اهنگ ازادی

اهنگ ازادی در دهه چهارم

در اواخر دهه ی چهارم و خامت روز افزون اوضاع یک سلسله فیلمهایی پدید اورد که اهنگ ازادی از انها شنیده می شد بی انکه به “خوش خیالی” یا کمدیهای دوره ی بحران متوسل شوند. اعتصابهای کارگردان و بی خانمانی وبیکاری و طوفانهای گردوخاک اواسط دهه ی چهارم که مزید برعلت بود.

واز هم گسیختگی اوضاع همه ی اینها با صراحتی که موجبات اقتصادی واجتماعی گرفتاریها را مورد تاکید قرار می داد به روی پرده می امد. در این فیلمها همدردی با مردم عادی وامید به اینده دیده می شد. به جای “پایان خوش” کمدیهای ساز و اواز دوره ی بحران وشعار “بازگشت به کشتزار” اکنون این اعتقاد با صراحت بیان می شد که دموکراسی فطر تا قادر است وضع کشور را اصلاح و مسائل را حل کند.

مثلا هنگامی که “خوشه های خشم” رمان تلخ جان اشتین بک به وسیله جان فورد در 1939 به روی پرده اند،وضع تکاندهنده ویاس اور کارگردان مهاجر کالیفرنیا عیتا نشان داده شد. اما سایر مواد کتاب طوری عوض شدکه در پایان فیلم به قوت تمام این اعتقاد اعلام می شود که مردم امریکا خواهند توانست مشکلات خود را از سربگذرانند.

سال 1941

جنگ در اروپا بیداد می کرد دیگر خود فرانک کاپرا هم دنیای “خوش خیالی” خود را رها کرده بود. فیلم او به نام “با جان دو دیدار کنید” که افشاگری جسورانه و خشم الودی از فاشیسم امریکا است درست برضد ان کسانی ساخته شده بود که افکار عمومی درست می کردند وشعارهای دموکراسی را برای اجرای برنامه ی ارتجایی در میان مردم به کار می برند. اعتقاد به زندگی دموکراسی دریک سلسله بیوگرافی پر شکوه و بسیار مردم پسند که در دهه ی چهارم ساخته شد نیز به چشم می خورد.
بعضی ازاین فیلمها مانند “جوانی لینکلن” 1939 یا “ابراهام اینکن در ایلی نویز” 1940 اثر جان فورد از زندگی قهرمانانی حکایت می کرد که زندگی واصول عقاید انها نمونه ی سنت دموکراسی بود. فیلمهای دیگر درباره ی زندگی هنرمندان دانشمندان ورهبران سیاسی بود که در زمان خود با تعصب وارتجاع جنگیده بودند. کارو زندگی شخصیتهای جهانی چون لویی پاستور و دکتر اهرلیخ و مادام کوری و امیل زولا و بنیتوخوارز در حقیقت موعظه هایی بود درباره ی دموکراسی و روشن رایی.

مثلا “زندگی امیل زولا” 1937 با انتشار مقاله معروف زولا تحت عنوان “متهم می کنم” در دفاع از سروان دریفوس به نقطه اوج خود می رسید. اینفیلم مسلک ضد یهود وتعصب را در همه ی اشکال خود به قوت تمام محکوم می کرد. در همه ی این فیلمها اگاهی به این امر نهفته بودکه نیروهای روز افزون فاشیسم چه در امریکا وچه در خارج از ان در کمین میراث ازادی فرهنگ اندیشه نشسته اند.

برگرفته از تاریخ سینما ، نویسنده:ارتور نایت ، ترجمه:نجف دریا بندری