دلیل بنیانگذاری ناسا چه بود؟

ناسا چطور توانست ناسا شود؟

تردیدی نیست که ناسا (NASA) بزرگ‌ ترین سازمان فضایی دنیا و یکی از مهم ترین نام ‌ها در صنعت هوافضا و اکتشافات فضایی به حساب می آید. قسمت اعظمی از تاریخی ‌ترین کارهای فضایی و مهم ترین اکتشافات علمی در یک قرن گذشته، نتیجه تلاش دانشمندان و مهندسین این سازمان بوده است؛ پروژه‌ های تحقیقاتی که مرز‌های علم ما را خیلی بیشتر از قبل کرده است.

هم اکنون شصت سال از شروع فعالیت ناسا گذشته است؛ سازمانی غیر نظامی که با هدف اکتشافات در حوزه هوافضا در ماه جولای ۱۹۵۸و با فرمان مستقیم رییس جمهور وقت آمریکا، «دوایت آیزنهاور» بنیان گذاری شد. البته باید گفت که آغاز به فعالیت رسمی این سازمان از روز اول اکتبر سال ۵۸بود. ولی پیش از ورود به ماجرای تاسیس ناسا باید مقداری به عقب‌ تر برگردیم. جایی که یک سازمان دولتی دیگری با هدف تحقیقات در حوزه صنعت هوایی تاسیس گردید.

جنگ عامل پیشرفت صنعت هوایی

در سال۱۹۱۵، سال ‌ها قبل از به روی کار آمدن سازمان فضایی آمریکا (ناسا) یک گروه برای تحقیقات هوانوردی در آمریکا تاسیس شد. این گروه که به طور اختصار (NACA) تلفظ می ‌شد، برای هماهنگی اکتشافات هوانوردی بنیان گذاری شده بود و در زمان جنگ جهانی مامور شد تا هواپیماهای جنگی نظامی را تقویت نماید. تولید موتور هواپیما، تولید تجهیزات آیرودینامیک، آزمایشات هواپیمایی و تحقیقات جهت بهینه ‌سازی سوخت هواپیما از جمله کارهای ناکا بود.

در اواخر دهه۱۹۴۰ اروپا و در صدر آن کشور آلمان، جت های سریع و بلند پروازی ساخته بود. ناکا برای رویارویی با این هواپیما های سریع، تصمیم گرفت تا هواپیماهایی با بالاترین سرعت را بسازد. نحوه ساخته شدن آزمایشگاه انرژی ناکا در سال ‌های اولیه دهه۱۹۴۰ و برای کمک رسانی به ارتش در جنگ دوم جهانی، سرعت بیشتری گرفت.

آماده شدن لابراتوار تحقیقاتی سوخت هواپیما نخستین گام در رسیدن به این هدف بود. انتخاب مکان تاسیس این آزمایشگاه تبدیل به یک مشکل بزرگی شده بود؛ این آزمایشگاه باید در مکانی ساخته می ‌شد که با توجه به قابل دسترس بودن برای مهم ‌ترین فرودگاه‌ ها و شرکت های هواپیما سازی، خود هم به امکانات زیر ساختی مهمی مثل نیروگاه‌ های تولید برق به آسانی دسترسی داشته باشد.

بالاخره بعد از بررسی مکان های گوناگون، منطقه کلیولند برای تأسیس این آزمایشگاه انتخاب شد. مقامات محلی و کمیته رایزنی ملی در تحقیقات هوانوردی (ناکا) مشخص نمودند تا در بیست و سوم ژانویه۱۹۴۱ کلنگ زنی آزمایشگاه تحقیقاتی سوخت هواپیما (AERL) شروع شود. تعدادی از مقامات ناکا، ژنرال ‌های ارتش و سیاستمداران آمریکایی در مراسم کلنگ زنی این مرکز حاضر بودند.

ناکا پیشرفت های خیلی زیادی را در حوزه هوایی به دست آورده بود. یکی از این موفقیت ‌ها ساخت هواپیماهایی بود که موفق شد به مرز فضا نزدیک شوند. ولی در دهه شصت که شوروی ماهواره فضایی به خارج از جو زمین ارسال کرد آمریکا احتیاج داشت که روی پروژه ‌های فضایی تمرکز بیشتری داشته باشد. به همین خاطر بود سازمان فضایی ناسا بنیان گذاری شد و با ادغام مهندسان ناکا با گروه ناسا، این گروه به صورت کامل منحل شد.

در ادامه شماری از مهم ‌ترین پروژه‌ های تاریخ شصت ساله ناسا را با هم مرور خواهیم کرد.

پروژه مرکوری

مرکوری اولین برنامه آمریکا برای رفتن انسان به فضا بود که از سال۱۹۵۸ شروع شد و تا سال۱۹۶۳ ادامه داشت. پروژه مرکوری با هدف فرستادن نخستین انسان به مدار زمین و بازگرداندن سالم او به زمین شروع به کار کرد. برای به عمل رسیدن این پروژه چندین موشک‌ با نام اطلس ساخته و تست شدند. چند مورد از موشک‌ های اطلس فقط چند دقیقه بعد از پرتاب در آسمان منفجر شدند. مهندسان ناسا قبل از فرستادن انسان به مدار باید اطمینان پیدا می کردند که موشک‌ ها به درستی وظیفه خود را انجام می ‌دهند.

بعد از فرستادن چند موشک بدون ‌سرنشین بی خطر، موشک‌ ها آماده فرستادن انسان به مدار زمین شدند. برای این کار کلاهک هسته ‌ای از روی موشک‌ ها حذف شد و به جای آن یک کپسول برای قرار گرفتن فضانورد داخل آن به موشک اضافه گردید. همه چیز برای فرستادن نخستین انسان به فضا مهیا بود ولی مهندسان ناسا قبل از انجام نخستین پرواز با سرنشینان احتیاج به یک آزمایش دیگر داشتند.

پزشکان بر این اعتقاد بودند حتی اگر موشک کار خود را به خوبی انجام دهد و منفجر نشود باز هم وضعیت بی‌ وزنی خارج از جو زمین برای فضانوردان خیلی خطرناک خواهد بود. مهندسان ناسا این تصمیم را گرفتند که اول یک میمون را به خارج از جو ارسال کنند و اثر شرایط بی ‌وزنی را بر سلامت او بسنجند. این آزمایش هم به نحو احسن انجام شد و میمون صحیح و سالم به زمین برگشت.

ولی همین تأخیر در فرستادن انسان به فضا منجر به جلو افتادن رقبا شد. شوروی در دوازدهم آوریل ۱۹۶۱و قبل از این که ناسا نخستین فضانورد آمریکایی خود را به فضا بفرستد، موفق شد «یوری گاگارین» را در مدار زمین قرار دهد و در رقابت برای رسیدن به مرزهای فضا آمریکا را شکست دهد. البته چیزی کمتر از یک ماه بعد از سفر تاریخی گاگارین ناسا هم نخستین فضانورد خود را به مدار زمین فرستاد، ولی به عنوان بازنده این رقابت فضایی به حساب می آمد.

پایونیر

در قالب پروژه پایونیر ناسا تعدادی از مأموریت‌ های فضایی بی سرنشین خود را برای تحقیقات بین سیاره ‌ای اجرا نمود. هدف اول پروژه ‌های پایونیر تحقیق بر روی سیارات داخلی بود. ولی پایونیر ۱۰و ۱۱که اصلی ‌ترین ماموریت‌ های این پروژه به حساب می آمدند به طرف سیارات بیرون از منظومه شمسی پرتاب شدند و با رد شدن از کنار مشتری و زحل نخستین تصاویر نزدیک از این سیارات را به زمین ارسال کردند.

این فضاپیماها در ادامه سفر خود از مرزهای منظومه شمسی بیرون رفتند و در میان فضا به اکتشافات خود ادامه دادند. مهندسان ناسا داخل این فضاپیماها یک لوح طلایی گذاشته بودند که بر روی آن عکسی از یک زن و یک مرد و اطلاعاتی از تولیدکنندگان این فضاپیما نوشته شده بود تا چنانچه زمانی موجودات فضایی موفق شدند آن را بیابند بتوانند اطلاعات مفیدی از موجودات زمینی به دست آورند.

وویجر

وویجر۱ و وویجر۲ دو فضاپیمای ناسا بودند که با هدف تحقیق بر روی سیارات منظومه شمسی به فضا فرستاده شدند. مهم ترین هدف این دو فضاپیما زحل و مشتری بودند. اطلاعاتی که فضاپیماهای وویجر از سیارات گازی منظومه شمسی و قمرهای آن‌ ها یافتند، به سیاره شناسان در شناخت بهتر این سیارات کمک خیلی خوبی کرد. وویجر۱ و۲ در کل موفق شدند ۲۴قمر جدید برای سیارات گازی کشف نمایند.

موضوع جالب در خصوص فضاپیماهای وویجر این بود که وویجر۲ قبل از وویجر۱ به فضا فرستاده شد ولی با توجه به راهی که این دو باید طی می کردند وویجر۱ سریع تر از وویجر۲ به هدف می ‌رسید و به همین علت ترتیب نام گذاری با ترتیب فرستادن آن‌ ها برعکس شد. این دو فضاپیما هم از مدار منظومه شمسی خارج شده ‌اند و تا هر وقت که بتوانند به مسیر خود در فضا ادامه خواهند داد به این امید که روزی موجودات فضایی آن را بیابند.

«کارل ساگان» ستاره شناس معروف آمریکایی یک دیسک را طراحی کرده است و در درون فضاپیمای وویجر۱ قرار داد که بر روی آن آدرس کره زمین و همچنین پیام خوش ‌آمدگویی موجودات زمینی با زبان های مختلف خطاب به موجودات فرازمینی هک شده بود. همین طور مجموعه‌ ای از صداهای طبیعی و موسیقی ‌های کشورهای مختلف درون این لوح ذخیره شده است