#


چگونه می توان میزان گلوکز موجود در خون در کنترل کرد؟

16 مارس 2018 بدون نظر 2521 بازدید

چگونه می توان میزان گلوکز موجود در خون در کنترل کرد؟

کنترل سطح گلوکز خون

نکته ای که در همه روش های درمانی دیابت خواه رژیم غذایی ، مصرف دارویی و یا تزریق انسولین وجود دارد این است که سطوح گلوکز در جریان خون تا حد ممکن در سطح نرمال نگه داشته شود . هر چه سریع تر فرد به این خواسته دست یابد احساس بهتری خواهد داشت . دو روش وجود دارد که فرد می تواند برای بررسی سطوح گلوکز خون خود از آنها استفاده کند و پزشک یا پرستار به وی خواهند گفت که کدامیک را به کار گیرد و چگونه عمل چک کردن را انجام دهد.

دو روش موجود آزمایش خون و ادرار می باشند. هیچکدام از این دو روش به خصوص زمانیکه فرا گرفته شوند ، مشکل نخواهند بود. گسترش روش های ساده آزمایش خون از طریق خراش انگشت در سال های اخیر زندگی بیمارانی که از انسولین استفاده می کنند را تغییر داده است . زمانی که درمان به وسیله انسولین صورت می گیرد ، کنترل دقیق و مداوم سطح گلوکز خون بسیار مفید می باشد زیرا با این کار می توان میزان مصرف دارو را با نتایج به دست آمده از آن تنظیم کرد. زمانی که دیابت به وسیله مصرف دارو یا رژیم غذایی کنترل شد، آزمایشات ادراری می توانند تقریبا به اندازه آزمایشات خونی اطلاعات در اختیار فرد قرار دهند و ممکن است این آزمایشات به مراتب راحت تر باشند . به علاوه آزمایشاتی وجود دارند که می توانند در بیمارستان انجام شوند و میزان متوسط قند خون در یک دوره مشخص قبل از آزمایش ( مثلا دو تا هشت هفته)، را نشان دهند. ما هر یک از این سه روش را به نوبت بررسی خواهیم کرد.

آزمایش های خون

دو سیستم جهت ارزیابی میزان گلوکز توسط خود شخص وجود دارد ( ممكن است آنها را با نام SBGM شنیده باشید ). هر دو نتایج دقیقی را ارائه می دهند و همانطور که کمک می کنند تا کنترل گلوکز خون ب هبود یابد ، اگر فرد تردید داشته باشد که ممکن است مبتلا به هایپو گلیسمی شده باشد نیز این روش ها می توانند مفید باشند. به دست آوردن یک عدد دقیق یا به فرد اطمینان می دهد که همه نتایج خوب هستند و یا تایید می کند که نیاز است اقداماتی انجام شود . نوارهای آزمایش خون در بازار موجود هستند اما لوازم سنجش ویژه برای خواندن آنها لازم است که باید جداگانه خریداری شوند.

آزمایش میزان گلوکز در خون

دو روش وجود دارد که در آنها خود فرد می تواند گلوکز خونش را کنترل کند. این روش ها سطح گلوکز خون را دقیقا به شخص می گویند . معمولا پزشک به افراد توصیه می کند که هر چند وقت یک بار این آزمایشات را انجام دهند.

روش اول

در این روش گلوکز موجود در قطره خون فرد با پد یا پدهای انتهای نوار پلاستیکی واکنش می دهد . این پدها آغشته به مواد شیمیایی می باشند که تحت تأثير گلوکز خون تغيير رنگ می دهند. سپس رنگ ایجاد شده با رنگ های نمودار روی ظرف حاوی نوارهای آزمایش مقایسه می شوند و یا بر روی سنجشگر ویژه قرار می گیرند تا میزان دقیق ارائه شود. نوارهای متفاوتی وجود دارند که زمان واکنش هر یک از آنها متفاوت می باشد. بنابراین در صورت استفاده از آنها لازم است تا دستورالعمل های شرکت تولید کننده را به طور دقیق دنبال کرد. در غیر این صورت نتایج حاصله بسیار بالا و پایین خواهند بود .

روش دوم

در این روش زمانی که قطرات خون روی نوارهای مخصوص آزمایش قرار می گیرد واکنش های شیمیایی نسبتا پیچیده تری صورت می گیرد . در این روش هیچگونه تغییر رنگی با وجود نمی آید و نوار ها تنها با استفاده از پسک سنجش گر به نام MEDISENSE سنجش می شوند . این سیستم در مقایسه با سیستم قبلی به خون نسبتا کمتری نیاز دارد اما این سنجش گرها ببار گران هستند.

چگونگی انجام آزمایش

مشکل عمده تعدادی از افراد این است که در هر دو این روش ها می بایستی نمونه ای از خون را با خراش دادن نوک انگشت به دست آورد . ( اگرچه گاهی اوقات امکان دارد که فرد دیگری این کار را انجام دهد ). اگر شغل فرد به صورتی باشد که از دست هایش استفاده می کند و یا پوست حساسی داشته باشد ایجاد خراش می تواند مشکل باشد. زمانی که کلیه های فرد نتواند گلوکز اضافی که تصفیه شده است را دوباره جذب کند گلوکز در ادرار فرد ظاهر می شود . مشکل استفاده از آزمایش ادرار این است که آستانه کلیوری ( که پس از این آستانه گلوکز در ادرار ظاهر می شود ) برای همه یکسان نمی باشد.

افرادی که مبتلا به دیابت نیستند آستانه پایینی دارند و اغلب نیاز به آزمایش تحمل گلوکز دارند تا حقیقت روشن شود و مشخص شود چرا گلوکز در ادرارشان وجود دارد . در آستانه طبیعی ، سطح گلوکز خون حدود ۱۰میلی مول در لیتر ( mmol/ L )می باشد . بنابراین آزمایش منفی ادرار برای یک فرد مبتلا به دیابت می تواند بدین معنی باشد که سطح گلوکز خون در محدوده ۱تا ۱۰میلی مول در لیتر می باشد که بستگی به آستانه کلیوی هر فرد دارد . از طرف دیگر، یک آزمایش مثبت، سطح دقیق گلوکز خون و یا مقداری که از حد آستانه فرا رفته است را نشان نمی دهد . علیرغم کمی نسبی دقت ، نتایج منفی این روش نشاندهنده این مطلب هستند که دیابت تحت کنترل می باشد ، به خصوص اگر فرد از دارو یا رژیم غذایی سالم استفاده می نماید .

چگونگی انجام آزمایش

این روزها تقریبا همه می توانند از تست های نواری که مشابه نوارهای تشخیص گلوکز است، استفاده کنند . در این حالت فرد نوار را درون جریان ادرار و یا نمونه ای که از قبل گرفته است می نماید. سپس منتظر واکنش شیمیایی می گردد که نتیجه واکنش نیز تغییر رنگ است. بعد از آن تغییر رنگ با نمودار روی ظرف نوارها مقایسه می شود . مدت زمانی را که بایستی منتظر به دست آمدن نتایج از این نوارها بود بسته به نوع نوار ادرار فرق می کند. بنابراین همیشه آزمایش را باید مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده انجام داد. اگر قرار است سطح گلوکز خون در لحنله انجام آزمایش نشان داده شود می بایستی آزمایش بر روی ادرار تازه انجام شود و این امر به خصوص هنگام انجام آزمایش در صبح اهمیت دارد چرا که ادرار بیش از چند ساعت در مثانه جمع شده است. فرد بایستی حدود نیم ساعت قبل از انجام آزمایش مثانه را خالی کند: سپس نمونه دیگری را حدود نیم ساعت بعد بگیرد که بر روی آن آزمایش صورت گیرد .

نتایج چه چیزی را نشان می دهند؟

زمانی که آزمایش خون یا ادرار انجام می دهید ، در حقیقت در حال ارزیابی کارایی انسولین و با درمان دارویی هستید . به عبارت دیگر انجام یک آزمایش درست قبل از ناهار از فردی که انسولین تزریق می کند تأثير تزریق صبح هنگام انسولین سریع الاثر را نشان می دهد. به همین طریق ، آزمایش قبل از صبحانه تأثير انسولین تزریق شده در شب قبل را نشان می دهد. اصول همین تفسیر در مورد داروها نیز مصداق دارد.

زمانی که نتیجه آزمایش افزایش سطح گلوکز را نشان می دهد. ممکن است لازم باشند تا مصرف بعدی دارو را افزایش داد تا تعادل حفظ شود. این اندام مشکل موجود را خیلی سریع حل می کند اما مطلوب این است که با تنظیم میزان مصرف دارو در اولین قدم ، از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. بهتر است که زمان آزمایش را در روز تنبر داد و مجموعه ای از نتایج که در طول یک دوره ۳تا ۵روزه به دست آمده است را جمع آوری کرد. بعد از انجام این کار می توان میزان مصرف دارو را تنظیم کرد. از این طریق متوجه خواهید شد که آیا تغییراتی در سطح گلوکز خون وجود دارد با خیر.

تا زمانیکه تجربیات بیشتری در امر کنترل دیابت به دست نیاورده اید بهتر است قبل از آنکه انسولین با مصرف دارو را تغییر دهید با پزشک با فرد دیگری از تیم مراقبت دیابت مشورت کنید . بعد که اطلاعات بیشتری درباره واکنش های بدنتان به دست آوردید ، قادر خواهید بود که تنظیم های ضروری در مورد مصرف دارویتان را خود انجام دهید زیرا دیگر می دانید آن ها چگونه برای شما عمل می کنند .

کنترل در بیمارستان

در صورت ابتلا به IDDM ممكن است پزشک احساس کند که بهتر است ارزیابی دقیق در بیمارستان بوسیله روش های پیشرفته صورت گیرد . این آزمایشات جایگزین آزمایشات روزمره فرد نمی شوند اما اطلاعات بیشتری ارائه می دهند که به تصمیم گیری پزشک کمک می کند و پزشک را متوجه می سازد که آیا نیاز به تنظیم وجود دارد یا خیر . این آزمایشات نیاز به نمونه خون وریدی دارند .

هموگلوبین گلیکوزیله

این آزمایش میانگین سطح گلوکز خون را در طی یک دوره ۸- ۱هفته ای اندازه گیری می کند. همانند همه میانگین ها این میانگین نیز می تواند نتیجه تغییرات مثبت و منفی زیادی باشد . به همین دلیل این روش در تنظیم روزانه میزان انسولین مفید نیست اما می تواند نشان دهد آیا به طور کلی درمان به خوبی انجام شده است یا خیر.

فرکتوز آمین

این آزمایش نیز طبق همان اصول آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله عمل می کند اما تاثیر درمانی یک دوره کوتاهتر یعنی حدود دو الی سه هفته قبل را اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند راهنمای خوبی باشد در جهت اینکه فرد بداند آیا درمان فعلی به خوبی اثر می کند و یا اینکه مناسب نیست و نیاز به تنظیم دارد  .

نکات کلیدی

  • آزمایش های خونی اطلاعات دقیق تری درباره کنترل گلوکز فراهم می کنند .
  • آزمایش های خونی در جلوگیری از مهيپوگليسمی ( کمی قندخون) کمک زیادی می کنند.
  • آزمایشات ادراری برای کنترل بيمارانی که از رژیم غذایی استفاده می کنند و یا از دوزهای کم OHA استفاده می نمایند، مفيد هستند اما برای آگاه شدن بيماران از ميپوگليسمي مفيد نيستند.
برچسب ها
به اشتراک بگذارید


دیدگاه کاربران

پاسخی بگذارید

ارسال دیدگاه جدید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *