بیماریهای قارچی و درمان آن

اگر بر حسب اتفاق، مبتلا به نوعی بیماری قارچ شوید (که البته تعداد مبتلایان به آن کم نیست)، مسلما انتظار نخواهید داشت که سطح بدنتان پوشیده از قارچها خوراکی شود. این انگلهای گیاهی، انواعی از موجودات میکروسکوپی هستند که به شیوه برادران بزرگ خود، اشتهای خاصی به رطوبت دارند. آنها ترجیحا در مناطقی که تعرق بیشتر انجام رشد می کنند. و بنابراین، اولویت را به پاها و قسمت های چین دار گرم نظیر زیر بغل، کشاله ران و قسمت تا شده کل می دهند.

این موجودات ریز که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند، به سرعت باعث ایجاد آسیبهایی می شوند که به راحتی قابل مشاهده است. آنها در وهله اول به صورت پنهانی رشد می کنند که تنها علامت آن احساس خارش ملایمی در موضع است و هیچگونه نشانه هشدار دهنده دیگری وجود ندارد. اما پس از مدتی، ناراحتی با میل به خاراندن تشدید می شود و به صورت جدی در می آید. بتدریج، احساس خارش با سوزش شدیدی نیز همراه می شود. در این مرحله، له قشری در سطح پوست ظاهر می شود که عمق آن فرمز شفاف است. خاراندنهای مکرر و مداوم و خیس شدن منطقه، خطر ایجاد عفونت را نیز به وجود می آورد. به زودی درد تشدید شده و از محل آسیب دیده بوی ناخوشایندی منصاعد میشود.

اما قبل از رسیدن به مراحل نهایی، باید به پزشک مراجعه کرد. با تشخیص دقیق پزشک، او خواهد توانست یک یا چند موضع ناشناخته رودهای با دستگاه تناسلی را (که غالبا در خانمها مشاهده می شود) نیز پیدا کند. این هم دلیل دیگری برای خصلت موذیانه انگلها و حتی انواع گیاهی . آنهاست.

۱. علل متنوع

این قارچهای ریز، تقریبا در همه جا حضور دارند و غیر ممکن است کسی با آنها تماس نداشته باشد. ولی این موجودات، تنها در زمینه ای مساعد و روی پوستی که از آنها پذیرایی کند قادر به رشد و تکثیر هستند.

در همین رابطه، درمانهای پزشکی نیز غالبا در تکثیر این قارچها است و دلیل آن استفاده بسیار گسترده از داروهای شیمیایی می باشد. به عنوان مثال، مصرف طولانی آنتی بیوتیک، فلور طبیعی پوست را تخریب کرده و آن را در برابر حملات این قارچها بی دفاع می سازد.

خانمهایی که به وفور از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند، بیشتر از سایرین به بیماریهای قارچی مبتلا می شوند، زیرا هورمونهایی که در قرصهای ضد بارداری وجود دارد، گسترش قارچها را شدت بخشیده و مقاومت آنها را افزایش می دهد. در مانهای مکرری که در این هنگام انجام می شود، بدون نتیجه مانده و پزشک گاهی اوقات ناچار است روش دیگری را برای جلوگیری از بارداری تجویز کند. البته گاهی اوقات نیز مقدار بیش از حد هورمونها می تواند حالت طبیعی داشته باشد که به عنوان مثال، در مرحله بارداری به وقوع می پیوندد. داروهای ضد تورم نیز با کاهش قدرت دفاع طبیعی، بدن را در برابر عوامل عفونی به نحو محسوسی در حالت انفعالی قرار می دهد.

و اما در رابطه با قارچها، مثل بسیاری از زمینه های دیگر، این اصل طلایی را نباید فراموش کرد که یک بیماری می تواند مورد دیگری را پنهان کرده باشد. در واقع، گاهی اوقات یک قارچ ناراحتی دیگری را که وخیمتر بوده و حالت کلیتری دارد (نظیر دیابت، اختلال در کارآیی تیروئید، سرطان خون و غیره) اعلام می کند. بنابراین، اگر تنها به خاطر یک بیماری قارچی ساده به پزشک مراجعه کرده و تحت آزمایشهای مکمل دیگری نیز قرار گرفتید، نگران نشوید.

البته مطمئن باشید که در اکثر موارد، ناراحتی قارچی در اوایل رشد خود بدون هیچگونه خطری تشخیص داده می شود. با این وجود، حتی در رابطه با موارد کاملا درمان شده نیز بازگشت بیماری رایج بوده و تقریبا در ۸۰ درصد موارد اتفاق می افتد.

دلیل این شدت بازگشت، در زمینه و روش زندگی نهفته است. تکثیر قارچها بستگی به زمینه ای دارد که تولیدکنندگان آنها و افراد مبتلا از آن برخوردارند. در برخی از افراد، این بیماری یک ناراحتی شغلی واقعی محسوب می شود. در این مورد خاص، رطوبت یک عامل بسیار مهم است. ظرفشوهای رستورانها با کارگرانی که در استخرها کار می کنند، بیشتر دچار این مشکل می شوند. گاهی نیز به آن بیماری پاکیزگی گفته می شود و این گفته چندان اشتباه نیست. شخصا تایید می کنم که استفاده از صابونهای خیلی قلیایی با اسیدی، توانایی پوست را برای مبارزه با اینگونه انگلها از بین می برد. افرادی که هر روز پس از انجام کار با مواد روغنی و آلوده، دستهای خود را با مواد شوینده با پاک کننده رقیق شده می شوینده می توانند در انتظار ظهور لکه های قارچی روی انگشتان با کف دست خود باشند.

اگر ناخنها نیز به این حالت مبتلا شوند، درمان خیلی مشکلتر خواهد بود زیرا عوامل ضد قارچی به سختی در ماده شاخی ناخن که قارچ روی آن تاثیر گذاشته و رنگ زردی به آن می دهد، نفوذ می کند.

تعرق بیش از حد نیز بر این مشکل می افزاید. اگر هواگرم و از رطوبت اشباع باشد یا اینکه وضعیت لباس پوشیدن به گونه ای باشد که از لباسهایی با کیفیت نامناسب استفاده شود و در نتیجه هوا به پوست نرسد، امکان بروز این بیماری بیشتر می شود. استفاده از دستکشها یا کفشهای لاستیکی و زیر پوشهای تهیه شده از الیاف مصنوعی، باعث می شود که پوست دائما مرطوب بماند و آمادگی شدیدی برای ابتلاء به بیماریهای قارچی پیدا کند.

نوزادان نیز از این پدیده مصون نیستند. غالبا دیده می شود که قارچها در سطح تا شده کفل و کشاله ران کودکان تکثیر می کنند. از زمانی که پوشکهای یک بار مصرف از جنس مواد مصنوعی جانشین کهنه های نخی قابل شستشو قدیمی شده اند، این پدیده نیز گسترش یافته است. البته استفاده از کهنه های نخی برای مادر ها مشکلتر است، ولی حداقل سلامتی کودک را به خاطر قدرت جذب بالای خود تامین می کند.

انواع خاصی از قارچها نیز بر اثر تعرق تکثیر می کنند. این نوع قارچها، به خصوص لابلای انگشتان پا رشد می کند. اگر بیماری قارچی بیشتر گریبانگیر افرادی می شود که به سالنهای ورزشی، حمامها و استخرهای عمومی می روند، دلیل آن این است که این قارچها در محیط مرطوب به آسانی منتقل می شود. بنابراین، توصیه می کنم در اینگونه مراکز از دمپایی استفاده کنید تا حتی الامکان از ابتلاء به این قارچها پیشگیری کرده باشید.

کاربرد مانیکور و پدیکور نیز مسؤولیت سنگینی در این رابطه بر عهده دارد. این روشها گاهی باعث ایجاد عفونت بین ناخنها و پوست شده و حساسیت مزمنی به وجود می آورد. در حاشیه ناخنها لایه نازکی شکل گرفته و تا محدوده داخلی ناخن رشد می کند و در مرحله بعد، ناخن را از پوست جدا می سازد. این نوع ابتلا که بیش از حد تصور رایج است، به سادگی قابل پیشگیری است. یکی از روشهای بهداشتی که در قرن نوزدهم مطرح می شد، باید به ما یاد داده باشد که کافی است وسایل این کار جوشانده شود تا از انتقال اینگونه قارچها از شخصی به شخص دیگر جلوگیری شود. البته استفاده از الکل نیز برای ضد عنونی کردن این وسایل سودمند است ولی برای اینگونه انگلها کاملا کافی نیست.

ظاهر بیگناه و استفاده رایج از دستکشهای ساخته شده از پوست حیوانات نیز در این مسئله مؤثر است. گربه زیبا و ملوسی که موهای نرم او را نوازش می کنید، می تواند شما را مبتلا سازد. پشم حیوانات خانگی حتی حیوانات سالم و کاملا پاکیزه) می تواند منبع ایده آلی برای قارچها باشد که در این صورت، مسلما دستها را مبتلا خواهد ساخت.

٢. درمان قارچها

برای مشخص کردن روش درمانی مؤثر بر قارچها، متخصصین گیاه درمانی ابتدا از منطقه آلوده نمونه برداری می کنند. سپس توسط آروماتوگرام، نوع قارچی را که منطقه را آلوده ساخته مشخص می نمایند. در اکثر موارد، این قارچها به خانواده کاندیداس با درماتوفیتها متعلق است که گروه دوم، خصوصا حيوانات خانگی را مبتلا می سازد. آروماتوگرام، همچنین برای جستجوی اسانس گیاهی که روی قارچ مورد نظر فعال باشد بکار می رود.

تجربه نشان داده که تأثیر اسانسهایی که برای درمان بکار میرود همیشگی و دائمی است. برای اینکه حداکثر استفاده از این اسانسها شده باشد، آنها را هم به صورت داخلی و هم خارجی مصرف می کنند. از میان فعالترین آنها می توان از دارچین، مرزه، پونه کوهی و مرزنجوش وحشی نام برد. در کنار این مواد، گیاهانی که در خانواده جلبکها هستند نیز قابل استفاده است.

ولی روش معالجه گیاه درمانی به تنهایی کافی نیست و در کنار آن، باید از اقدامات بهداشتی مناسب این موارد نیز استفاده شود. ضرورت ایجاب می کند که پارچه هایی که با قسمت آسیب دیده در تماس است جوشانده شود زیرا در غیر اینصورت، بیماری باز خواهد گشت.

٣. فرمولها

الف) کرم ضد قارچ

اسانس روغنی مرزه و پونه کوهی + مرزنجوش وحشی (از هر کدام ۲ گرم) ۴۰۰۰ سانتی متر مکعب وازلین.

به اندازه یک فندق از این کرم را روی قسمت مبتلا بمالید و آن را به دقت توسط کمی پنبه مالش دهید. این کار را سه بار در روز تا یک هفته پس از محو شدن ظاهر آسیب دیدگی نیز ادامه دهید.

ب) لوسیون برای ناخنهای مبتلا به قارچ

• تنتور جلبک لامیناریا ۲۰ درصد
• اسانس دارچین ۲گرم
• الكل ۹۰ درجه ۲۰۰ سانتی متر مکعب

برای تسهیل نفوذ عنصر فعال این لوسیون، ابتدا دستهای خود را با آب گرم و یک صابون ملایم به مدت طولانی تا حدی که ناخنها نرم شود بشوئید (این کار را پس از خروج از حمام نیز که در آن هنگام ناخنها همین وضعیت را دارند می توان انجام داد). سپس یک قاشق مرباخوری از مخلوط را در یک ظرف آب ولرم ریخته و انگشتان مبتلا را به مدت یک ربع در آن قرار دهید. این کار را چندین بار در روز تکرار کنید.

ج) پودر برای پاهای مبتلا به قارچ

خاک رس سفید را به صورت پودر پس از مالش دادن پاها با محلول زیر، روی موضع آلوده بپاشید:

• اسانس دارچین و اسانس مرزنجوش وحشی (از هر کدام) ۱ گرم
• الكل ۹۰ درجه ۳۰۰ سانتی متر مکعب

پس از مالیدن، آن را در تمام روز روی پاهای خود نگهدارید. این فرمول برای افرادی که در کارهای خود دائما از دستکشهای لاستیکی استفاده می کنند نیز سودمند است.