آشنایی با دلایل پرکاری هورمون های تیروئید

آشنایی با دلایل پرکاری هورمون های تیروئید

هورمون تیروئید یکی از غدد پروانه ای شکل در قسمت گردن می باشد و نیز از غدد درون ریز به حساب می آید. وظیفه ی هورمون های تیروئید کنترل برخی از عملکرد های بدن می باشد از قبیل چگونگی سریع کالری سوزاندن بدن، تنظیم سرعت ضربان قلب، همچنین انجام تمامی این فعالیت ها به متابولیسم بدن بستگی دارد. چنانچه تیروئید بدن شما بیش ار اندازه فعال است، و چنانچه هورمون های تیروئید بدن شما خیلی بیشتر از نیاز بدن تان باشد پرکاری تیروئید به حساب می آید.

بدن زمانی به پرکاری تیروئید مبتلامی شود که تیروئید به مقدار خیلی زیاد هورمون تولید کرده و ایم موضوع سبب افزایش یافتن سرعت متابولیسم بدن خواهد شد. رایج ترین گونه ی پرکاری تیروئید، ابتلا به بیماری گریوز می باشد.

تیروئید یکی از غدد بدن بوده که در جلوی گردن و مقابل نای قرار گرفته است و شکل آن به یک پروانه شباهت دارد. عملکرد غده ی تیروئید توسط غده ای در مغز به نام غده ی هیپوفیز تحت کنترل می باشد. در حقیقت غده ی هیپوفیز، هورمون محرک غده ی تیروئید یعنی(TSH) را تولید کردهو این هورمون به غده ی تیروئید دستور می دهد که هورمون های بیشتری تولید کند.

کار غده ی تیروئید این است که هورمون های تیروئید( تیروکسین و تری یدوتیرونین) را تولید، ذخیره و آزاد می کند.

همچنین هورمون های تیروئید، بر میزان متابولیسم بدن نیز تاثی گذار هستند. چنانچه به میزان کافی هورمون تیروئید در بدن وجود نداشته باشد، سوخت و ساز بدن نیز کاهش یافته که به این اختلال هیپوتیروئیدیسم( کم کار شدن تیروئید) گفته می شود و چنانچه هورمون های تیروئید به میزان زیاد در خون وجود داشته باشد سبب سریع تر شدن متابولیسم بدن شده و یه این اختلال پر کاری تیروئید ( هیپرتیروئیدیسم) می گویند.

پرکاری تیروئید(هیپرتیروئیدیسم)

پرکاری تیروئید هنگامی به وجود می آید که تیروئید به میزان زیاد هورمون تولید کرده و این سبب افزایش سرعت متابولیسم بدن می شود. رایج ترین گونه ی پرکاری تیروئید، بیماری گریوز نامیده می شود.

بیماری پرکاری تیروئید یک بیماری نسبتا رایجی می باشد که بیشتر مردم از آن غافل هستند و یا این که برای تشخیص این بیماری اهمیت زیادی قائل نیستند. معمولا این بیماری در افراد بزرگسال بین بیست تا چهل ساله و نیز اکثر زنان را درگیر خواهد کرد.

یکی از شایع ترین گونه ی بیماری پرکاری تیروئید گریوز نامیده می شود. همچنین یکی از نشانه هایی که خیلی دیر ظاهر می شود، بیرون زدگی چشم ها می باشد.

علل ابتلا به پرکاری تیروئید

*سابقه ی خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید

*استرس زیاد به ویژه در زنان

*ابتلا به بیماری های خود ایمنی( زمانی که فردی به بیماری مبتلا می شود بدن او پادتن هایی تولید خواهد کرد و این پادتن ها تیروئید را مجبور به تولید بیشتر تیروکسین خواهند کرد. این اختلال بیماری گریوز نامیده می شود.)

*وجود یک تومور خوش خیم در تیروئید

*ممکن است در برخی از موارد که بسیار نادر هم می باشد، تیروئید به خاطر ابتلا به یک عفونت ویروسی دچار پرکاری شده باشد.

*زیاد شدن فعالیت های یک یا چند توده درون تیروئید، چنانچه تعداد این توده ها یک عدد باشد، گره سمی خودکار نامیده می شود. ولی اگر چندید توده ایجاد شده باشد به آن گواتر سمی چند گره ای گفته می شود.

*التهاب تیروئید( تیروئیدیت)

*استفاده بیش از اندازه از هورمون های تیروئید

*برخی از دارو ها از قبیل آمبودارون و نیز محلولی به نام لوگول دارای مقادیر زیادی ید بوده که تیروئید برای تولید هورمون از آن استفاده می کند. مصرف این دارو ها در برخی از اشخاص سبب ابتلا به پرکاری تیروئید خواهد شد.

نشانه های ابتلا به پرکاری تیروئید

• احساس خستگی و بی حوصلگی
• تحریک پذیری شدی و ابتلا به تنش های عصبی
• زیاد شدن اشتها
• بالا رفتن فشار خون
• کاهش وزن: افراد مبتلا به پرکاری تیروئید با این که دارای اشتهای زیاد شده و به میزان زیادی غذ می خورند ولی باز هم دچار کاهش وزن خواهند شد.
• اضطراب و بی قراری قابل توجه
• افزایش ضربان قلب، تند شدن و نامنظم شدن آن
• تعریق بیش از حد
• گرم و داغ شدن بدن
• عدم تحمل گرما
• ایجاد تغییراتی در سیکل ماهیانه ی زنان
• ایجاد تغییر در حرکات روده ی بزرگ( ابتلا به اسهال و گاهی اوقات یبوست)
•  بیرون زدگی غیر عادی کره ی چشم( اگزوفتامی)
• ایجاد ارزش در دست ها و پا ها
• در برخی از موارد ریزش مو
• ابتلا به خارش پوست
• کم شدن میزان تمرکز
• اختلالات بینایی مانند تار دیدن و یا دو بینی
• در برخی از موارد بزرگ شدن غده ی تیروئید

راه هایی برای تشخیص بیماری پرکاری تیروئید

معمولا پزشکان برای این که این بیماری تشخیص بدهند از آزمایش خون، اسکن از تیروئید و نیز انجام سونوگرافی استفاده خواند کرد.

برای اسکن تیروئید، میزانی از ید رادیواکتیو را بیمار می نوشد. پس از آن توسط یک دوربین ویژه نقاطی از تیروئید که ید نوشیده شده را جذب کرده اند، بررسی کرده و شناسایی می کند و این نقاط شناسایی شده نواحی ای هستند که دچار مشکل شده اند.

چگونگی درمان بیماری پرکاری تیروئید

اختلالات ایجاد شده در تیروئید چنانچه به موقع بررسی شده و تشخیص داده شوند، می توان به آسانی با استفاده از دارو های مخصوص و یا به روش جراحی آن را درمان کرد. هرچند بیماری پرکاری تیروئید در بیشتر بیماران مبتلا با استفاده از دارو تحت کنترل قرار می گیرد.

برای این که بتوان پرکاری تیروئید را درمان کرد، باید مقدار هورمون های تیروئید را کاهش داد. درمان مناسب بستگی به میزان بزرگی تیروئید و نیز دلایل ابتلا و سن فرد دارد.

برای کنترل پرکاری تیروئید از دارو های زیر استفاده می شود:

-برای مهار فعالیت غده ی تیروئید از دارو های ضد تیروئید استفاده می شود.

-برای این که ضربان قلب افزایش یافته را بتوان کاهش داد باید از دارو های مخصوص استفاده کرد.

-استفاده از ید رادیواکتیو که می تواند سلول های تیروئید را به صورت انتخابی از بین ببرد.

در صورتی که با استفاده از دارو هایی که در بالا گفته شد و در زمان مشخص نشانه های مربوط به بیماری بهتر نشد احتمال دارد که نیاز به انجام عمل جراحی باشد.

پیشنهاداتی برای بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید

۱)فرد مبتلا باید از رژیم غذایی دارای پروتئین استفاده کند تا از این طریق بافت هایی که نابود شده ی بدن در اثر فعالیت بیش از اندازه ی تیروئید مجددا بازسازی شوند.

۲)چنانچه شما و یا یکی از اعضای خانواده تان دچار نشانه های مربوط به پرکاری تیروئید شده اید، باید سریع به پزشک مراجعه کنید و موضوع را با او در میان بگذارید.

۳)چنانچه پس از انجام عمل جراحی به طور ناگهانی نشانه های بیماری شما بد تر شد و یا این که نشانه های جدیدی که قابل توجیه نمی باشند را در خود مشاهده کردید، خیلی سریع به پزشک مراجعه کرده و به او اطلاع دهید.

۴)اکثر افراد مبتلا به پرکاری تیروئید و در پی آن دچار مشکلات چشمی می شوند، باید در زمان های مقرری برای معاینه ی چشم و یه خصوص کنترل کردن فشار های درونی چشم، به چشم پزشک مراجعه کنند.

۵)برای این که بیماری پرکاری تیروئید تشخیص قطعی داده شود باید حتما آزمایش خون انجام شود.

۶)بیشتر اشخاصی که به این بیماری مبتلا می شوند را زنان تشکیل می دهند.

۷)فردی که به این بیماری مبتلا شده است باید از مصرف بیش از حد ید خودداری کند.

۸)نشانه ها و علائم بیماری پرکاری تیروئید در کودکان همانند بزرگسالان خواهد بود.

۹)در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید مصرف تمامی غذا ها و نوشیدنی هایی که موجب تحریک تیروئید می شوند مانند شکلات، قهوه، نوشابه بسیار کم خواهد شد.

۱۰)بهتر است بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید از سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج، شلغم، هلو و نیز گلابی که سبب کاهش دادن کار تیروئید می شوند استفاده کنند.

۱۱)پزشک به این بیماران پیشنهاد می کند که حجم آب مصرفی را افزایش داده و به میزان سه تا چهار لیتر آب در روز مصرف کنند، البته در صورتی که دچار مشکلاتی از قبیل مشکلات مربط به کلیه و یا ناراحتی های قلبی نباشند.