7 هزار تومان؛ نرخ واقعی دلار

قیمت اصلی دلار 7 هزار تومان است

تعداد زیادی از کارشناسان اقتصادی بر این اعتقادند که قیمت ارز موجود در بازار با واقعیت‌ تکنیکال آن همخوانی ندارد و مشخص نبودن قیمت ‌های کنونی باید با ورود و دخالت بانک مرکزی با کارهای اقدامات مختلف پایان یابد. برخخی افراد عوامل بنیان اقتصادی را عامل مشخص نبودن قیمت ارز می ‌دانند که با انتظارات بالا رفتن قیمت دلار هم به آن دامن زده و وضعیت حال حاضر را رقم زده است. این اقتصاددان نقدینگی را آفت علم اقتصاد می داند و در وضعیت کنونی نظام بانکی را آشفتگی مطلق می داند.

تیمور رحمانی که دوره لیسانس تا دکترای اقتصاد خود را در دانشگاه تهران به پایان رسانده، تالیفات و مقاله های بسیاری را در رابطه با سیاست ‌های اقتصاد کلان، پولی و مالی نوشته است. او که در کنار همتی رئیس کل بانک مرکزی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران هم می باشد چند روش را برای خارج شدن از شرایط کنونی ضروری دانسته و از طراحی اقداماتی توسط بانک مرکزی برای ثابت کردن و آرامش بازار خبر می ‌دهد. این گفت و گو را به صورت مختصر در اختیارتان قرار می دهیم.

* نقدینگی باعث تورم و بالا رفتن قیمت ارز

در ماه ‌های گذشته بالا رفتن نرخ ارز فضای روانی نامناسبی را در جامعه به وجود آورده و باعث انتظارات تورمی شده به صورتی که مردم در پی تبدیل سرمایه های خود می باشند. همین طور نرخ کالاها و خدمات در کشور رو به بالا رفتن است. برای رسیدن به یک وضعیت آرام و بدون التهاب نقش حکومت و همچنین بانک مرکزی چگونه باید باشد و چه کارهای مؤثری باید انجام داد؟ علاوه بر این چه پیشنهادی می ‌توان به مردم کرد که برای تبدیل سرمایه ها به ارز یا سکه و طلا به یکباره تصمیم نگیرند؟

رحمانی افزود: یکی از علت هایی که در اقتصاد آن را به عنوان عامل اساسی می ‌شناسیم که زمینه به وجود آمدن تورم را فراهم آورده و به قدر کافی در خصوص آن صحبت شده نقدینگی می باشد که خود باعث به وجود آمدن تورم است و هدایت آن در چند سال گذشته به تعویق افتاده است. دوم افزایش نقدینگی است که در طول چند سال گذشته میانگین آن با چهل تا پنجاه سال قبل هیچ تفاوتی نداشته است، با این وجود نوع آن دارای ایراداتی بود و در اصل زمینه به وجود آمدن و جهش تورمی را فراهم آورده است.

*دو سال پیش نسبت به تبعات نقدینگی هشدار دادیم

این اتفاق از قبل پیش‌ بینی شده بود و به دو سال گذشته به دفعات به آن اشاره کردیم که نوسانات تورمی اتفاق خواهد افتاد. یکی از عوارض این اتفاق بالا رفتن قیمت ارز است، یعنی قیمت تمام کالاها و خدمات بالا می رود. طبیعتاً اگر بحث‌ مان را روی ارز متمرکز نماییم این عوامل اساسی که روی آن بحث کردیم، تصور کنید چنانچه محدودیت ‌های بیرونی به ما تحمیل نمی ‌شد و اگر توقعات بالا نمی ‌گرفت،‌ محاسبات ما نرخ دلار 6500 تا 7 هزار تومان را نشان می‌ داد.

* توقعات بی اساس هم قیمت‌ ها را بالا می‌برد

در حال حاضر اتفاقی که افتاده این است آن عوامل، کار خود را انجام داده اند ولی با فشارهای بیرونی و توقعات هم مواجه هستیم به همین علت قیمت ارز و نرخ ‌ها بالاتر از چیزی که گفتیم، رفته است. در اقتصاد در صورتی که انتظارات حتی اگر بی اساس هم باشد می‌ تواند اثرگذار باشد. حباب در بازار اقتصادی رایج است. اگر توقع ما بر افزایش قیمت‌ ها باشد این انتظار همه گیر خواهد شد، به هر علتی در کشور می ‌تواند تاثیرات تورم را بر جای بگذارد. تصور می ‌کنم اتفاقی که در کل جامعه افتاده بیشتر نقش این دو عامل است. 1- فشار بیرونی، 2- انتظارات بالا رفتن قیمت.

* پتانسیل حل مسئله ارزی را داریم

در صورتی که مدیریت خوبی را بر روی اقتصاد کلا‌ن ‌مان داشته باشیم اقتصاد ایران توانایی آن را دارد که بتواند کنترل کند. بالا رفتن قیمت ارز و همراه آن سکه و طلا و تأثیر آن بر روی قیمت ‌ها مربوط به جوامعی است که تقریباً‌ راه ‌حلی برای آن نمی یابند. آنچه اتفاق افتاده متناسب با موقعیت کشوری است در واقع راه حلی برای برطرف کردن مشکل ندارند. به عقیده من با توجه به همه مشکلات اقتصاد ایران پتانسیل و توانایی را برای حل مسئله را دارد و قادر است آن را برطرف کند.

* بانک‌ هایی داریم که در سخت ترین شرایط نقل و انتقال ارز را انجام می ‌دهند

کشور ما با توجه به آن که مشکلات زیادی در نظام بانکی دارد هنوز تعدادی بانک خوب دارد که سالم کار می کنند و در سخت ترین شرایط قادرند سیستم پرداخت و مبادلات را بدون هیچ دردسری کماکان پیش ببرند که تعداد زیادی از کشورها چنین امکانی را ندارند. کشورهایی که با مشکلات زیادی مواجه شدند تمام سیستم بانکی ‌شان دچار فروپاشی شد. به جز این ما چند بانک بزرگ دولتی داریم که در هر شرایطی که قرار می گیرند باز هم قادرند به حل مشکل کمک کنند.

در خصوص توصیه به شهروندان اگر بتوانیم در راهکار اول اقتصاد کلان را مدیریت نماییم. در اصل نرخ طلا، ارز و تعداد دیگری از دارایی‌ ها بالاتراز آن چیزی است که می‌ توانیم به نمایش‌ بگذاریم. در صورتی که بتوانیم به یک جمع ‌بندی کامل برسیم می‌ توان قیمت‌ ها را مدیریت کرد. مردم در رابطه با انتظارات و توقعات قابل سرزنش نیستند.

* طراحی ابزارهای سود ده برای ورود مردم

از طرفی دیگر، ایران بدهی خارجی ندارد و خوشبختانه این یکی از مزیت ‌های خوب است به این دلیل که تعداد زیادی از کشورهایی که دچار بحران شدند و موفق نشدند به راحتی آن را برطرف کنند، بدهی ‌های بسیار زیاد خارجی بود. بر همین اساس از این لحاظ هیچ مشکلی نداریم. اگر حکومت بتواند سیاست کلان ارزی و پولی را مدیریت کند قادر است جلوی افزایش قیمت دارایی ‌ها نظیر ارز، سکه، طلا و کالاها را بگیرد و اگر این اتفاق بیفتد، انتظاراتی که بر اساس رفتار مردم است مشخص می ‌شود که بالاتر از واقعیت است و می ‌توان پیشنهاد کرد که بازارهای جایگزین برای سرمایه ‌گذاری مردم را ایجاد کرد. روی این موضوع در حال حاضر بحث‌ ها و بررسی ‌ها انجام گرفته که می ‌توان از مردم توقع داشت تا در این مباحث برای جایگزین کردن دارایی ‌ها ورود کنند.

شمار زیادی از مردم هم اکنون برای حفظ سرمایه خود به خرید ارز، طلا و سکه هجوم آوردند، چه راهکارهای قابل ملاحظه ای وجود دارد. با وجود اینکه احتمال پایین آمدن نرخ ارز وجود دارد. چه توصیه ای به مردم می کنید؟

رحمانی: نمی ‌توان برای مردم حکم صادر کرد. به شرط این که بتوان برای موضوع راهکاری مناسب داشت تا انتظارات برای جایگزین کردن اموال فروکش کند. باید این موضوع را در نظر داشت که در صورتی که مدیریت انجام شود حتماً‌ این بازارها پر ریسک می شوند، در صورتی می ‌توان دارایی ‌هایی را برای مردم عادی تعریف کرد که با ریسک پایین تر و سودآور باشد.

هم اکنون سرمایه ‌گذاری‌ ها و روش های تبدیل سرمایه طراحی شده و می ‌شود، به طور مثال در چند مدت گذشته بانک مرکزی حساب سپرده ارزی را ایجاد کرده است و در صورتی که نگران بالا رفتن قیمت ارز هستید می ‌توانید با خیال آسوده سپرده ارزی بخرید و با ضمانت بانک مرکزی از آن استفاده نمایید و دیگر احتیاجی نیست که در خیابان ها به دنبال تبدیل دارایی ‌های خود باشید، همین طور موارد مشابه دیگری هم در سیستم بانکی در حال طراحی می باشد. شمار زیادی از مردم نمی توانند ریسک‌ کنند و تنها به دنبال حفظ توانایی خرید بوده‌ اند که در این مورد هم راه حل هایی انجام خواهد شد و این وظیفه حکومت است.