدافسردگی است که در گروه SSRI قرار دارد و با تداخل در باز جذب سروتونین عمل می کند. این دارو باعث بالا رفتن سطح سروتونین (در مغز) و کاهش افسردگی می شود. SSRI ها از جدیدترین و مؤثرترین داروها، با کمترین عارضه جانبی هستند و متأسفانه جزو گرانترین داروها هستند. هر چند پیش بینی بهترین داروی مؤثر برای شما غیر ممکن است. داروهای گروه SSRI شامل:

• پروزاک (فلوكستين)
• Celexa (Citalopran)
• Zoloft (Sertraline)
• Paxil (Paroxetinc)
• Luvox (Fluvoxamine)
• Serzone (Nefazodone)

هستند که هر کدام عملکرد، فایده و عوارضی دارند.

هشدار:

هر چند مصرف بیش از اندازه همه داروها خطرناک است اما بعضی از داروها خطرات بیشتری دارند. بخصوص Celena (تا کنون ۱۲ مورد مرگ و میر ناشی از مصرف این دارو گزارش شده است)

داروهای چند حلقه ای

قبل از پروزاک داروهای سه حلقه ای، انتخاب اول بودند. هنوز هم در درمان بیمارانی که به داروهای دیگر پاسخ نمی دهند به کار می روند. آمی تریپتیلین و ایمی پرامین از این دسته اند.

داروهای سه حلقه ای و چهار حلقه ای با افزایش میزان نور اپی نفرین و سروتونین مغز عمل می کنند. عوارض جانبی این داروها، شامل: لرزش، سردرد، حساسیت به نور، خشکی دهان، تهوع، خستگی، ضعف، اضطراب، اسهال با یبوست، سؤهاضمه، بی خوابی یا خواب آلودگی، عصبانیت و افزایش تعریق است.

از آنجایی که این داروها باعث خواب آلودگی شدید می شوند، در هنگام رانندگی، استفاده از ابزارهای صنعتی با شرکت در فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری، قضاوت و تعادل جسمانی دارند، آنها را با احتیاط مصرف کنید. از مصرف الکل به همراه این داروها خودداری کنید، در صورت مشاهده تب، لرز یا علایم شبه انفولانزا با پزشک تماس بگیرید.

مهار کننده های مونوآمینواکسیداز

این داروها پس از چند حلقه ای ها تولید شدند و علاوه بر نوراپی نفرین و سروتونین بر دوپامین هم اثر می گذارند. فنل زین، ایزوکربوکساید و ترانیل سیپرومین انواعی از این داروها هستند.

این داروها با افزایش تیرامین باعث بالا رفتن ناگهانی فشار خون نیز می شوند که حتی ممکن است به پاره شدن مویرگهای مغزی بیانجامد.

پس باید به هنگام مصرف آنها، از غذاهای حاوی تیرامین پرهیز کنید:

• نوشیدنی های الکلی (حتی شربت های دارویی حاوی الکل)
• بعضی انواع سوسیس و کالباس
• پنیر (خصوصا پنیر کهنه)
• جگر مرغ د میوه ها (خصوصا میوه های خیلی رسیده)
• گوشت دودی یا نمک سود
• سس سویا

در صورت داشتن مشکلات قلبی، صرع، برونشیت، آسم با فشارخون بالا یا ناتوانی در رعایت رژیم غذایی، نباید این داروها را مصرف کنید. البته عده کمی از افراد به داروهای دیگر پاسخ نمی دهند و در نهایت مجبورند از این داروها استفاده کنند.

ليتيم: آنچه که باید بدانید

لیتیم دارویی است که در درمان افسردگی – سرخوشی که نوعی بیماری روانی شامل تغییرات خلق از افسردگی شدید تا سرخوشی است، مؤثر می باشد. این دارو عوارض جانبی ای به همراه دارد که مهمترین آن فاصله کم بین دوز مؤثر و دوز سمی است. لیتیم می تواند به راحتی در بدن تجمع پیدا کند (خصوصا اگر مشکلات کلیوی داشته باشید). نشانه های مسمومیت با لیتیم عبارتند از:

• اسهال و استفراغ
• خواب آلودگی
• ضعف عضلانی
• گیجی
• تار دیدن
• صدای زنگ در گوش
• تشنج

ممکن است علایم دیابت یا پسوریازیس با مصرف این دارو بدتر شود.

درمان با شوک الکتریکی (ECT)

خیلی از مردم با شنیدن نام درمان با شوک الکتریکی به وحشت می افتند. البته این روش، امروزه، کاربرد دارد چون در افرادی که به هیچ یک از روش های دیگر درمانی پاسخ نمی دهند، مؤثر است.

در ECT نوین، قبل از وصل کردن الکترود در روی شقیقه ها به بیمار داروهای بی حس کننده و شل کننده عضلات می دهند. در این روش پالس های الکتریکی کنترل شده به مغز می رود تا حالت تشنج ایجاد شود. دوره درمان بین ۱۲ تا ۱۹ جلسه است.

موافقین و مخالفين پزشکان هنوز از ECT در مورد افرادی که به دیگر روش های درمانی پاسخ نمی دهند، استفاده می کنند. این روش درمانی باعث فراموشی موقتی می شود، و از آن بدتر هم این است که بعضی از بیماران گزارش داده اند پس از چند جلسه درمان، میزان فراموشی آنها افزایش یافته است. اما این علائم چند هفته پس از اتمام درمان ناپدید می شوند. هنوز ثابت نشده است که ECT باعث ایجاد فراموشی دائمی شود. اگر چه تمام بیماران گزارش داده اند که اتفاقات قبل از درمان را تا حدودی فراموش کرده اند.

اگر پزشک معالج ECT را به شما پیشنهاد کند، به یاد داشته باشید که این روش با بسیاری از داروهای ضد افسردگی از جمله پروزاک ناهماهنگ است. عده کمی از مردم که پروزاک مصرف می کرده اند، پس از CTاد چار حمله های طولانی مدت شده اند.

حاملگی و ECT

اگر در دوران حاملگی دچار افسردگی باشید، نمی توانید از داروهای ضد افسردگی استفاده کنید چون برای نوزاد شما خطرناک است. در این حالت گزینه دیگر درمانی، ECT است. چون طبق نظر انجمن روانشناسان امریکا، استفاده از این روش درمانی در دوران حاملگی هیچگونه خطری ندارد. پزشک معالج می تواند با تغییر روش و استفاده از داروهای بی ضرر در ECT میزان خطر در دوران حاملگی را به حداقل برساند.

با این وجود زنان حامله باید ECT را در بیمارستان ها انجام دهند تا در صورت لزوم، اقدامات اورژانسی برای جنین انجام شود. اگر شما حامله هستید و انجام ECT برایتان ضروری است، با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید و او را مطلع کنید.

توجه:

بعضی از مردم، رسم رومی قدیمی استفاده از مارماهی های الکتریکی در درمان دیوانگی را اساس ECT می دانند. اما این روش در حقیقت در اواخر سالهای ۱۷۰۰ میلادی، زمانی که بن فرانکلین به هنگام تحقیقات خود بر روی الکتریسیته دچار شوک و بیهوشی شد، پایه گذاری گردید.

روش های دیگر درمان

هر کسی که حتی به طور خفيف دچار افسردگی است، باید به روان درمان مراجعه و داروهای ضدافسردگی مصرف نماید. اگرچه افسردگی خفیف در زنان با روش های غیر دارویی و یا روان درمانی نیز قابل درمان است.

هشدار

اگر شما فکر خودکشی داشته اید نباید از روش های جایگزینی استفاده کنید. افسردگی های شدید باید با مراجعه به روان پزشک و استفاه از داروهای ضدافسردگی همزمان درمان شود.

طب سوزنی

خیلی از زنان معتقدند که استفاده از طب سوزنی در کاهش درد مؤثر است. تحقیقات انجام شده در روسیه و چین نشان داده است که طب سوزنی در درمان اختلالات خلقی نیز مؤثر است.

بعضی از روش های رفتار درمانی و شناخت درمانی در عملکرد و سطح مواد شیمیایی مغز تأثیر می گذارد که طب سوزنی نیز می تواند این تأثیرات را بوجود آورد.

در یک تحقیق در چین محققین پی بردند که نیمی از بیماران مبتلا به افسردگی پس از ۸ جلسه طب سوزنی بهبود یافتند. البته هنوز این موضوع در حال بررسی و تحقیق است. محققین معتقدند که برای درمان افسردگی طب سوزنی به تنهایی کافی نیست.

تحقیقات وسیع تری در این زمینه برنامه ریزی شده است که آیا می توان جلوی عود مجدد بیماری را گرفت یا نه؟ و همچنین قصد دارند مقایسه ای بین طب سوزنی و دیگر روش های درمانی انجام دهند.

کسب حمایت

حمایت های اجتماعی برای حل مشکل افراد افسرده اهمیت بسیاری دارد. دارو درمانی و مشاوره درمانی خیلی مهم است اما شما با پیوستن به گروههای حمایت اجتماعی می توانید به زندگی عادی باز گردید. خیلی از زنان از صحبت کردن در مورد مشکلاتشان احساس خوشایندی ندارند. گرچه صحبت کردن با کسانی که خودشان این مشکل را داشته اند خیلی آسانتر از نشستن در صندلی اتاق مشاوره است.

مطالعات زیاد انجام شده در ۲۵ سال گذشته نشان داده است که گوشه گیری باعث زیاد شدن هورمون استرس خون، تحریک احساس افسردگی و اضطراب، افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون و کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن می شود. اگر گوشه گیری طولانی شود، هورمون های استرس دائما در بدن منتشر می شوند و در قدرت تسلط بر افسردگی خلل وارد می شود. از طرف دیگر پیوستن به گروه های اجتماعی باعث کم شدن هورمون استرس و در نتیجه کنترل آن می شود.

آیا می توانید افسردگی را از خود دور کنید؟

از آنجایی که هورمون استرس باعث ایجاد افسردگی می شود، جای تعجب نیست که زنانی که تمرین های مدی تیشن و با ورزش های آرام بخش انجام می دهند، اغلب احساس مثبت بودن و شادابی می کنند. خیلی از مطالعات نشان داده است که افراد افسرده که ورزش های مدی تیشن، یوگا را بطور مرتب انجام داده اند از لحاظ خلق و خو بهبود یافته اند. تماشای فیلم های کمدی و یا شنیدن داستانهای خنده دار می تواند اثرات مشخصی بر میزان مواد شیمیایی مغز و سلامت فرد داشته باشد.

ویتامینها

چون کمبود بعضی از ویتامین ها باعث افسردگی می شود، اگر دچار افسردگی خفیف هستید می توانید از ویتامین ها و مکمل ها استفاده کنید. حتی کمبود کمی ویتامین B6 باعث کاهش سروتونین میشود. مقدار ۱۰ میلی گرم روزانه ویتامین B6 می تواند افسردگی را کاهش دهد.

فولیک اسید (نوع دیگر ویتامین (۱) نیز می تواند افسردگی را کاهش دهد. چندین مطالعه نشان داده است که سطح فولیک اسید در افراد افسرده پایین تر از دیگران است و مطالعات دیگر حاکی از این است که مکمل ها باعث از بین رفتن افسردگی می شوند.

با استفاده از گینکو بهتر شوید

گیاه شناسان معتقدند که استفاده از گیاه کینکوبیلوبا باعث افزایش جریان خون مغز می شود. تحقیقات نشان داده است که این ماده ممکن است مقدار ناقلین عصبی را که با افسردگی در ارتباط هستند به حد طبیعی باز گرداند.

هشدار:

اگر می خواهید گینکو استفاده کنید توجه داشته باشید که مصرف روزانه آن نباید بیش از ۲۴۰ میلی گرم باشد و در غیر این صورت دچار اسهال، بی خوابی و تحریک پذیری می شوید.

کاهش افسردگی با یک فنجان قهوه کوچک

قهوه یکی از مشهورترین نوشیدنی هایی است که باعث بیدار ماندن می شود اما اثرات قابل توجه ضدافسردگی نیز دارد. یکی دیگر از مزیت های قهوه خاصیت ضددرد بودن آن است. مصرف کافئین و آسپرین با یکدیگر، در مقایسه با آسپرین به تنهایی، در از بین بردن درد مؤثرتر است، در حالی که کافئین نمی تواند درد را کاهش دهد. با وجودی که این ماده به منظور خلاصی از درد شناخته شده است، محققین معتقدند که مصرف قهوه باعث بهبودی خلق و خو شده و در نتیجه عملکرد آن باعث کاهش درد می شود.

قهوه همچنین در بعضی از برنامه های کاهش وزن زیر نظر پزشک مورد استفاده قرار گرفته است و موفقیت آن متوسط اما از نظر آماری چشمگیر بوده است. چون قهوه در کم کردن اشتها مؤثر نیست، محققین این مسأله را به بهبود خلق و خو ربط می دهند. البته بعضی ها نسبت به کافئین حساس هستند. کسانی که در مصرف کافئین زیاده روی می کنند دچار بی خوابی، پرخاشگری، بی قراری و تحریک پذیری می شوند. به علاوه زنانی که کیست سینه دارند باید از مصرف زیاد کافئین پرهیز کنند.

ورزش: آیا کافی است؟

می توان با ورزش کردن منظم، افسردگی های خفیف را برطرف کرد. (دویدن، دوچرخه سواری و شنا انتخاب های خوبی هستند). نرمش های بدن سازی باعث تقویت سطح مواد شیمیایی مغز مربوط به خلق و خو می شود و تأثیر آن مانند داروهای ضدافسردگی است.

اگر برای انجام برنامه ورزشی وقت ندارید چه باید بکنید؟ حتی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پیاده روی می تواند مفید باشد. گرچه برای تأثیر بیشتر باید حداقل سه بار در هفته و هر دفعه نیم ساعت ورزش کنید. (۵ بار در هفته یا بیشتر مفید تر است) متأسفانه، ورزش به نهایی در از بین بردن افسردگی شدید مؤثر نیست.

سراشیبی: انتظار چه چیز را دارید؟

دو سوم از زنانی که دچار افسردگی شدید شده اند با استفاده از داروهای ضد افسردگی و روان درمانی بهبود یافته اند. احتمال عود دوباره افسردگی خیلی زیاد است اما مداوای آن توسط روان درمانی و داروهای ضد افسردگی امکان پذیر می باشد. نکته مهم این است که به خاطر داشته باشید، افراد افسرده ای که دارو مصرف می کنند می توانند زودتر به نتیجه برسند و زودتر شروع کردن درمان باعث ایجاد احساس بهتری می شود.