دفاع از سینمای ایران در اسپانیا

دفاع از سینمای ایران در اسپانیا

به گزارش از من بپرس، کشور اسپانیا میزبان همایشی دو روزه بود که به معرفی سینمای ایران می پرداخت. دانشکده ارتباطات دانشگاه کمپلوتنسه در شهر مادرید محل برگزاری این همایش بود.

روز گذشته،  یعنی روز دوم این همایش «بازنمایی جنسیت در سینمای ایران» نام داشت که در آن اساتیدی همچون کارینا ناترپیر، استاد سینما و عکاسی، ماریو راخاس فرناندز، استاد سینما، نیکو روآ، مستندساز و نویسنده و الهام کاویان به سخنرانی در این زمینه پرداختند.
کارینا نارپیر،تحت عنوان «تکامل تاریخی سینمای ایران» به بررسی سیر پیدایش سینما در این پرداخت. دوره مورد مطالعه این استاد جمهوری دومینیکن، زمان قاجار تا بعد از جنگ تحمیلی را در بر می گرفت. وی در این بین به تناسب موضوع به تشریح شخصیت هایی پرداخت که سینما را در ایران گسترش داده اند.

در سینمای ایران مخاطب، خود را نه به عنوان بیننده بلکه شخصیت فیلم می بیند

در بخشی از این سخنرانی ناترپیر سینمای ایران را سینمایی سیال و پویا خواند که پیوسته در حرکت و نمی خواهد ذهن مخاطبش را با گذاتشتن یک نقطه پایان ببندد.

او گفت که معتقد است برجسته ترین ویژگی سینمای ایران این است که می خواهد بذر پرسیدن و جست و جو را در ذهن مخاطب بکارد.
این متخصص سینما این ویژگی را این گونه تشریح کرد: زیباترین مورد در سینما این است که شما فیلمی را نگاه کنید که فیلمساز یا کارگردان، همه چیزهایی‌ را که می‌ خواهد در فیلم بیان کند به شما نشان ندهد و موجب شود بیننده در ذهن خود فیلم های بیشتری را بسازد و این چیزی است که در سینمای ایران می‌ بینیم.

کارینا ناترپیر سپس با این مقدمات سینمای ایران را یک سینمای سیاسی خواند.

او نقش ایجاد سؤال در ذهن مخاطب را نقش ضروری سینمای ایران دانست، به این دلیل که تأثیرات آن به جز ایران جهان غرب را نیز در بر گرفته است.

سینمای فرهادی مخاطب را وادار به تفکر می کند

«نوشتن احساسات: تحلیل روایت جدایی نادر از سیمین» عنوان سخنرانی دیگر مدعو حاضر در این نشست بود. ماریو راخاس فرناندز، استاد سینمای دانشگاه پادشاه خوآن کارلوس مادرید برای این بحث علاوه بر جدایی نادر از سیمین به تحلیل فیلم فروشنده نیز پرداخت.
این استاد اسپانیایی سینما این دو فیلم آثاری تأمل برانگیز خواند. وی در اظهار نظری شبیه به ناترپیر گفت این آثار در ذهن مخاطب ساخته می شوند.
فرناندز با منحصر به فرد خواندن فیلم های ایرانی که باعث می شود بر عکس فیلم های آمریکایی قابل پیش بینی نباشند، جدایی نادر از سیمین را به واسطه بیان احساساتی جهانی دارای تفسیری پیچیده دانست. او فرهادی را فیلم سازی دانست که از تمامی استعداد خود بهره می گیرد.

فرناندز در توضیح گفته اش بیان داشت که فرهادی به سبک طبیعی و کم هزینه و بدون اینکه مجبور به سانسور چیزی بشود، فیلم هایش را می سازد.

استاد اسپانیایی سینما ادامه داد: فرهادی، مشکلات جهانی‌ را منعکس می‌ کند. مکان، تنها بخش کوچکی در توسعه یک داستان خاص است که از افشاها دوری می‌ کند و به اعمال حذف رویدادها در فیلم برای هیجان آمیز کردن آن می‌ پردازد.

آرگو و اسکندر ضد ایرانی هستند

«سینمای ایران: معماری احساسات» عنوان سخنرانی نیکو روآ بود.

روآ همچنین فیلم های شیار 143، کفش هایم کو، رخ دیوانه و بید مجنون را مورد نقد و بررسی قرار داد.

وی که مستندساز و نویسنده کتاب «متحد ایرانی» نیز هست، به انتقاد از رویکرد خصمانه هالیوود نسبت به ایران پرداخت که در فیلم هایی ماند آرگو، اسکندر و 300 قابل ردیابی است.
روآ با اشاره به سفر خود به ایران و شناختش از مردم ایران داستان هایی هالیوودی درباره ایران را تحریف شده و فریبکارانه خواند.

او سپس با اظهار ناتوانی از تغییر رویکرد این فیلم ها نسبت به ایران گفت که تلاش های او و امثال او در قالب چاپ کتب و ایراد سخنرانی توان رقابت با فیلم های هالیوودی که به قصد طربه زدن به ایران ساخته شده اند، ندارند.

روآ در ادامه سخنانش به بحث جنگ تحمیلی و آثار زیان بار آن بر جامعه پرداخت و ضمن مقصر دانستن صدام و غربی هایی که از وی حمایت می کردند، ایران را کشوری دانست که به کشوری دیگر حمله نکرده است.

بررسی سیر رویکرد کیارستمی نسبت به زنان

الهام کاویان دیگر سخنران این نشست موضوع زن در سینمای عباس کیارستمی را برای بحث برگزیده بود.

کاویان که دانشجوی دکترای دانشگاه سالانکا است سخنانش را با اشاره به وضعیت زنان در ایران به هنگام ورود سینما به این کشور شروع کرد. وی در ضمن به بیان تاریخچه ای از سینما در ایران پرداخت.

این دانشجوی سینما سپس به استفاده ابزاری و تبلیغاتی از سینما توسط سیاست مداران پرداخت. کاویان سینمای این دوره ایران را تجاری و فاقد محتوا و ارزش خواند.

وی گفت در این شرایط زنان در سینما به مثابه یک عروسک و در سطح بالایی از ابتذال بودند.

کاویان انتقادش به سینمای ایران را به موج نو نیز کشاند. وی گفت که معتقد است زن در آثار موج نو نیز نقش پررنگی

داشته اند. او نتیجه ایجاد موج نو را عقب گرد جایگاه زنان دانست.

نگاه واقع بین کیارستمی به زنان

کاویان در ادامه بررسی تاریخی اش و مقایسه ادوار مختلف فیلمسازی در ایران فیلم های کیارستمی را به لحاظ واقع بینی

موجود در آنها مورد تمجید قرار داد.

وی  کیارستمی در مورد کودکان فیلم می‌ ساخته و به طور طبیعی، زنان به عنوان مادران این بچه ها نقش اول را بازی می‌

کردند اما این فیلم ها در مناطق روستایی فیلمبرداری می‌ شدند و قاعدتا نمی‌ توانسته نقش های پر رنگی‌ به زنان بدهد زیرا

بازیگران فیلم های کیارستمی، نقش بازی نمی‌ کنند بلکه زندگی‌ واقعی‌ خود را بر روی پرده سینما منعکس می‌ کردند.

کاویان گفت که با بررسی سیر تاریخی سینمای کیارستمی متوجه پیشرفتی خواهیم بود که در نگاه او نسبت به زنان ایجاد

شده است. به عقیده این سخنران از زمان اولین فیلم کیارستمی تا ساخت فیلم 10 زن در آثار او از موجودی ضعیف به

موجودی قوی و مردن تبدیل شده است.

وی برای اثبات اظهار نظر خود فیلم های کیارستمی را به سه مرحله 1970  تا 1990 به عنوان دوره سینمای کودکان،

1990 تا 200 دوره سینمای به اصطلاح شاعرانه و 2000 به بعد به عنوان دوره سینمای اجتماعی تقسیم کرد.

وی تغییر رویکرد کیارستمی به زنان را محصول شرایط جامعه در میانه دهه هفتاد و دوران اصلاحات دانست. او فیلم های

10 و شیرین را حاصل این تغییر نگاه کیارستمی عنوان کرد.