فیلم بخت و اقبال (تکنیک)

فیلم بخت و اقبال (تکنیک) (Aleatory film (technique

فیلمی که تمام یا بخشی از آن از روی شرایط «بخت و اقبال» و از نظر ایده و شکل نه با تدارک قبلی بنا شده باشد. استفاده از روش «بخش و اقبال» در فیلم‌برداری از یک رویداد به مفهوم آن است که سینماگر در شکل‌گیری فیلم‌اش باور دارد که روش «بخت و اقبال» به کاررفته  است. در شکل‌گیری رویداد، علی‌رغم عدم اطمینان‌های‌های موجود، آشکارگر مفهوم مورد نظرش از رویداد می‌باشد.

اصطلاح «aleatory»

اصطلاح «aleatory» از واژه‌ی لاتین «aleator» به مفهوم «قمارباز» سرچشمه گرفته و از این رو این اصطلاح به معنی اراده‌ی سینماگر در خطر کردن و بهره‌برداری از شرایط تصادفی در موقعیت‌های ویژه است. روش بخت و اقبال به صورت کلی در مستندهای «سینمای حقیقت» ، «سینمای مستقیم» و در برخی فیلم‌های داستانی که از روش بدیهه در فیلم‌برداری بهره میجویند، استفاده می‌شود. به‌عنوان نمونه «رابرت آلتمن» در فیلم «عروسی» (۱۹۷۸) از این روش استفاده کرد.

جلوه ی دیگر از بخت و اقبال

گونه‌ی دیگری از جلوه‌ی «بخت و اقبال» در سینما عبارت است از فیلم‌برداری از یک رویداد تمرین نشده در صحنه که در نهایست در فیلم نهایی استفاده می‌شود . و به این ترتیب جنبه «خود به خودی» و طبیعی رویداد در فیلم حفظ می‌شود.
چنین رویداد غیرقابل پیش بینی در فیلم‌برداری یکی از فیلم‌های اولیه تاریخ سینما، «بزرگ‌ترین سرقت قطار» (۱۹۰۳) نیز روی داده که در فیلم نهایی حفظ شده است. موضوع از این قرار است که هنگامی که یکی از سارقین می‌خواهد از روی جوی باریکی با اسب بپرد، سوارکار لغزیده و به درون آب می‌افتد. این صحنه به همین صورت در فیلم نهایی حفظ شده است.
در فیلم «سه زن» (۱۹۷۷) ساخته‌ی «رابرت آلتمن»، در صحنه‌ای که بازیگر زن، «شلی دوآل» می‌خواهد سوار خودرو بشود، حادثه‌ی کوچکی روی می‌دهد که در فیلم نهایی حفظ شده است. در فیلم‌برداری این نما دامن بازیگر زن به در خودرو گیر می‌کند و در حالی که خودرو از دوربین دور می‌شود، دامنش از در خودرو روی زمین کشیده می‌شود.
کارگردان در نهایت تصمیم می‌گیرد این رویداد تصادفی را در صحنه‌ی بعدی در فیلم به صورت عمدی تکرار کند. این لطیفه‌ی تکرار شونده در فیلم به شخصیت نامنظمی که «شرلی دوآل» نقش آن را بازی می‌کند، کاملاً جور درمی‌آید.

برگرفته از کتاب فرهنگ اصطلاح سینمایی نوشته  فرانک بی‌ور